Αιχμάλωτοι του μυαλού μας. Της Θεανώς Καλαβανά

Πάγωσα και ας κάνει τόση ζέστη ο Νοέμβρης σε αυτό το νησί…

Ένα μούδιασμα, ένα σφίξιμο στη ψυχή μου με τα τραγικά γεγονότα στο Παρίσι και τα νταηλίκια των μαθητών απέναντι στους συνανθρώπους μας στη Λευκωσία.

Περισσότερο από τα μισά χρόνια της ζωής μου τα ξόδεψα να μελετώ την ανθρώπινη συμπεριφορά και τον ψυχισμό μας. Οι άνθρωποι δεν σκοτώνουν ανθρώπους αυτό νομίζω το γνωρίζω καλά, ποτέ δεν σκότωναν και ποτέ δεν θα σκοτώνουν…Ο εγκληματίας, ο δολοφόνος πρέπει να δει τον συνάνθρωπο του ως ένα αντικείμενο για να μπορέσει να τον βλάψει…Που χαθήκαμε; Στις δυο ειδήσεις η μια είναι φόνος, είναι κακοποίηση, είναι βία. Δεν έχω άλλη εξήγηση παρά μονάχα τη θεωρία του Bowlby  για την συναισθηματική προσκόλληση. Ο άνθρωπος από τη στιγμή της γέννησης του αναζητά, εκ φύσεως  την προσκόλληση. Αναζητά μονίμως μια ασφαλή βάση και αυτή η ασφαλής βάση είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, είτε αυτός λέγεται γονιός, είτε δάσκαλος, είτε ηγέτης. Τίνος το μυαλό ήταν πίσω από το μυαλό των δολοφόνων στο Παρίσι; Τίνος το μυαλό ήταν πίσω από το μυαλό των μαθητών που τραυμάτισαν τους συνανθρώπους μας;

Αν κοιτάξει κανείς τις ηλικίες των δραστών θα αναγνωρίσει ότι οι πλείστοι είναι νεαροί, πολλοί από τους τρομοκράτες στο Παρίσι είναι δεύτερης και τρίτης γενιάς μετανάστες, παιδιά που έχουν απολέσει τις αξίες των προγόνων τους, που δεν έχουν δεθεί με τη γη τους, έχουν αποδώσει μια άλλη ερμηνεία στην θρησκεία τους και την καταγωγή τους. Είναι παιδιά που δεν κατάφεραν να δεθούν με την κοινωνία και να εδραιώσουν μέσα τους τη χώρα που μεγάλωσαν ως την ασφαλή τους βάση.

Για τα δικά μας παιδιά τώρα, που χτύπησαν και λιθοβόλησαν με μένος τους συνανθρώπους μας θαρρώ και αυτά στερούνται ασφαλούς βάσης. Ποιος γονιός δέθηκε μαζί τους, ποιος δάσκαλος, ποια κοινωνία,  και ποιος ηγέτης τους έκανε να νιώσουν ασφαλείς σε αυτό το νησί που μεγαλώνουν. Τα παιδιά μας εκπαιδεύονται σε ένα σύστημα που δημιουργεί ανασφαλείς δεσμούς, η εικόνα του εχθρού αποτυπώνεται για πρώτη φορά μέσα τους στα 3 τους χρόνια και μέχρι τα 18 τους την έχουν εμπεδώσει. Οι γονείς τους μεγάλωσαν και αυτοί με ανασφαλείς δεσμούς, με γονιούς που βιώσαν την εισβολή και με ηγέτες που ποτέ δεν τους ενέπνευσαν ασφάλεια και ηθικές αξίες ακόμα και σήμερα.

Χωρίς ασφαλείς δεσμούς γινόμαστε αιχμάλωτοι του μυαλού μας. Το μυαλό μας είναι προγραμματισμένο εκ φύσεως να ψάχνει διαρκώς τον κίνδυνο. Η δημιουργία ασφαλούς βάσης και προσκόλλησης τιθασεύει το μυαλό μας και μας επιτρέπει να ανθίσουμε. Χρειαζόμαστε ασφαλείς βάσεις, χρειαζόμαστε μια κουλτούρα και ένα κοινωνικό σύστημα που θα εμπνέει ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Ο Bowlby χαρακτήρισε την ασφαλή βάση ως την πηγή άντλησης θάρρους, στήριξης και συνεργασίας με τους γύρω μας.

Έχουμε γίνει αιχμάλωτοι του μυαλού μας και δυστυχώς όταν γίνεσαι αιχμάλωτος δεν έχεις καθαρό μυαλό να σκεφτείς τις επόμενες σου κινήσεις.

Ποιος ξέρει ίσως η επόμενη σφαίρα να ‘ναι η δικιά σου…

Γράφει: Θεανώ Β Καλαβανά