Έχε το νου σου στο παιδί. Του Βασίλη Πρωτοπαπά

Σήμερα δεν έχει Κυπριακό ούτε κάποιο θέμα «υψηλής πολιτικής». Με συσσωρευμένη επαγγελματική εμπειρία αρκετών πια ετών, θα επιχειρήσω κάποιες απαντήσεις σε ερωτήματα που βασανίζουν πολλούς νέους και τις οικογένειές τους ως προς τις επιλογές πανεπιστημιακών σπουδών.

Με ποιο κριτήριο να επιλέξω γνωστικό αντικείμενο;

Σίγουρα όχι με βασικό κριτήριο την προοπτική εργοδότηση μετά την απόκτηση πτυχίου. Έχει περάσει ο καιρός που κάποιοι κλάδοι σπουδών εξασφάλιζαν καλές προοπτικές εργοδότησης. Βασικό κριτήριο πρέπει να είναι ο βαθμός που το περιεχόμενο ενός προγράμματος σπουδών (μαθήματα) ταιριάζει στα άμεσα ενδιαφέροντα του φοιτητή. Οι φοιτητές που καταφέρνουν να σπουδάσουν σε αντικείμενα που τους ταιριάζουν, τους αρέσουν και τους ευχαριστούν, έχουν καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις και καλύτερες προοπτικές για την όποια συνέχεια.

Ξέρω τι θέλω, ξέρω τι μου αρέσει, αλλά δεν έχω εξασφαλίσει θέση εκεί που στόχευσα

Δεν είσαι ο μόνος. Όσοι ξέρουν τι θέλουν και εξασφαλίζουν θέση στην πρώτη τους επιλογή είναι μειοψηφία. Η καλύτερη επιλογή, εφόσον είσαι πολύ συνειδητοποιημένος στο τι θέλεις να σπουδάσεις, είναι να ψάξεις για μια θέση στο γνωστικό αντικείμενο που αγαπάς σε άλλα Πανεπιστήμια, εντός ή εκτός Κύπρου. Υπάρχουν πλέον πολλές επιλογές και υπάρχουν πολλά και καλά Πανεπιστήμια στην ΕΕ με χαμηλό κόστος. Συχνά το συνολικό κόστος σπουδών στο εξωτερικό ή σε ένα ιδιωτικό Πανεπιστήμιο στην Κύπρο δεν είναι πολύ υψηλότερο από τις σπουδές στα δύο δημόσια κυπριακά Πανεπιστήμια (αν δεν μπορείς να μένεις στο σπίτι των γονιών σου).

Πήρα θέση σε δημόσιο Πανεπιστήμιο στην Κύπρο, δεν ήταν η πρώτη μου επιλογή αλλά προβληματίζομαι.

Είναι σύνηθες. Οι περισσότεροι έχουν ως πρώτη επιλογή αυτό που τους «υπαγόρευσε» το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Οι περισσότεροι γνωρίζουν τα προγράμματα σπουδών μόνο από τον τίτλο πτυχίου ή το επάγγελμα. Μπες στον κόπο και διάβασε ένα αναλυτικό οδηγό σπουδών, δες ένα-ένα τα μαθήματα. Δες το ακαδημαϊκό προσωπικό και ψάξε λίγο αν έχει κάποιο ερευνητικό εκτόπισμα έξω από τον κυπριακό μικρόκοσμο. Ρώτα ενεργούς φοιτητές και αποφοίτους, είναι η καλύτερη πηγή πληροφόρησης. Μην εμπιστευθείς σε αυτό ανθρώπους σαν κι εμένα, είναι η δουλειά μας να σου πούμε ότι τα προγράμματά μας είναι τα καλύτερα του κόσμου (τουλάχιστον). Έχε υπόψη ότι πολλοί που ξεκινούν σπουδές με βαριά καρδιά σε ένα πρόγραμμα, γρήγορα αντιλαμβάνονται ότι τελικά τους ταιριάζει και το αγαπούν. Μην απορρίψεις ελαφρά τη καρδία κάτι που απλά δεν ξέρεις, επειδή έτσι νομίζεις ή έτσι άκουσες να λέει κάποιος άσχετος από το περιβάλλον σου.

Ωραία όλα αυτά, αλλά δεν έγραψα καθόλου καλά στις Παγκύπριες και η οικογένειά μου δεν έχει καμία δυνατότητα για άλλες επιλογές πλην των δημόσιων Πανεπιστημίων.

Καταρχάς το ότι δεν έγραψες καλά σε μια εξέταση δεν σημαίνει ότι δεν είσαι άξιος ή ικανός να σπουδάσεις. Αρκετοί που έγραψαν άριστα στις Παγκύπριες και πήραν θέση πανηγυρικά, εξελίχθηκαν σε κακούς φοιτητές και μάλιστα κάποιοι δεν αποφοίτησαν ποτέ. Και πολλοί που μπήκαν με πολύ χαμηλή βαθμολογία τα κατάφεραν μια χαρά και κάποιοι αρίστευσαν στο τέλος. Μια επιλογή είναι να ξαναπροσπαθήσεις με τις Παγκύπριες. Αν αφοσιωθείς και δουλέψεις με πρόγραμμα, μπορείς να τα πας πολύ καλύτερα. Οι θέσεις που μοιράζονται κάθε χρόνο στα δημόσια Πανεπιστήμια της Κύπρου και της Ελλάδας μέσω των Παγκύπριων είναι πάρα πολλές. Μια άλλη επιλογή είναι να ψάξεις δυνατότητες χρηματοδότησης των σπουδών σου από διάφορα κρατικά και ιδιωτικά ιδρύματα και φορείς. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες, πιθανόν να μην τις γνωρίζεις. Ψάξε-ρώτα, μην κλαις παθητικά τη μοίρα σου. Καμιά κλειστή πόρτα δεν θα ανοίξει αν δεν την κτυπήσεις.

Δεν θέλω να σπουδάσω, δεν με ευχαριστεί, αλλά οι γονείς με πιέζουν να σπουδάσω κάτι, οτιδήποτε.

Η επαγγελματική επιτυχία και καταξίωση, πολύ περισσότερο η προσωπική ευημερία και ευτυχία, δεν συνδέονται με τις πανεπιστημιακές σπουδές. Οι γονείς το ξέρουν πολύ καλά. Αν ενδιαφέρεσαι να αποκτήσεις τεχνικές και επαγγελματικές δεξιότητες μπορείς να αποταθείς σε σχετικά προγράμματα κατάρτισης. Υπάρχουν πολλές καλές επιλογές από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς. Μπορείς και να ψάξεις απευθείας για κάποια δουλειά, ώστε να αποκτήσεις εμπειρίες που θα σε βοηθήσουν να σκεφτείς τις επαγγελματικές και προσωπικές σου προοπτικές. Μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα, όπως μπορείς και να μην κάνεις απολύτως τίποτε και να μαραζώνεις.

Ξέρω ότι οι σκέψεις αυτές θα διαβαστούν κυρίως από γονείς και σχεδόν καθόλου από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενος. Ξέρω ότι οι περισσότεροι νέοι περιμένουν παθητικά να ψάξουν, να ρωτήσουν γι αυτούς οι γονείς τους. Είναι λυπηρό αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Οι δικές μας πόρτες είναι πάντα ανοικτές, δεν ψάχνουμε πελάτες. Τα παιδιά μας είναι ό,τι πιο σημαντικό έχουμε.

*Προϊστάμενος της Υπηρεσίας Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου ([email protected])

Γράφει: Βασίλης Πρωτοπαπάς