11 Ιουλίου. Μέρα μνήμης και τιμής στους 13 ήρωες που έχασαν άδικα τη ζωή τους στο Μαρί το 2011. Μια μέρα ζοφερή από την υγρασία που ο κόσμος περίμενε να χαράξει για να ριχτεί στα δροσερά νερά της θάλασσας.
Μόλις την προηγούμενη μέρα, Κυριακή της ξεκούρασης και των όμορφων οικογενειακών στιγμών, ξεκινήσαμε κι εμείς με την μικρή μας βάρκα από το αλιευτικό καταφύγιο του Ζυγίου με κατεύθυνση την Ακτή του Κυβερνήτη. Αγαπημένος μας προορισμός ο μικρός κόλπος της ναυτικής βάσης του Μαρί που όμως αυτή την φορά δεν ήταν στα σχέδια μας, μια που ο ευγενέστατος ένστολος της Βάσης μας προειδοποίησε την προηγούμενη μέρα πως δεν πρέπει να πλησιάζουμε τη Βάση «για τη δική μας ασφάλεια». Πες η προτροπή του νέου, πες η ανησυχία για την ανασφάλεια που υπαινίχθηκε, πες η ασυνήθιστη καταχνιά της μέρας μας έκαναν να γυρίσουμε πίσω και να πάρουμε το δρόμο για άλλες θάλασσες. Η Δευτέρα που ξημέρωσε με τα τραγικά νέα, μας κτύπησε σαν κεραυνός. Βασανιστικές σκέψεις κατέκλυσαν το μυαλό μας: Φωτιά σε πυρομαχικά κατά τις πρωινές ώρες με τόση υγρασία θα ήταν πιθανότερο να συμβεί τις καυτές μεσημεριανές ώρες που ψαρεύαμε στην Βάση. Τα παιδιά και οι γονείς των παιδιών που υπηρετούσαν εκεί… Οι άνθρωποι που έζησαν εκείνη την κόλαση, οι ήρωες που άφησαν εκεί σώμα και πνεύμα… Σκέψεις και αδυσώπητα ερωτήματα: πώς μπορεί πια ένας γονιός να προστατεύσει τα παιδιά του όταν δεν γνωρίζει ότι πίσω από τον κοντινό λόφο, εκεί όπου χαίρονται τη δροσιά της νιότης τους , κρύβεται μια βόμβα έτοιμη να εκραγεί…
Μόλις 4 μέρες μετά, έχει τη σειρά της μια δεύτερη μαύρη επέτειος.
Στις 15 Ιουλίου 1974 άνοιξε ο δρόμος για το μεγαλύτερο έγκλημα που έγινε εις βάρος της πατρίδας μας. Άνθρωποι της γειτονιάς μας, της κοινότητας και του φιλικού περιβάλλοντος μας έχασαν παιδιά, πατέρα, αδελφό από αδελφοκτόνα χέρια. Έζησα και ζω χρόνια τώρα τον πόνο αυτών των ανθρώπων που στερήθηκαν τους αγαπημένους τους γιατί έτσι αποφάσισαν κάποιοι «πατριώτες». Μαχητές της αντίστασης που μόλις πρόσφατα πήραν επίσημα τις τιμές του ήρωα που τους άξιζαν από τότε που έπεσαν. Πολιτικές σκοπιμότητες καθυστέρησαν την αποκατάσταση του ονόματος και του μεγαλείου της ψυχής κι αυτών των ηρώων που καθηκόντως υπερασπίστηκαν τη δημοκρατία. Πώς δικαιολογείται άραγε μια τέτοια ολιγωρία στην αυτονόητη απόδοση τιμών σε πραγματικούς ήρωες;
Στις 20 Ιουλίου, σειρήνες, πύρινοι λόγοι και πατριωτικά συνθήματα θα μας θυμίσουν το μεγαλύτερο κακό που βρήκε το κράτος μας, 14 μόλις χρόνια μετά την ίδρυσή του. Χιλιάδες οι πρόσφυγες, οι νεκροί και οι αγνοούμενοι. Πώς οδηγηθήκαμε στην εισβολή; Ποιοι ευθύνονται; Ποιοι τιμωρήθηκαν; Η Χούντα των Αθηνών ανέλαβε με κάποιο τρόπο την ευθύνη της. Εδώ τι έγινε; Η ΕΟΚΑ Β΄ πώς αντιμετωπίστηκε και πώς αντιμετωπίζεται ακόμα κι σήμερα με ολοφάνερες τις τραγικές συνέπειες της δράσης της ;
Στις 14 Αυγούστου θα ζήσουμε και την επέτειο της δεύτερης φάσης της Εισβολής που ολοκλήρωσε την καταστροφή και άνοιξε περισσότερες πληγές στο ήδη ρημαγμένο κορμί της χώρας μας. Θα φέρουμε στη μνήμη μας την Αμμόχωστο που ως πέτρινο απολίθωμα μαρτυρεί την τραγική ιστορία ενός ολόκληρου λαού. Ήταν τότε που ο σύζυγός μου πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς, ξυπόλυτος και αγουροξυπνημένος, η μητέρα μονάχη κι ανυπεράσπιστη αφού τον πατέρα τον κυνηγούσαν ακόμα οι «Γριβικοί» γιατί ήταν «Μακαριακός»! Γιατί άραγε τόσα πάθη; Τι είχαν να χωρίσουν αυτοί οι «πατριώτες»; Την πατρίδα τους μόνο, πράγμα που κατάφεραν.
