Κοντά στην δική τους «πράσινη γραμμή», Νότιος και Βόρειος Κορέα ξαναγράφουν μια σύγχρονη ιστορία αποτροπής.
Την στιγμή που γράφονται αυτές εδώ οι γραμμές, λαμβάνει χώρα (έως τις 21 Μαρτίου) η ετήσια κοινή στρατιωτική άσκηση, μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και Ν. Κορέας ‘KeyResolve’ (για το ιστορικό της άσκησης ανατρέξτε στην ιστορία της ‘TeamSpirit’), η παράδοση της οποίας πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω στη δεκαετία του ’70 και στη στρατηγική αποτροπής της Αμερικανικής Διοίκησης Ειρηνικού. Η κοινή αυτή στρατιωτική άσκηση κατά μήκος της αποστρατικοποιημένης ζώνης χρησιμοποιήθηκε για πάνω από 20 χρόνια ως μοχλός άσκησης πίεσης προς τη Β. Κορέα, με την τελευταία, παραδοσιακά να αντιδρά πάντοτε δυναμικά θεωρώντας την, κάθε φορά, το πρελούδιο κάποιας επικείμενης εισβολής του Νότου στο Βορρά.
Ποια είναι όμως η σημειολογία, αυτής εδώ της άσκησης, στο παρόν χρονολογικό πλαίσιο και πως συνδέεται με τις ιστορικές πτυχές της σύγκρουσης στον 38ο παράλληλο;
Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, ότι για την Β. Κορέα του νεαρού Κιμ Γιονγκ Ουμ (διαδόχου από το 2012 του πατέρα του Ιλ) στρατηγική προτεραιότητα δεν αποτελεί η κήρυξη κάποιου είδους ολοκληρωτικού πολέμου. Παρά το γεγονός ότι η ρητορική του παραμένει κατεξοχήν πολεμική και σε υψηλούς τόνους δεν συμφέρει, επουδενί, το καθεστώς του το να κυλήσει σε κάποιου είδους πλήρους στρατιωτικής σύγκρουσης. Τουναντίον η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, όπως η πρόσφατη, τρίτη, πυρηνική της δοκιμή στις 12 Φεβρουαρίου –με την συνεπακόλουθη απορριπτική της στάση απέναντι στις αποφάσεις του ΟΗΕ ενδυναμώνει τα σενάρια κλιμάκωσης μιας κρίσης που μπορεί να οδηγήσει σε κάποιας μορφής LIC (LowIntensityConflict) ήτοι περιορισμένης έντασης στρατιωτικής σύγκρουσης ακόμη και με τη μορφή ασύμμετρων απειλών. Ένα τέτοιο σενάριο συνεπικουρείται και από την πρόσφατη επίσκεψη (στις 13 του Μάρτη, μεσούσης της στρατιωτικής άσκησης που προαναφέραμε) του Κιμ Γιονγκ Ουμ, κοντά στο νησί Μπαενγκιέονγκ, που αποτελεί και στρατιωτική βάση (να μην ξεχνάμε ότι το 2010 είχε τορπιλιστεί και βυθιστεί μια νοτιοκορεατική κορβέτα κοντά σε ένα άλλο νησί, το Γιαενγκιέονγκ –η έρευνα κατάδειξε ότι η τορπίλη που έπληξε το πολεμικό πλοίο ήταν βορειοκορεατικής προέλευσης), στα βόρεια σύνορα όπου με τα κιάλια ανά χείρας, ο Βορειοκορεάτης ηγέτης καταδείκνυε στόχους ραντάρ και πυραύλων. Οι δηλώσεις του περί «σπασίματος της μέσης των εχθρών μας» έκαναν, την εβδομάδα που μας πέρασε, για άλλη μια φορά το γύρο του κόσμου…
Ο Κιμ Γιονγκ Ουμ εκτιμάται, τόσο από διπλωματικούς κύκλους όσο και από διεθνείς αναλυτές, ότι λόγω της απειρίας που απορρέει από το νεαρό της ηλικίας του, αναπόφευκτα θα τηρήσει μια στάση «υψηλών στρατιωτικών τόνων» εμμένοντας στο πυρηνικό πρόγραμμα της Β. Κορέας και ίσως δημιουργώντας κάποιας μορφής θερμού επεισοδίου προκειμένου να πείσει, τόσο το Νότο όσο και τη διεθνή γνώμη, ότι παραμένει ένας ηγέτης της εμβέλειας του πατέρα του αλλά και πρακτικά, προκειμένου να αποκτήσει στη πράξη εμπειρία από το να διοικεί το στρατό της χώρας του κατά τη διάρκεια στρατιωτικών συγκρούσεων.
Η στάση αυτή του ηγέτη της Β. Κορέας δημιουργεί όμως παράλληλα τις ιδανικές συνθήκες για την δημιουργία ενός κλίματος στρατηγικής αποτροπής-λεπτής ισορροπίας, που η πρακτική του εφαρμογή, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου απέδωσε –τουλάχιστον στο βαθμό που δεν υπήρξε απευθείας σύγκρουση μεταξύ Η.Π.Α. και Σοβιετικής Ένωσης. Η ηττοπάθεια του προηγούμενου Προέδρου της Ν. Κορέας Λι Μιγιούγκ Μπακ, ενός μάλλον μετριοπαθούς πολιτικού πρώην μάνατζερ της Hyundai, ως προς τον τρόπο πρόσληψης του συμβάντος με τον τορπιλισμό του 2010 αύξησε, στους στρατηγικούς κύκλους της Σεούλ, τις φωνές εκείνες που ζητούν μια πραγματική υψηλή Στρατηγική αποτροπής που να βασίζεται ακόμη και στο γνωστό δόγμα 1st/2ndStrikeτης Πυρηνικής Αποτροπής (το ‘firststrike’ εδράζεται στο δόγμα ανάπτυξης της στρατηγικής εκείνης που θα πλήττει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του αντιπάλου ώστε να μην μπορεί να τις χρησιμοποιήσει, ενώ το ‘secondstrike’ είναι η δυνατότητα αντιποίνων μιας πυρηνικής δύναμης που έχει υποστεί πρώτη επίθεση με πυρηνικά όπλα. Και τα δύο οδηγούν σε μια στρατηγική αποτροπής και κατ’ επέκταση σε ένα σύστημα ισορροπίας μεταξύ δύο αντιμαχόμενων μερών). Η Πρόεδρος, Παρκ Γκέουν-χιε παρά τα αρχικά προβλήματα που αντιμετωπίζει στην εσωτερική της διακυβέρνηση δεν δείχνει να είναι αμέτοχη στις πιέσεις που δέχεται πανταχόθεν. Τόσο από το συντηρητικό της κόμμα Σαενούρι όσο κι από την μεγάλη Εθνοσυνέλευση όπου συχνά τίθεται το ζήτημα της στρατηγικής αντιμετώπισης των προκλήσεων της Β. Κορέας.
Σε κάθε περίπτωση, η έκβαση της αντιπαράθεσης της Νοτίου με την Βόρειο Κορέα δείχνει να είναι αρκετά περίπλοκη με τόσο την διεθνή κοινότητα, μέσω του Ο.Η.Ε., όσο και τους μεγάλους παίκτες της περιοχής (Κίνα, Ρωσία) και φυσικά την Αμερική να επιδίδονται σε ένα σκληρό παζάρι διαπραγματεύσεων και προσπάθειας κατευνασμού του πυρηνικού παροξυσμού του καθεστώτος Κιμ Γιονγκ. Παράλληλα όμως διατηρεί μια γοητεία με έντονο ψυχροπολεμικό άρωμα, η οποία αναβιώνει στη πράξη τις εποχές που η θεωρία της Στρατηγικής Αποτροπής αποτελούσε το κατεξοχήν μοντέλο διαμόρφωσης της διπλωματίας και της εξωτερικής πολιτικής του διεθνούς συστήματος. Η μόνη σίγουρη πρόβλεψη είναι πως δεν θα γίνει σύντομα της… Κορέας, αν δε υπάρξει κάποια μορφής σύγκρουση αυτή σίγουρα δεν θα έχει τα χαρακτηριστικά συγκλονιστικών σφαγών όπως αυτής του OutpostHarry.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στον “Πολίτη” πριν δύο εβδομάδες.
Γράφει: Γιάννης Ιωάννου
