Εφεδρεία, σούβλα και lazy thinking… Του Γιάννη Ιωάννου

Πολύ κομψά θα σας μεταφέρω τα συμπεράσματά μου από την 24ωρη άσκηση εφεδρείας που πήγα, σαν έφεδρος οπλίτης (πρώτης τάξης που λαλούμε και στην μιλιτέρ αργκό) της Εθνικής Φρουράς. 

Πριν σπεύσουν να με κατηγορήσουν τίποτα «γαλάζια αγόρια» για προδότη, μειοδότη και άλλα μαξιμαλιστικά να ξεκαθαρίσω κάτι: OΚυπραίος παππούς μου πολέμησε εθελοντής στον Β’ ΠΠ με το κυπριακό εκστρατευτικό σώμα και έχει τέσσερα μετάλλια (μάχη του Ελ Αλαμέιν) και ο «καλαμαράς» παππούς μου πήγε και γύρισε στην Αλβανία το 1940, κυριολεκτικά με τα πόδια, και πριν πεθάνει μου διηγήθηκε ιστορίες για κατάληψη υψωμάτων με εφ’ όπλου λόγχη. Ο πατέρας μου, πριν φύγει οριστικά το 1974 μετά τα γεγονότα από τη Κύπρο, ήταν έφεδρος αξιωματικός του 251 ΤΠ με έδρα την Κερύνεια. Ένας προπαππούς μου Κυπραίος πολέμησε εθελοντής στους Βαλκανικούς…

Προσωπικά λατρεύω την ιστορία και δη την στρατιωτική και έχω προσωπική εμπειρία επαγγελματικής ενασχόλησης, τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, σε ζητήματα που άπτονται στρατηγικών θεμάτων και εθνικής άμυνας.

Πάμε να ξεράσουμε χολή τώρα: Πριν μια εβδομάδα κλήθηκα να παραστώ σε 24ωρη άσκηση εφεδρείας της Εθνικής Φρουράς. Το τάγμα μου, πεζικού, είναι ένα από τα πολλά τάγματα που εδρεύουν στη Λευκωσία με ευθύνη κάλυψης, σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης, κάποιου τομέα κατά μήκος της πράσινης γραμμής. Τα συμπεράσματα που συνοψίζουν το απίστευτο αυτό χάσιμο χρόνου που λέγεται εφεδρεία είναι τα εξής:

• Δεν είναι δυνατόν για 50 πλάσματα του λόχου μου να επιστρατεύονται δύο Steyer. Υποψιάζομαι έλλειψη βενζίνης αλλά οι προδιαγραφές του οχήματος χωρούν 10 έκαστο σε κάθε σειρά καθισμάτων και ουχί ανθρώπους να κάθονται χαμέ. Το όχημα αυτό βγήκε σε δρόμους κυκλοφορίας όπου θεωρητικά υπάρχει το ενδεχόμενο πρόκλησης ατυχήματος. Φανταστείτε ένα φορτηγό να συγκρούεται έχοντας πίσω του 26 πλάσματα με τον οπλισμό τους…

• Φαντάζομαι ότι ο λόγος που η συντριπτική πλειοψηφία των έφεδρων στρατιωτών επανδρώνει την εφεδρεία είναι ο χαβαλές. Ο έφεδρος στρατιώτης της ΕΦ καπνίζει ψιλή, παίρνει μαζί του ουίσκια και υλικά για να κάνει σούβλα το βράδυ και μπορεί να στρώσει ένα παιχνίδι πιλλότας οπουδήποτε…

• Κατά τη διάρκεια της εφεδρείας δεν κάνεις απόλυτα τίποτα. Καμιά ενημέρωση, καμιά θεωρητική εκπαίδευση πάνω σε αντικείμενα και απλά ο χρόνος να κυλάει βασανιστικά. Όταν αφεθήκαμε στους χώρους διασποράς μας απλά καθόμασταν χαμέ πάλι, μες το κρύο για να έρθει σε κάποια στιγμή ο διοικητής μας να μας κάνει ένα δεκάλεπτο briefingμε τις ίδιες χιλιοειπωμένες ατάκες. Οι ερωτήσεις «βετεράνων» εφέδρων τύπου «σε πόση ώρα θα είναι εδώ τα τούρκικα τανκς;» απλά υποτιμούν την νοημοσύνη όλων μας. Ενδεικτικό της ελάχιστης εκπαίδευσης που λαμβάνουν οι στρατιώτες της ΕΦ να ρωτάς κάτι τέτοιο όντας 45 χρονών άνθρωπος, οδηγείς στη Κύπρο και προφανώς όχι στις πεδιάδες του Κουρσκ ή στα υψίπεδα του Γκολάν, και γνωρίζεις πόση είναι ακριβώς η μεγαλύτερη χιλιομετρική απόσταση του νησιού.