Την ίδια εκείνη αποφράδα μέρα, το 2005, συνέβηκε το αεροπορικό δυστύχημα της εταιρείας Helios, προσθέτοντας άλλη μια τραγική σελίδα ιστορίας κι άλλη μια μαύρη κηλίδα στις ψυχές μας. Η μέρα εκείνη βρήκε πολλούς από εμάς να απολαμβάνουμε και πάλι τις καλοκαιρινές μας διακοπές αδυνατώντας να αποδεχτούμε ότι πριν μια ή δύο εβδομάδες θα μπορούσαμε κάλλιστα κι εμείς να «ζήσουμε» την ίδια προσγείωση στον θάνατο. Οι 121 Άγγελοι που τόσο άδικα σκοτώθηκαν στην μοιραία εκείνη πτήση ήταν κι αυτοί θύματα της ολιγωρίας, της ανευθυνότητας, της ασυνέπειας, της σαθρότητας ενός ολόκληρου συστήματος. Ποιοι θα λογοδοτήσουν για εκείνη την τραγωδία, πόσοι από μας θα εμπιστευτούν ξανά ένα παθογόνο σύστημα;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα ας προσθέσουμε άλλο ένα: Πόσο άραγε ευθυνόμαστε εμείς οι ίδιοι για τις τραγωδίες που συνεχίζουν να πλήττουν τον τόπο μας; Σίγουρα δεν ευθυνόμαστε επειδή γαλουχούμε τα παιδιά μας με πατριωτισμό και αυταπάρνηση να υπηρετούν την πατρίδα τους, σίγουρα δεν ευθυνόμαστε όταν γεμίζουμε τις αποσκευές τους με αγάπη κι όνειρα και τα στέλνουμε στο εξωτερικό να σπουδάσουν και να μάθουν. Σίγουρα δεν φέρουμε ευθύνη για την κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομίας και του τραπεζικού μας συστήματος όπως κάποιοι θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Ευθυνόμαστε, όμως για την ηγεσία που εκλέγουμε, για την ανοχή που επιδεικνύουμε, για την νοοτροπία που κουβαλούμε τόσα χρόνια τώρα. Οφείλουμε όλοι εμείς να ανασκαλεύουμε, να είμαστε σε εγρήγορση, να μην εθελοτυφλούμε. Να απαιτούμε τους καλύτερους αξιωματούχους, τους αξιότερους κυβερνήτες για κάθε πολιτειακό, στρατιωτικό ή άλλο πόστο, να μην δεχόμαστε παθητικά υποσχέσεις που δεν υλοποιούνται, οράματα που τα παίρνει ο άνεμος της εξουσίας, σχέδια που μένουν στο ράφι των ανεκπλήρωτων προσδοκιών…
Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε, όσα με τόση δύναμη ψυχής κάνουν οι συγγενείς των θυμάτων κάθε τραγωδίας. Με αξιοπρέπεια και ψυχικό μεγαλείο μοιράζονται μαζί μας εκείνες τις δύσκολες ώρες της προσωπικής τους δυστυχίας. Μας εμπνέουν και μας παροτρύνουν στον αγώνα για επίτευξη αξιοκρατίας, επαγγελματισμού και ανθρωπιάς. Ποιος όμως παίρνει τα σωστά μηνύματα και πόσοι από εμάς δεν θα γυρίσουν αύριο στην καθημερινότητα τους χειροκροτώντας την κυβέρνηση που εξέλεξαν, αναζητώντας ένα «μέσο» για το παιδί τους, καλώντας έναν βουλευτή στο μνημόσυνο του δικού τους νεκρού; Κι ενόσω υπάρχουν πολιτικοί που εκμεταλλεύονται τον άνθρωπο για ίδιον συμφέρον, ο στόχος των μαυροφορεμένων συγγενών κι όλων εμάς, που θα μπορούσαμε κάλλιστα να είμαστε στη θέση τους, δεν θα επιτευχτεί.
Ας διεκδικήσουμε μια πολιτεία που να προάγει την αξιοκρατία, τον επαγγελματισμό, την ειλικρίνεια και την ευγένεια χαρακτήρα, την απόδοση ευθυνών μακριά από πολιτικές σκοπιμότητες και εκδικητικότητα. Δεν μπορεί να αποδεχόμαστε ελαφρά τη καρδία οτιδήποτε μας υποβάλλουν κάποιοι επιτήδειοι. Κι ας θέλουμε επιτέλους να ηρεμήσουμε κατά τις καλοκαιρινές μας διακοπές… Με τόσες μαύρες επετείους κατά τους μήνες του Ιούλη και του Αυγούστου, με την κατρακύλα που έχει πάρει η οικονομία του τόπου μετά και την (άλλη μια) μαύρη μέρα του Μάρτη που δεχτήκαμε το χειρότερο οικονομικό πλήγμα στην ιστορία μας, δεν ταιριάζει να ξεκουραζόμαστε στη θάλασσα αγνοώντας τους κινδύνους που σαν παλίρροια έρχονται να μας πνίξουν. Ας σταθούμε αντίκρυ στον εαυτό μας για μια βαθιά ενδοσκόπηση κι ας ενωθούμε όλοι για ένα κοινό σκοπό, ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας.
Γράφει: Ζαχαρούλα Μαλά
