Η καρδιά της διαπραγμάτευσης χτυπά δυνατά, κάποιοι την ακούμε και χαιρόμαστε, κάποιοι προβληματιζόμαστε, άλλοι δαιμονολογούμε για αυτήν και άλλοι την αγνοούμε παντελώς.
Για κάποιο λόγο έχει δημιουργηθεί στο μυαλό μας η εντύπωση ότι διαπραγμάτευση σημαίνει κατ’ ανάγκη διαμάχη, σύγκρουση, σημαίνει απειλώ για να επικρατήσω. Γι’ αυτό και ο Πρόεδρος έχει λανθασμένα κατηγορηθεί για ενδοτισμό. Αν ακολουθούσε αυτή την τακτική ο Αναστασιάδης θα καταντούσε όμηρος στο τραπέζι των συνομιλιών. Όμηρος γίνεσαι όταν πιστεύεις ότι διαπραγματεύεσαι με τον εχθρό, ότι ο συνομιλητής σου είναι το πρόβλημα και το μόνο που σε ενδιαφέρει είναι να κυριαρχήσουν οι θέσεις σου ετσιθελικά.
Όταν το 1993 ο Χιτζακ Ραπιν και ο Γιασερ Αραφάτ υπέγραφαν στο Όσλο τη συμφωνία για την ειρήνη όλος ο κόσμος κλονίστηκε από την χειραψία ανάμεσα στους δυο. Ο ηγέτης του Ισραήλ έκανε χειραψία με τον «εχθρό». Ο Ραπιν μάλιστα επανέλαβε πολλές φορές με την επιστροφή του από το Όσλο και πριν την δολοφονία του, ότι ο Αραφάτ ήταν σύμμαχος του Ισραήλ και είχαν κοινό στόχο την ανταλλαγή γης με σκοπό την ειρήνη στη περιοχή. Τι θα γινόταν άραγε τώρα στη Μέση Ανατολή αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Ραπιν;
Το ίδιο συνέβη όταν ο Μπλερ το 1997 έκανε χειραψία με τον Άνταμς στην Βόρεια Ιρλανδία. Πολλοί αποκάλεσαν τον Μπλερ προδότη γιατί έκανε χειραψία με τον τρομοκράτη της SinnFein. Ο Μπλερ απάντησε: «Συμπεριφέρθηκα στον Άνταμς με τον τρόπο που θα συμπεριφερόμουν σε οποιοδήποτε άνθρωπο. Έκανα χειραψία πριν ξεκινήσω τις συνομιλίες. Αυτό που είναι σημαντικό εδώ στη Βόρεια Ιρλανδία είναι να αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλο ως ανθρώπους». Ο Μπλερ εστίασε στο πρόβλημα και το πρόβλημα στη Βόρεια Ιρλανδία ήταν η ανάγκη για ειρήνη.
Αυτή τη φορά οι συνομιλίες εστιάζουν στο πρόβλημα. Οι διαπραγματευτές είναι έτοιμοι να συμμαχήσουν για να κερδίσει κάτι μεγαλύτερο η Κύπρος ολόκληρη. Ο πυρήνας μιας δυνατής διαπραγμάτευσης είναι η δημιουργία δεσμού ανάμεσα στους διαπραγματευτές και αυτό οι δυο ηγέτες το έχουν επιτύχει όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία των διαπραγματεύσεων. Άλλα βασικά στοιχεία μιας καλής διαπραγμάτευσης είναι ο διαχωρισμός του ατόμου από το πρόβλημα, ο εχθρός γίνεται σύμμαχος στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, η κατανόηση στρέφεται στις ανάγκες του συνομιλητή και τέλος ο διαπραγματευτής οφείλει να μην κυριεύεται από αρνητικά συναισθήματα.
Ας πάρουμε ένα απλό παράδειγμα από την καθημερινότητα μας. Σκεφτείτε τις συγκρούσεις που βιώνουμε καθημερινά είτε στο χώρο εργασίας μας, ή στην οικογένεια μας ή σε άλλες καταστάσεις. Σκεφτείτε τώρα πότε αυτές λύθηκαν με αμοιβαίο όφελος. Όταν ο άλλος μεταμορφώνεται μέσα μας σε εχθρό ή όταν μεταμορφώνεται σε σύμμαχο;
Ας εστιάσουμε στο πρόβλημα λοιπόν. Το πρόβλημα μας είναι η επόμενη μέρα της λύσης να μας βρει ασφαλείς, απαλλαγμένους από τα κατοχικά στρατεύματα και σύμμαχους στην κοινή μας πορεία. Αυτό αντανακλάται στο τρόπο που διαπραγματεύονται οι δυο ηγέτες μας αλλά και στον τρόπο που η διεθνής κοινότητα στηρίζει και είναι έτοιμη να προσφέρει έμπρακτα την επόμενη μέρα. Ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος μας περιμένει ας μην αργούμε άλλο….
Γράφει: Θεανώ Β Καλαβανά
