20 Ιουλίου 2012 ώρα 5.00 το πρωί, η Ειρήνη πίνει μισοκοιμισμένη το γάλα της μέχρι που ακούγεται έντονος και διαπεραστικός ο ήχος των σειρήνων από τους δρόμους για να μας θυμίσει το ιδιαίτερο της ημέρας.
Η Ειρήνη ανοίγει τα μάτια και χαίρομαι που προς το παρόν δεν έχει κατακτήσει τον κόσμο της ομιλίας για να μου υποβάλει καμιά ερώτηση σχετική με το ’74 επειδή θα χρειαζόμουν μάλλον πολλή προετοιμασία για να της τα εξηγήσω.
Η ημέρα περνά με το ραδιόφωνο να παίζει ειδήσεις κάθε μια ώρα. Ανακοινώσεις και δηλώσεις κομμάτων, σωματείων και υποψηφίων Προέδρων για τη μαύρη επέτειο. Η κατάρρευση της οικονομίας, η τρόικα και το επικείμενο μνημόνιο, ακόμη και αυτά τα αξιόγραφα και οι “απατημένοι” επενδυτές παύουν για λίγο να έχουν την τιμητική τους. Η συζήτηση επιστρέφει στον Μακάριο, η μυθοποίησή του καλά κρατεί. Η πολιτική αντιπαράθεση επικεντρώνεται για άλλη μια φορά στο να αποδείξει ο ένας στον άλλο ποιος είναι ο πιο Μακαριακός.
Εξάλλου ο ίδιος σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις είπε, «Όταν αποφασίσω να πεθάνω, χίλιοι Μακάριοι θα συνεχίσουν τον αγώνα». Προνοητικός ηγέτης. Τι χίλιοι; Xίλιοι και βάλε…
Τώρα τι μου έφταιξε ο Μακάριος;
Μου φταίνε κυρίως οι χίλιοι διάδοχοί του. Κάπως έτσι είναι που φτάσαμε το 2012 να μνημονεύουμε την μαύρη επέτειο όχι με αυτοκριτική και με αισθήματα συστολής όπως θα έπρεπε, αλλά, με τους πολιτικούς μας στα ράδια να αντιπαρατίθενται για το αν ο Μακάριος υποστήριζε ή όχι τη δικοινοτική διζωνική ομοσπονδία. Η δε συζήτηση περί ευθυνών πάντα επιφανειακή και σχηματική να περιορίζεται στην κατάδειξη προδοτών και ξένων παρεμβάσεων.
Το μόνο βέβαιο είναι πως ο Μακάριος ήταν ο πρώτος που έκανε πράξη το πολιτικό παράδοξο του «άλλο επιδιώκω κι άλλο υπογράφω». Μακαριακό χαρακτηριστικό το οποίο επικράτησε στην πολιτική μας ζωή και συνεχίζει να σαγηνεύει τους πολιτικούς άντρες του τόπου μας μέχρι και σήμερα.
Έτσι ξεκινήσαμε φωνάζοντας ένωση αλλά τελικά συμφωνήσαμε και υπογράψαμε ανεξαρτησία, στη συνέχεια φωνάζαμε απελευθέρωση αλλά συζητούσαμε για ομοσπονδία, έπειτα φωνάζαμε ομοσπονδία αλλά θέλαμε ενιαίο κράτος και σήμερα φτάσαμε στο σημείο να μην είμαστε σε θέση να συμφωνήσουμε τι είναι τελικά αυτό που θέλουμε. Φυσικά στην πορεία αυτή το πιο τραγελαφικό όλων είναι που όσοι θέλουν διχοτόμηση, απορρίπτουν την ομοσπονδία, διότι κατά τους ίδιους, είναι «συγκαλυμμένη διχοτόμηση».
Η ΕΔΕΚ πάντως έχει πατεντάρει μια νέα μετα-μακαριακή καινοτομία. Μετά το εφικτό / ευκταίο και το μπέρδεμα που ανέκαθεν χαρακτήριζε τους δύο αυτούς όρους όπως είδαμε και πιο πάνω, κατέληξε τελικά να εισηγηθεί ότι δεν έχει καμιά σημασία το όνομα της λύσης. Όπως που η λύση να μην είναι ένα νέο συνταγματικό μόρφωμα που πρέπει να ονοματίσεις με πολιτικά χαρακτηριστικά και όρους, αλλά το εγγόνι της θείας Ελλούς που είτε το βγάλουν Κωστή είτε Χαράλαμπο, σημασία έχει να είναι γερό μωρό.
Με αυτά τα μυαλά είναι που κρατήσαμε το κυπριακό μια ανοικτή πληγή και όσο τα πράγματα θα στενεύουν οικονομικά και όσο περισσότερο θα ζοριζόμαστε να τα βγάλουμε πέρα, περισσότερο θα κινδυνεύουμε από καθημερινές επιθέσεις άκρατου λαϊκισμού, εθνικισμού και κούφιων πολιτικών συνθημάτων εσωτερικής κατανάλωσης. Το γεγονός μάλιστα ότι πλησιάζουμε σε Προεδρικές εκλογές δυναμιτίζει ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Ήδη ο υποψήφιος της ΕΔΕΚ αναλώνεται καθημερινά σε μια προσπάθεια αλίευσης ψήφων με την προσφιλή μέθοδο του λαϊκισμού στηριζόμενη σε τρεις άξονες. Λέει ΟΧΙ στο μνημόνιο (που δεν είδε ακόμη κανείς), λέει ΟΧΙ στη ΔΔΟ χωρίς να λέει τι άλλο προτείνει, και σερβίρει εύκολες λύσεις για τα πάντα του τύπου, «άμεση αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου», (πάλι καλά που δεν εισηγήθηκε και αύξηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου).
Τον λαϊκιστή τον εντοπίζεις αμέσως από τρία βασικά γνωρίσματα, 1ο υποστηρίζει πάντα πλειοψηφικές τάσεις, αντιλήψεις και απόψεις, 2ο το παίζει παλικαράς εφόσον γνωρίζει ότι ποτέ δε θα κληθεί να κυβερνήσει για να αναλάβει οποιαδήποτε δύσκολη απόφαση και 3ο έχει πάντα απλοϊκές λύσεις να προτείνει για κάθε περίπλοκο ζήτημα. Ο Γ. Λιλλήκας αποτέλεσε απλά ένα σύγχρονο παράδειγμα.
Αν ψάξουμε όμως στην κυπριακή ιστορία από την εποχή του Μακαρίου μέχρι και σήμερα, θα διαπιστώσουμε ότι ήταν ελάχιστες οι εξαιρέσεις πολιτικών που πέτυχαν να ξεφύγουν από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά. Ως επί το πλείστον έχουμε απέναντί μας πρόσωπα που δεν αναλαμβάνουν καμιά ευθύνη, δεν αντέχουν να σηκώσουν στους ώμους τους το ελάχιστο πολιτικό κόστος, δεν παίρνουν την οποιαδήποτε πρωτοβουλία, δε βρίσκουν το σθένος να καθοδηγήσουν παρά μόνο καθοδηγούνται. Κάπως έτσι πέρασαν τα χρόνια και φτάσαμε το 2012, στις 5 η ώρα το πρωί αντί στο νησί να επικρατεί ειρήνη, να ηχούν οι σειρήνες για 38η φορά…
Γράφει: Ξένια Κωνσταντίνου
