Το απόγευμα της Τρίτης, 22 Μαρτίου, μερικές μόνο ώρες μετά τις βομβιστικές επιθέσεις στις Βρυξέλλες, την καρδιά της Ε.Ε. ο Γάλλος Πρωθυπουργός Francoise Hollande με tweet από τον προσωπικό του λογαριασμό, δήλωνε το αυτονόητο: το τρομοκρατικό κτύπημα στις Βρυξέλλες ήταν χτύπημα εναντίον ολόκληρης της Ευρώπης.
Η τοποθέτηση του Γάλλου πρωθυπουργού αναδεικνύει την ευρωπαϊκή διάσταση του συμβάντος – διασυνδέοντας το εμμέσως πλην σαφώς με τις επιθέσεις του Νοεμβρίου του 2015 – υπογραμμίζοντας μια σκληρή πραγματικότητα για ολόκληρη την Ευρώπη που σχετίζεται με μια διαδικασία “κανονικοποίησης / normalization” του φόβου. Ο φόβος, αργά αλλά σταδιακά έρχεται να εμφιλοχωρήσει στην καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών. Ανά πάσα στιγμή, οπουδήποτε στην Ευρώπη, μπορεί να υπάρξει ένα νέο τρομοκρατικό χτύπημα σπέρνοντας το θάνατο και τον πανικό σε αθώους ανυποψίαστους πολίτες. Καθώς ο φόβος εμφιλοχωρεί στην Ευρώπη, ένας φόβος που διασυνδέεται άμεσα με τον ισλαμικό φονταμενταλισμό των τζιχανιστών, οι ευρωπαϊκές κοινωνίες καθίστανται όλο και πιο ευάλωτες στη ρητορική του μίσους και της ξενοφοβίας. Οι φωνές για περιχαράκωση της Ευρώπης, ενίσχυσης των μέτρων ασφαλείας και αύξησης της συχνότητας των ελέγχων – με ότι αυτό συνεπάγεται για τις ατομικές ελευθερίες, καθίστανται όλο και πιο δυνατές. Είναι οι ίδιες φωνές που αποκρύπτουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των τρομοκρατών, αν όχι όλοι, έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει στην Ευρώπη. Ενώ δε διστάζουν να στιγματίσουν με αυτές τους πρόσφυγες απαιτώντας, εδώ και τώρα, άμεσο κλείσιμο των συνόρων και περιχαράκωση της Ευρώπης.
Η δημοκρατία μας δέχεται διπλή επίθεση. Απειλείται από τους τζιχαντιστές από τη μία και από την αναβίωση του φασισμού από την άλλη. Αν όμως στο όνομα του αντιτρομοκρατίας, η ευρωπαϊκή δημοκρατία αυτοκαταλυθεί, τότε οι τζιχαντιστές τρομοκράτες θα έχουν πετύχει τον σκοπό τους με τον φόβο.
Αν από την άλλη εισακουστούν οι φωνές που θέλουν κλείσιμο συνόρων, φράκτες, απελάσεις ή και εκτελέσεις προσφύγων και όλα τα σχετικά τότε δε θα μιλάμε πλέον για δημοκρατία και ελευθερία, αλλά για την απαρχή μίας νέας δικτατορίας παρόμοιας όσων είχε ζήσει η Ευρώπη στο παρελθόν με τον ναζισμό και φασισμό.
Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών κρατών και η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καλούνται σήμερα, να αντλήσουν από τις αξίες του οικουμενικού ανθρωπισμού για να στραφούν με την ίδια αποφασιστικότητα τόσο απέναντι στην τρομοκρατία όσο και απέναντι στην «κανονικοποίηση» του φόβου Αντλώντας από τα ανθρωπιστικά ιδεώδη και τις δημοκρατικές αξίες, που για αιώνες καλλιεργεί και αναπτύσσει ο ευρωπαϊκός πολιτισμός. Να αναζητήσει μέσα από τη διεθνή συνεργασία τον τερματισμό της τρομοκρατίας και ότι δημιουργεί τις συνθήκες για την ανάπτυξή της, σε κάθε σημείο του κόσμου.
Η Επικεφαλής της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, FedericaMogherini, σε συνέντευξη τύπου στην Ιορδανία σημείωνε ότι, μετά το τρομοκρατικό χτύπημα, η Ευρώπη και η πρωτεύουσά της βίωναν, τη συγκεκριμένη ημέρα, τον ίδιο πόνο τον οποίο γνώρισε και γνωρίζει καθημερινά η περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η δήλωση της αξιωματούχου της Ε.Ε. αν και τόσο παρόμοια με αυτή του Γάλλου πρωθυπουργού – είναι σαφώς πιο περιεκτική. Επειδή ενώ αναγνωρίζει την ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος των τρομοκρατικών χτυπημάτων, δεν αποσιωπά τη διεθνή του διάσταση. Η τρομοκρατία δεν είναι πρόβλημα μόνο της Ευρώπης ή μόνο του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Δεν στρέφεται μόνο κατά των ευρωπαϊκών αξιών και του δυτικού πολιτισμικού παραδείγματος. Η τρομοκρατία στρέφεται κατά της ανθρωπότητας ολόκληρης. Αποτελεί έκφραση των χειρότερων ενστίκτων που μπορεί να φέρει ο άνθρωπος, οδηγεί στο βάραθρο της βαρβαρότητας. Η αντίσταση κατά της τρομοκρατίας – όπου και με όποια μορφή και όποτε αυτή εμφανίζεται – είναι ευθύνη όλων όσοι θέλουμε να ονομαζόμαστε άνθρωποι.
Γράφει: Ξένια Κωνσταντίνου
Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