Ιστορικά, καθώς ο δυτικoευρωπαϊκός Μεσαίωνας και το ανατολικό Βυζάντιο παρέρχονταν, με τους Χριστιανούς διασπασμένους (ακόμη περισσότερο απ’ τη Μεταρρύθμιση και μετά), ο χριστιανικός κόσμος εισερχόταν σταδιακά στη Νεωτερικότητα. Στους Νεότερους Χρόνους, η Χριστιανοσύνη έδωσε σιγά-σιγά τη θέση της στο εκκοσμικευμένο, αλλά με χριστιανικά ηθικά θεμέλια, κράτος. Καίτοι θεσμοθετήθηκαν ο διαχωρισμός Εκκλησίας και κράτους και η κοσμική εκπαίδευση, η νομοθεσία επηρεαζόταν ακόμη απ’τη χριστιανική ηθική και η Εκκλησία διέθετε έναν κοινωνικά διόλου αμελητέο ρόλο.
Σταδιακά, όμως, προέκυψε ένα νέο μοτίβο,
