Η εκλογή του Donald Trump στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ψήφος υπέρ του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και η άνοδος του UKIP, η συνεχής άνοδος της Marine Le Pen στις δημοσκοπήσεις για τις Προεδρικές Εκλογές του 2017 στην Γαλλία αλλά και η συνεχής άνοδος της ακροδεξιάς σε Ελλάδα και Κύπρο καταδεικνύουν προς το παρόν την επικράτηση του συντηρητισμού έναντι του προοδευτισμού.
Οι πιο πάνω περιπτώσεις οπωσδήποτε δεν είναι ταυτόσημες όμως έχουν όλες ένα κοινό παρονομαστή. Αυτός είναι ότι η επικράτηση του συντηρητισμού έναντι του προοδευτισμού έχει ως βάση επί το πλείστον πολιτικές με ακρογωνιαίο λίθο τον φόβο, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία με αποτέλεσμα τον απομονωτισμό.
Ό,τι γίνεται σήμερα στο πολιτικό προσκήνιο είναι αντίστροφο με ότι είχε γίνει προ εικοσαετίας, όπου στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία ηγούνταν προοδευτικές δυνάμεις με ηγέτες τους Clinton, Blair, Chirac, Shrοder και ιδεολογικό καθοδηγητή τον καθηγητή Anthony Giddens και τον Προοδευτικό του Τρίτο Δρόμο. Οι επιπτώσεις και τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης όμως επέφεραν την αλλαγή δυναμικής μεταξύ των δύο φιλοσοφιών με αποτέλεσμα την άνοδο του συντηρητισμού. Η παγκοσμιοποίηση των αγορών, της τεχνολογίας αλλά και του εργατικού δυναμικού αναντίρρητα έφερε σημαντικά κέρδη στους πολίτες σχετικά με την ευρεία αγορά εργασίας, τις δυνατότητες μόρφωσης, στον πολιτισμό και στις επιστήμες. Υπήρξε σημαντική αναβάθμιση στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών.
Δυστυχώς η παγκοσμιοποίηση όμως επέφερε και ανισότητες, προκαλώντας οικονομικούς νικητές και ηττημένους, με αποτέλεσμα μεγάλη μερίδα πολιτών να νοιώθει απογοήτευση, οδηγούμενη στην αποστροφή προς την πολιτική και παράλληλα στην αποχή από τις πολιτικές διαδικασίες. Σε γενικότερες γραμμές αυτή η μερίδα πολιτών κατέληξε να θεωρεί ότι υπαίτιος για την κατάσταση που επικρατεί είναι το σύστημα και το πολιτικό κατεστημένο. Η συντηρητική ρητορική προφασιζόμενη αντισυστημικό χαρακτήρα και με αιχμή του δόρατός τον φόβο, τον ρατσισμό και την ξενοφοβία φαίνεται πως προς το παρόν εκπροσωπεί τους προβληματισμούς αυτής της μερίδας των πολιτών. Και αυτό μπορεί να θεωρηθεί παράδοξο, αφού στην Αμερική ένας εκατομμυριούχος επιχειρηματίας κατάφερε να κερδίσει την ψήφο της εργαζόμενης τάξης και γενικότερα των μη προνομιούχων.
Ο προοδευτισμός και γενικότερα τα Κόμματα τα οποία εκπροσωπούν προοδευτικές πολιτικές οφείλουν να ξανά ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να δώσουν την εναλλακτική λύση στην επικρατούσα προς το παρόν αντίληψη που προσφέρει ο συντηρητισμός αν θέλουν να επιστρέψουν στην εξουσία. Η ισορροπία στις πολιτικές προσεγγίσεις και όχι οι απόλυτες απόψεις πρέπει να είναι η προμετωπίδα τους. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση τα προοδευτικά κόμματα να απομονωθούν προσπαθώντας να εκπροσωπήσουν μια και μόνο συγκεκριμένη τάξη πολιτών. Όπως έγινε στη δεκαετία του 90, τα προοδευτικά κόμματα οφείλουν να εκπροσωπούν με τις πολιτικές τους την πλειοψηφία των πολιτών. Οφείλουν μέσα από τις πολιτικές τους να προσφέρουν ελπίδα στους πολίτες και όχι φόβο. Αν το καταφέρουν αυτό τότε η επικράτηση του συντηρητισμού θα είναι σύντομη.
Γράφει: Ολύμπιος Χριστοφή
