Σε μια εποχή που σε ολόκληρο το υποσύστημα της ΝΑ Μεσογείου η ισορροπία δυνάμεων αλλάζει, η Κυπριακή Δημοκρατία, και ο επόμενος Πρόεδρος οφείλουν να επενδύσουν στην δημιουργία μιας κυπριακής διπλωματικής ακαδημίας.
Ο τρόπος που δημιουργείται και ασκείται στη Κύπρο η εξωτερική πολιτική έχει παλιώσει, σε βαθμό που η εξωτερική αρμοδιότητα του κράτους «μπάζει» και οι διπλωμάτες μας συνεχώς κατρακυλούν αναπόφευκτα σε μια διαδικασία ‘lazy thinking’.
Δεν διάβασα, σε κανένα πρόγραμμα υποψηφίου Προέδρου για τις επερχόμενες εκλογές, μια ολοκληρωμένη πρόταση για τη δημιουργία και καθιέρωση στη Κύπρο μιας διπλωματικής ακαδημίας. Μιας ακαδημίας που θα προετοιμάζει τους επερχόμενους διπλωμάτες μας, θα δίνει διέξοδο σε νέους απόφοιτους διεθνών σπουδών, διεθνούς δικαίου, πολιτικών επιστημών κτλ και που ουσιαστικά θα λειτουργεί σαν ένα όργανο δια βίου μάθησης των εν ενεργεία διπλωματών μας. Μια τέτοια ακαδημία θα μπορούσε:
- Με αξιολογικό σύστημα εξετάσεων να δίνει ψωμί ανά περιοδικά διαστήματα σε νέους επιστήμονες (σύστημα προκυρήξεων ανά 2-4 κοκ χρόνια)
- Να μορφώνει, επιμορφώνει, αναπτύσσει δεξιότητες δια βίου στα στελέχη της διπλωματικής υπηρεσίας της κυπριακής δημοκρατίας και στους υπαλλήλους του κυπριακού ΥΠΕΞ
- Να αξιολογεί, ανά τακτά χρονικά διαστήματα τους εν ενεργεία διπλωμάτες ώστε να κρίνονται σε σχέση με την απόδοσή τους τόσο αναφορικά με το μέλλον των καθηκόντων τους όσο και σε σχέση με την ιεραρχική τους διαβάθμιση-ανέλιξη
- Να λειτουργεί ως think tank, σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς, ερευνητές και ιδιωτικούς φορείς ώστε να παράγει επιστημονικής φύσεως ετήσιες αναφορές, έγγραφα και υλικό εργασίας προς όφελος των διπλωματών και του ΥΠΕΞ
- Να επικαθορίζει, περιοδικά, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, την Βουλή και τον πολιτικό προϊστάμενο του ΥΠΕΞ νέες πολιτικές και εφαρμογές εξωτερικής πολιτικής (foreign policy making & implementation) που θα βρίσκονται σε άμεση διασύνδεση με την αιχμή των διεθνών εξελίξεων (πχ Αραβική Άνοιξη, εύρεση ΦΑ στην κυπριακή ΑΟΖ κτλ)
- Να λειτουργεί σαν πόλος έλξης διεθνούς ενδιαφέροντος, με τη διοργάνωση σημαντικών διεθνών συναντήσεων, άτυπων fora και σεμιναρίων
Η παράδοση που άφησε στη κυπριακή δημοκρατία η πρόσφατη επιτυχής ανάληψη της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δείχνει ότι η Κύπρος οφείλει να μην απεμπολήσει την ευκαιρία να καταστεί μια χώρα με υψηλή διπλωματική παράδοση στα επόμενα χρόνια. Μια χώρα που θα λαμβάνει πρωτοβουλίες σε σχέση με την Μέση Ανατολή, σε σχέση με τους ενεργειακούς δρόμους που σχηματίζονται στη περιοχή και φυσικά με τους απανταχού Κύπριους του εξωτερικού και τις χώρες στις οποίες διαμένουν. Μια χώρα που θα αναθεωρήσει το πρόβλημα της πατρίδας και θα δουλέψει για επίλυση του χρόνιου προβλήματος κατοχής.
Το γεγονός ότι στη Κύπρο ασχολούμαστε με σκηνικά όπως το χαστούκι της πρέσβειρας της Αιγύπτου, με τα ομόλογα του φυσικού αερίου και με το… σχέδιο Άτσεσον, σε συνδυασμό με τη σιγή ιχθύος που τηρούν οι υποψήφιοι στις προγραμματικές τους δηλώσεις για τη δημιουργία μιας διπλωματικής ακαδημίας με κάνουν να αισθάνομαι απαισιοδοξία. Κυρίως γιατί ο διπλωματικός χειρισμός των καυτών θεμάτων που έρχονται μέσα στα επόμενα χρόνια δεν θα είναι επαγγελματικός…
Γράφει: Γιάννης Ιωάννου
