Η διαπραγματευτική διαδικασία βρίσκεται σε κομβικό σημείο.
Ολοκληρώνεται η συζήτηση στα τέσσερα κεφάλαια – διακυβέρνηση, οικονομία, Ευρωπαϊκή Ένωση, περιουσιακό – και στη συνέχεια, εάν υπάρξει η προσδοκώμενη πρόοδος, η συζήτηση εισέρχεται στο εδαφικό. Αυτή θα είναι μία ιδιαίτερα σημαντική στιγμή στην ιστορία των διαπραγματεύσεων καθώς θα είναι η πρώτη φορά που η τουρκική πλευρά καλείται να καταθέσει τις θέσεις της επί χάρτου.
Στο πλαίσιο της λύσης, για πρώτη φορά δίνεται έμφαση στα οφέλη που θα αποκομίσουν όλοι οι Κύπριοι από την πρώτη ημέρα της λύσης. Οι δύο ηγέτες μιλούν για την πρώτη μέρα καθώς θέλουν κατά αυτό τον τρόπο ο κάθε Κύπριος πολίτης να νιώσει πως μια νέα μέρα ανατέλλει στη χώρα μας, την επομένη. Για αυτό και επιδιώκεται από την πρώτη ημέρα να αποδοθεί η πόλη της Αμμοχώστου στους κατοίκους της, από την πρώτη μέρα να επιστραφεί η νεκρή ζώνη στους ιδιοκτήτες της, όπως επίσης και οι υπό επιστροφή ακατοίκητες περιοχές, και από την πρώτη ημέρα να υπάρξει αποχώρηση σημαντικού αριθμού στρατευμάτων.
Βρισκόμαστε σήμερα σε μία συγκυρία όπου όλοι έχουμε να κερδίσουμε από τη λύση. Τα πλεονεκτήματα για τη ελληνοκυπριακή πλευρά είναι προφανή: απαλλαγή από τον κατοχικό στρατό, επιστροφή εδαφών, επιστροφή προσφύγων στα σπίτια και τις περιουσίες τους, άλλων υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, άλλων υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας, ευημερία, αξιοποίηση για ανάπτυξη της κλίμακας που προσφέρει όλο το νησί μας.
Υπάρχουν συγκεκριμένες συγκλίσεις που εξασφαλίζουν για όλους ανεξαίρετα τους Κύπριους πολίτες τα δικαιώματα της ελεύθερης διακίνησης, απόκτησης περιουσίας, εγκατάστασης, άσκησης επαγγέλματος, άσκησης οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας σε ολόκληρη την Κύπρο. Διασφαλίζεται ο πλήρης σεβασμός του δικαιώματος του ατόμου στην ιδιοκτησία και διασφαλίζεται ότι ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού κατά την πρώτη μέρα της λύσης θα αντικατοπτρίζει, με μια μικρή απόκλιση, την παραδοσιακή δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως εγκαθιδρύθηκε το 1960. Διασφαλίζεται στο διηνεκές η δημογραφική σύνθεση όπως σήμερα είναι, καθώς και η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου σε ολόκληρη την επικράτεια της Κύπρου, χωρίς αποκλίσεις ή μόνιμες παρεκκλίσεις.
Για τους Τουρκοκύπριους η λύση αποτελεί τη μόνη προοπτική αποτελεσματικής εξόδου από την απομόνωση που έχουν περιέλθει. Το σχέδιο τους για αναγνώριση του ψευδοκράτους έχει αποτύχει, τα τετελεσμένα που καταγράφονται δεν είναι μόνο εις βάρος των Ελληνοκυπρίων, είναι και εις βάρος της ίδιας της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Με τη λύση, την επομένη οι Τουρκοκύπριοι θα γίνουν Ευρωπαίοι πολίτες και θα έχουν όλα τα πλεονεκτήματα που έχουν και Ελληνοκύπριοι ζώντας σε ένα καλά οργανωμένο κράτος.
Για την Τουρκία, με τη λύση ο δρόμος της προς την Ευρώπη λαμβάνει άλλες διαστάσεις και προοπτικές. Εξίσου σημαντικό για την Τουρκία είναι η ανεύρεση υδρογονανθράκων στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Θα μπορεί να λύσει προβλήματα ενεργειακά, θα μπορεί να αποτελέσει ένα παράγοντα που θα συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, θα μπορεί απρόσκοπτα να αγοράζει από οπουδήποτε χωρίς τις ενστάσεις ή τα νομικά κωλύματα που μπορεί να αντιμετωπίσει, χωρίς τη λύση, από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η λύση δεν θα αλλάξει την καθημερινότητα των απλών πολιτών. Δεν θα αλλάξει κάτι στην καθημερινότητα των ανθρώπων που εργάζονται στο δημόσιο, ημιδημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Τα κυβερνητικά τμήματα θα λειτουργούν έτσι όπως και σήμερα, το ίδιο η Τοπική Αυτοδιοίκηση όπως επίσης και το σύστημα υγείας. Αλλά και το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων κ.λπ. θα παραμείνουν ως σήμερα έχουν, αφού έχει συμφωνηθεί η κάθε πολιτεία να έχει τα δικά της συστήματα. Η καθημερινότητα των Ελληνοκυπρίων δεν πρόκειται να επηρεαστεί αφού η πλειοψηφία των θεμάτων που την αφορούν θα εξακολουθήσει να εμπίπτει νομοθετικά και διοικητικά στην αρμοδιότητα των θεσμικών οργάνων της ελληνοκυπριακής πολιτείας.
Όσον αφορά την εκπαίδευση, τα παιδιά θα συνεχίσουν να φοιτούν σε ελληνοκυπριακά σχολεία και να λαμβάνουν την παιδεία που οι Ελληνοκύπριοι αποφασίζουν. Οι εθνικές επέτειοι θα συνεχίσουν να τιμώνται χωρίς κανένα περιορισμό. Η δυνατότητα προστασίας της πολιτιστικής ταυτότητας και των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και των δύο κοινοτήτων θα είναι απόλυτα διασφαλισμένη. Η προοπτική αρμονικής συνύπαρξης με τους Τουρκοκύπριους δεν προϋποθέτει ούτε την κατάργηση της ταυτότητας ούτε τη συγκρότηση μιας νέας ταυτότητας, ούτε και την πολιτισμική ταύτιση των δύο κοινοτήτων. Αυτό που χρειάζεται, που επιβάλλεται, είναι η οικοδόμηση ενός νέου πολιτικού πολιτισμού ο οποίος θα εδράζεται στην ιδιότητα του Κυπρίου πολίτη και στην αντίληψη πως ανεξαρτήτως της εθνικής μας ταυτότητας, όλοι οφείλουμε να υπηρετούμε πάνω απ’ όλα το συμφέρον της κοινής μας πατρίδας.
ΥΓ: Τα πιο πάνω είναι αυτούσια αποσπάσματα από ομιλία του προέδρου Αναστασιάδη στις 14 Οκτωβρίου 2016. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Γράφει: Βασίλης Πρωτοπαπάς
