Το φλερτ του Πούτιν με την Ακροδεξιά
Η ιστορία των σύγχρονων ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων είναι γεμάτη αντιθέσεις. Κυρίως ιδεολογικές αλλά ταυτόχρονα πρακτικές, που συνήθως εδράζονται στο σύνθετο πλέγμα των συμφερόντων μεταξύ κρατών και των επιμέρους ιστορικών και πολιτιστικών προσεγγίσεων σε ζητήματα πολιτικής δράσης. Αν και δεν είναι της παρούσης να αντλήσει κανείς αυτές τις αντιθέσεις, η περίπτωση της Κριμαίας, επαναφέρει αυτές τις «παλιές» ιστορίες, σε ένα μεταμοντέρνο πλαίσιο, στο οποίο το μαύρο γίνεται άσπρο με αστραπιαίες ταχύτητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός πως η Ρωσία του Πούτιν χρησιμοποίησε ως νομιμοποιητική ισχύ των πράξεών της στην Κριμαία ένα αντιφασιστικό επιχείρημα, το οποίο εν μέρει είναι σωστό. Μεγάλο κομμάτι της Ακροδεξιάς, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πτώση Γιανουκόβιτς και συμμετέχει ενεργά στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Την ίδια στιγμή, ο μέσος αριστερός στην χώρα μας, ή και αλλού, μπορεί να δει με θετικό τρόπο τις ενέργειες του Πούτιν, την στιγμή που κομμάτι της συντηρητικής δεξιάς, που εκτείνεται ακόμη και στις ακραίες παρυφές της θα ασπάζεται την ίδια ακριβώς άποψη. Κυρίως στον ελληνόφωνο κόσμο, όπου η Ρωσία ανέκαθεν αντιμετωπίζονταν με φιλικά αισθήματα από μεγάλη μερίδα του κόσμου, λόγω του ομόδοξου της θρησκείας. Αλήθεια, πως αντιμετωπίζει την σύγχρονη ευρωπαϊκή Ακροδεξιά ο Πούτιν;
Jobbik το λένε
Το Jobbik είναι το εθνικιστικό κόμμα της Ουγγαρίας. Οι τύποι αυτοί δεν μαχαιρώνουν, σαν τους Χρυσαυγίτες, αλλά διατηρούν όλα τα χαρακτηριστικά ενός σύγχρονου νέο-ναζιστικού κόμματος. Μέλη τους ντύνονται ακόμη και με στολές των Waffen SS. Το πολιτικό τους πρόγραμμα είναι ένα μίγμα συντηρητισμού, με έντονα τα στοιχεία της χριστιανικής δεξιάς και καθαρά ευρωσκεπτικιστικό περιεχόμενο. Την ίδια στιγμή όμως προβάλλουν ακραίες θέσεις εναντίων τόσο των ξένων όσο και των ομοφυλοφίλων και των Ρομά. Φτάνουν μέχρι του σημείου να δηλώνουν πως η σύγχρονη Ουγγαρία έχει «καταληφθεί από Εβραίους». Ιδεολογικά, αντλούν την σημειολογία τους από τα συνταρακτικά γεγονότα της σύγχρονης ουγγρικής ιστορίας, αξιώνοντας την επαναφορά των εδαφικών κτήσεων, πριν από την συνθήκη του Τριανόν το 1920, του Βασιλείου της Ουγγαρίας, διαδόχου τότε κράτους της θρυλικής Αυστρο-Ουγγαρίας. Μάλιστα, με μεγάλο βαθμό Ούγγρων να διαμένουν εκτός της εδαφικής επικράτειας της χώρας, αξιώνουν αυτοδιάθεση για τους λαούς της ανατολικής Τρανσυλβανίας (λίμνη του Σζεκέλη) στην Ρουμανία που ανήκουν εθνοτικά στους Μαγιάρους αλλά και αυτονόμηση των Ρουθηνών της οροσειράς των Καρπαθίων, στα δυτικά της Ουκρανίας. Περιοχές που ιστορικά απολάμβαναν μεγάλη αυτονομία και που κάλλιστα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια βραδυφλεγή βόμβα απαίτησης νέων συνόρων, στην καρδιά της Ευρώπης. Η Ουγγαρία, ως εκ τούτου, συνορεύει με την Σλοβακία στον Βορρά, με την Ρουμανία και την Ουκρανία στα ανατολικά και με την Σερβία και την Κροατία στον Νότο. Το Jobbik είναι το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, με σταθερά αυξανόμενα ποσοστά και με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας στις επικείμενες Ευρωεκλογές. Παράλληλα, ο ιστορικός του ηγέτης, ο Γέρκελι Πονγράτζ, απολαμβάνει δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του ακόμη το στάτους του εθνικού ήρωα, για την επική αντίστασή του στην εισβολή των Σοβιετικών στην Βουδαπέστη τον Νοέμβριο του 1956, όταν με μια μικρή ομάδα ανταρτών ανέκοψε καταστρέφοντας ορδές σοβιετικών αρμάτων μάχης με βόμβες μολότοφ. Κάτι σαν τον Μπάντερα στην Ουκρανία δεν μας θυμίζει; Για το Jobbik, η απόσχιση της Κριμαίας ανοίγει την όρεξή τους. Δεν την χαρακτήρισαν εξάλλου τυχαία «παραδειγματική».
Φίλοι του Πούτιν;
Τον Μάιο του 2013, ρωσικοί εθνικιστικοί κύκλοι κάλεσαν το Jobbik στην Μόσχα και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Ο Γκάμπορ Βόνα, ηγέτης του κόμματος έδωσε ομιλία στο εν λόγω πανεπιστημιακό ίδρυμα ενώ έγινε δεκτός και από την ρωσική Βουλή (Δούμα) έχοντας συναντήσεις με τους Ιβάν Γράτσεφ και Βασίλι Ταράσιουκ, προέδρου και αντιπροέδρου των επιτροπών Ενέργειας και Φυσικών Πόρων αντιστοίχως. Μια ματιά στην ιστοσελίδα του Jobbik αρκεί για να διαβάσει κανείς πως το ακροδεξιό κόμμα της Ουγγαρίας, χαρακτήρισε την επίσκεψη «σπουδαίας σημασίας» αναγνωρίζοντας πως το Κρεμλίνο τους αναγνωρίζει ως σημαντικούς «πολιτικούς εταίρους». Να υπενθυμίσουμε πως η εύθραυστη οικονομία της Ουγγαρίας, κράτους μέλους της Ε.Ε. από το 2004, πασχίζει να αποκτήσει ευρώ, προκειμένου να αναβαθμίσει τους τομείς της (ένα ευρώ είναι περίπου 310 ουγγρικά φιορίνια), ενώ στον εξωτερικό της προσανατολισμό έχει μια παραδοσιακή φιλοατλαντική προσέγγιση όντας μέλος του ΝΑΤΟ κατά την επέκτασή του το 1999. Στον τοπικό ουγγρικό Τύπο, τις τελευταίες εβδομάδες διαφαίνεται ξεκάθαρα η πλήρης σύμπλευση του Jobbik με τις ενέργειες της Ρωσίας στην Κριμαία, ενώ παράλληλα, ο νεαρός ηγέτης του, Γκάμπορ Βόνα αποτελεί persona non grata στην Ρουμανία, όπου η χώρα του απαγορεύει, μαζί με τα μέλη του κόμματός του, την είσοδο. Ο Βόνα πρωταγωνίστησε πρόσφατα και στο γνωστό επεισόδιο στο Λονδίνο, όπου τον περασμένο Ιανουάριο συγκούστηκε με αντιφασιστικές ομάδες που διαμαρτύρονταν για την παρουσία του Jobbik στο Λονδίνο. Ο τύπος, στο παρελθόν δεν δίστασε να μπει στο ουγγρικό κοινοβούλιο και με την στολή των «Μαγιάρων Φρουρών», μιας παραστρατιωτικής οργάνωσης που ίδρυσε ο ίδιος το 2008. Μια στολή που παραπέμπει απευθείας στην 25η Μηχανοκίνητη Μεραρχία των Waffen SS, Hyunadi, γνωστή ως και 1η Ουγγρική, η οποία πολέμησε στο πλευρό των Ναζί από το 1944 μέχρι την πτώση του Βερολίνου.
