Ο ορισμός της προόδου μοιάζει εύκολος: η κατάργηση της δουλείας, η επέκταση των δικαιωμάτων, η εξάλειψη των ανισοτήτων. Στην πράξη, όμως, διαπιστώνουμε συχνά ότι κινήματα που χαρακτηρίζονται προοδευτικά είτε δεν είναι είτε δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί αποκαλούνται έτσι. Οπως παρατηρεί στην «El Pais» ο ισπανός φιλόσοφος Ντανιέλ Ινεραρίτι, δεν είναι πλέον τόσο εύκολο να αναγνωρίζουμε την «πραγματική κίνηση» της Ιστορίας, όπως έλεγαν ο Μαρξ και ο Ενγκελς. Πιο ακριβής μοιάζει η ιδέα του Αντόρνο, σύμφωνα με την οποία η πρόοδος διαμορφώνει την κοινωνική κίνηση και την ίδια στιγμή συγκρούεται μαζί της.