• Στο θέμα μεσημεριανού και βραδινού. Δεν θα σχολιάσω το τι περιείχε το φαγητό γιατί σέβομαι τον παππού μου που στο χιονισμένο Πόγραδετς, τον Γενάρη του 1941, την έβγαζε με μια σταφίδα. Προσωπικά αν φάω μια ελιά είμαι ικανοποιημένος. Θα σχολιάσω την στάση του έφεδρου εθνοφρουρού που μόλις λάμβανε την μερίδα την πετούσε γιατί το βράδυ θα παράγγελνε σουβλάκια ή θα άναβε κάρβουνα… Δεν μπορεί δηλαδή η ΕΦ να οργανώσει ένα συσσίτιο για άπορους στη Κύπρο και να πάμε όλοι οι έφεδροι να κάνουμε τις διανομές; Έτσι πάω και μια εβδομάδα έφεδρος…

• Στα Πολεμίδια απλά πλακώθηκαν στο ξύλο, έφεδροι και στελέχη. Nocomments… Φαντάζομαι τα νεύρα από 10 ώρες απόλυτης απραξίας οδηγούν σε φαινόμενα τύπου ‘fightclub’.

• Στις κλάσεις της επομένης απλά ακούγαμε τις χιλιοπαιγμένες ατάκες για το MG-3 και τις αντιαρματικές ρουκέτες… Η θεωρία από τη πράξη διαφέρει όμως και ενδεικτικό της παντελούς έλλειψης άσκησης των εφέδρων στον ατομικό τους οπλισμό είναι η κατάσταση στην οποία φέρνουν τα όπλα τους καθώς και οι ερωτήσεις «βετεράνων» εφέδρων τύπου «γιατί το πολυβόλο δεν έχει επιλογέα βολής;». Προφανώς γιατί είναι πολυβόλο… ΠΟΛΥΥΥΥ-ΒΟΛΟ… ρε κουμπάρε. Για να ακολουθήσει επεξηγηματική ερώτηση «τότε που διαφέρει η σταθερή από την θεριστική βολή;».

Θα μπορούσα να κρίνω τις εμπειρίες που αποκόμισα από την 24ωρη άσκηση μέχρι αύριο το πρωί αλλά αντιλαμβάνομαι την αμυντική χωρητικότητα, και τον τρόπο που αυτή διαρθρώνεται, σε έναν στρατό όπως αυτός της Κύπρου. Όταν μάλιστα το βράδυ ζήτησα άδεια από τον διοικητή μου για να διανυχτερεύσω σπίτι μου και όχι σε ένα αντίσκηνο μέσα στο κρύο έλαβα μια πολύ λογική και ανθρώπινη απάντηση. Και μάλιστα από έναν υψηλόβαθμο στρατιωτικό με πάνω από 25 χρόνια επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Όταν όμως του εξέθεσα τις απόψεις μου την επόμενη ημέρα απλά κούνησε συγκαταβατικά το κεφάλι του…

Αντιλαμβάνομαι ότι η Εθνική Φρουρά, παρά τα «έξυπνα δόγματα» που προκηρύσσει ο κ. Φώτης Φωτίου, είναι ένας στρατός που στηρίζεται στην έννοια του «πολίτη-στρατιώτη» (‘citizensoldier’) δηλαδή κατ’ επέκταση στην εφεδρεία. Αν όμως από τη δύναμη του λόχου μου (περίπου 150 άνδρες) ήρθαν 50 τότε στην επόμενη 48ωρη άσκηση (μέσα στον «καυτό Ιούλιο» όπου θα κοιμηθούμε και θα εκτελέσουμε υπηρεσίες στο Τάγμα μας) φαντάζομαι ότι θα πάνε καμιά «δεκαριά μερακλήδες» από αυτούς που δεν μπορούν να υπολογίσουν την χιλιομετρική απόσταση ενός μέσου τανκ από τη Τύμπου στην Λευκωσία, που αγνοούν την έννοια του όπλου υποστήριξης (πολυβόλου) και που συνήθως ντύνονται με επιχειρησιακά άρβυλα των 150 ευρώ, καπέλα τύπου αμφίβιων καταδρομέων του αμερικανικού SOG (SpecialOperationsGroup) και κρατούν κι ένα αντίσκηνο (από εκείνα τα ακριβά) που μέσα περιέχει κάρβουνα, σούβλες και παγονιέρες με παγιδάκια…

Η αντιπρόταση για την εφεδρεία θα ήταν απλή και λογική: Ή εκπαιδεύεσαι θεωρητικά πάνω σε διάφορα αντικείμενα, κάνεις κάποια κοινωνική ή άλλη υπηρεσία (λες και ο Στρατός δεν μπορεί να πάρει μια σοβαρή πρωτοβουλία προσφοράς προς τη κοινωνία όπου να την εκτελούν οι έφεδροι… -από ένα συσσίτιο μέχρι μια δενδροφύτευση) και που και που εκτελείς και κάποια βολή με το όπλο της ειδικότητάς σου ή την καταργείς τελείως. Και κάτι τελευταίο… Τα εμπορευματοκιβώτια με τις ρουκέτες για το RPGμην τα σκεπάζετε με τσίγκους γιατί μπορεί να παρουσιάσουν αφλογιστίες… 

Γράφει: Γιάννης Ιωάννου