Η Μαρίν και η ΧΑ
Μια γύρα σε μπλογκ του ελληνικού διαδικτύου αποδεικνύει πως η Χρυσή Αυγή συμπαθεί την Ρωσία του Πούτιν και το αντίθετο… Διαβάζει κανείς πως …«Μια επιστολή του Ρώσου καθηγητή και συγγραφέα Αλεξάντερ Ντούγκιν, ενός από τους πλέον στενούς συμβούλους και «κατηχητές» του Ρώσου προέδρου Πούτιν στην έννοια του «Ευρασιατισμού» έφτασε στον φυλακισμένο γ.γ. ττου Λαϊκού Συνδέσμου-Χρυσή Αυγή, Νίκο Μιχαλολιάκο πριν μερικές ημέρες. Στην επιστολή του ο Α.Ντούγκιν, αναφέρεται με τα καλύτερα λόγια στις γεωπολιτικές προσεγγίσεις και θέσεις του κόμματος και ζητεί να ανοίξει ένα δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ του κόμματος και του think tank που έχει ιδρύσει ο ίδιος στην Μόσχα». Σημειωτέον, ο Ντούγκιν είναι αυτός που κάλεσε και το Jobbik στην Μόσχα. Η σελίδα μάλιστα της Χρυσής Αυγής Νέας Υόρκης στο διαδίκτυο, κάνει λόγο για την εν λόγω αλληλογραφία, αναπαράγοντας δηλώσεις του προφυλακισμένου Νίκου Μιχαλολιάκου. Την ίδια στιγμή και η Μαρίν Λεπέν, του γαλλικού Εθνικού Μετώπου, δείχνει να διέπεται φιλικά προς την Ρωσία.
Η στρατηγική
Το αν η Ρωσία του Πούτιν χρησιμοποιεί την ευρωπαϊκή Ακροδεξιά ως στρατηγική προκειμένου να αποσυντονίσει την Ε.Ε., ενόψει μάλιστα των επερχόμενων ευρωεκλογών –όπου η Ακροδεξιά δείχνει να καλπάζει στις δημοσκοπήσεις, δεν μπορεί να αποδειχτεί αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Εξάλλου αν η χρηματοδότηση αυτών των κομμάτων έρχεται από «ρωσικούς κύκλους», άποψη που ακούγεται ολοένα και περισσότερα σε δυτικά Μέσα, είναι κάτι που μπορεί εύκολα να αποκαλυφθεί αν οι εθνικές αρχές των χωρών αναζητήσουν την χρηματοδότηση αυτών των ακραίων κομμάτων. Σε κάθε περίπτωση, το φλερτ του Πούτιν με τους ακραίους ή η αντιπαράθεσή του με αυτούς, όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας, θα αποτελούν ένα εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής στο οποίο η Δύση οφείλει να βρει αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης, πέραν των οικονομικών κυρώσεων και σε θεσμικό επίπεδο. Η Ευρώπη και οι ψηφοφόροι της οφείλουν να μην απέχουν από τις ευρωεκλογές, και αυτό είναι μια σίγουρη ανάσχεση των υψηλών ποσοστών που μπορεί να συγκεντρώσει η ευρωπαϊκή Ακροδεξιά. Στον αντίποδα, τα φαντάσματα των συνόρων, των εθνοτικών απωθημένων και του ψυχροπολεμικού κλίματος δείχνουν να έχουν ξυπνήσει στην Ευρώπη. Και για αυτό δεν φταίει μόνο η Ρωσία, που δείχνει να αποζητά τον απομονωτισμό και να διασφαλίζει τα συμφέροντα των Ρώσων κατοίκων της Κριμαίας, αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί συχνά αντί για την εμβάθυνση προβάλλει την λιτότητα και αντί για το όραμα της πολιτικής ενοποίησης/ομοσπονδιοποίησης τα επιμέρους συμφέροντα ορισμένων κρατών-μελών της.
Twitter: @JohnPikpas
Δημοσιεύεται και στον “Πολίτη” 30.3.2014
Γράφει: Γιάννης Ιωάννου
