Μια νέα γυναίκα, η Τουρκοκύπρια πολιτικός Ντογούς Ντεριά, στέλεχος του CTP, δήλωσε δημόσια:
«Δεν είμαστε μόνο εμείς που χάσαμε ανθρώπους μας. Σε αυτή τη χώρα ζουν και άλλοι άνθρωποι. Ελληνοκύπριοι, Αρμένιοι, Μαρωνίτες. Και αυτοί έχασαν δικούς τους ανθρώπους όσο και εμείς. Οι Ελληνοκύπριοι έζησαν τον πόνο των αγνοουμένων, των νεκρών και της προσφυγιάς. Ήταν θύματα βιασμών. Η Εκκλησία επέτρεψε το 1974 τις εκτρώσεις ακριβώς λόγω των βιασμών από τον τουρκικό στρατό. Για αυτό, την ώρα που φωνάζουμε για το δίκαιο και τον πόνο μας, να μην ξεχνούμε το δίκαιο και τον πόνο άλλων ανθρώπων. Να μην ξεχνούμε ότι και τον πόλεμο και την ειρήνη άνθρωποι τα κάνουν. Η ομοσπονδιακή λύση ακριβώς αυτό έχει ανάγκη… να θυμηθούμε ότι είμαστε άνθρωποι, να θυμηθούμε τον πόνο του άλλου, να θυμηθούμε τη συνείδησή μας, να θυμηθούμε ότι το να ζητάς συγγνώμη είναι ανθρώπινο αλλά και απαραίτητο όχι μόνο για το παρελθόν, αλλά και για την οικοδόμηση του μέλλοντος».
Η Ντογούς, αμφισβητώντας με τον λόγο της την κυρίαρχη ιστορική αφήγηση και τους μύθους των Τουρκοκυπρίων, συντάραξε το βαθύ κατεστημένο του ψευδοκράτους. Οι υπερασπιστές του καταστημένου ενοχλήθηκαν από το θάρρος που είχε να “παρακούσει” το κυρίαρχο, να πει δημόσια όλα όσα οι πλείστοι γνωρίζουν αλλά θέλουν να προσποιούνται ότι δεν έγιναν ποτέ και να συνεχίζουν τον “δίκαιο” πάντοτε αγώνα τους. Η Ντογούς έγινε στόχος απειλών και αποδέκτης χυδαίων σεξιστικών σχολίων. Προφανώς προσμέτρησε «εναντίον» της και το γεγονός ότι είναι γυναίκα. Και είναι διπλά κακό το να αναιρεί τη δεσπόζουσα αφήγηση μια γυναίκα… Η Ντογούς έγινε με τις πράξεις της σύμβολο της αλήθειας και της πολιτικής εντιμότητας. Σύμβολο αντίστασης στη μονόπλευρη και αυτιστική θεώρηση του “εμείς οι καλοί” έναντι των “κακών άλλων”.
Ο λόγος της ήταν αρκετά δυνατός για να περάσει τα κοινοτικά όρια. Προκάλεσε αντιδράσεις και εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Πολλοί εκφράστηκαν θετικά για τη δήλωσή της, δεν το έκαναν όμως με τον ίδιο τρόπο, ούτε είχαν όλοι τα ίδια κίνητρα. Αρκετοί αρκέστηκαν στο γεγονός ότι μια Τουρκοκύπρια «ομολογεί» τις αμαρτίες της τουρκικής πλευράς. Άλλοι χρησιμοποίησαν το πρώτο μέρος της δήλωσής της, αφού στο δεύτερο γίνεται αναφορά στο συγκεκριμένο πολιτειακό σύστημα για το οποίο μάχεται με ειλικρίνεια η Ντογούς, την ομοσπονδία. Τέλος, μερικοί εξέφρασαν την στήριξή τoυς στην Ντογούς, με τον προβληματισμό και τη συναίσθηση ευθύνης που προκαλεί η σκέψη του τι θα γινόταν αν η Ντογούς ήταν Μαρία…
Επειδή αν η Ντογούς ήταν Μαρία και έκανε κάτι αντίστοιχο, θα είχε την ίδια αντιμετώπιση εντός της κοινότητάς της.
Οτιδήποτε στέκεται κριτικά στα δικά μας σφάλματα και ξεφεύγει από το ασφαλές πολιτικό σχήμα της «δίκαιης, βιώσιμης και λειτουργικής λύσης», αποδίδοντας ουσία και περιεχόμενο στο τι προϋποθέτει μια τέτοια λύση, αποτελεί εύκολο στόχο. Στόχο επιθέσεων με κοινά χαρακτηριστικά, κοινή ρητορεία, κοινά επιχειρήματα και κοινές πρακτικές με αυτές που δέχτηκε η Ντογούς. Όχι μόνο επειδή ακραίοι βρίσκονται και στις δύο κοινότητες, αλλά επειδή οι εχέφρονες συχνά επιλέγουν να σιωπούν.
Όμως, για να πάμε μπροστά θα πρέπει κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε ότι σε αυτή τη χώρα ζουν και Τουρκοκύπριοι. Και αυτοί έχασαν δικούς τους ανθρώπους όπως και εμείς και έζησαν τον πόνο των αγνοουμένων, των νεκρών και της προσφυγιάς. Όσο βάζουμε την ιστορία πάνω στη ζυγαριά και προσπαθούμε να συγκαλύψουμε τις δικές μας ευθύνες πίσω από το επιχείρημα του «η άλλη πλευρά έκανε χειρότερα» δεν πάμε μπροστά. Για να μπορέσει να ξημερώσει μια μέρα στην Κύπρο που θα είμαστε έτοιμοι να δώσουμε περιεχόμενο στη βιώσιμη και λειτουργική λύση θα πρέπει να προηγηθεί μια διαδικασία κάθαρσης, αλήθειας και αμοιβαίας συγγνώμης. Τότε μόνο θα υπάρχει η ελπίδα αυτός ο τόπος να προχωρήσει μπροστά πάνω σε πιο στέρεες βάσεις από τις σημερινές.
Γράφει: Ξένια Κωνσταντίνου
Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ
