Θα το ζήσουμε και αυτό.
Η Ευρώπη της συνθήκης της Λισαβόνας του 2001, που υποσχόταν στους πολίτες της ότι μέχρι το 2010 θα μετατρεπόταν στην πιο ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου, παραδέχεται ότι ο οικονομικός της σχεδιασμός απέτυχε και το πείραμα της λιτότητας, ως το μόνο εργαλείο επανεκκίνησης προβληματικών οικονομιών, επίσης απέτυχε. Και μη έχοντας άλλο δρόμο παραγωγής χρήματος, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποφάσισε να τυπώσει 1.1 τρις Ευρώ για να ζήσουν όσοι το χρειάζονται. Μια παραδοχή ότι η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων δεν παράγει πλέον χρήμα δια της επινοήσεως και καταφεύγει στην εκτύπωση. Αυτή είναι η απαρχή ενός δρόμου που ίσως οδηγήσει στην αποδόμηση της Ευρωζώνης. Ο Ντράκι πήρε μια μπαζούκα και κτύπησε. Μόνο που το βλήμα της εμπεριέχει και σύστημα αυτοκαταστροφής. Όσοι δεν αποπληρώσουν το δανεισμό φορτώνουν τις απώλειες κατά 80% στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Ενιαία νομισματική πολιτική σε όλο της το μεγαλείο!
Αυτή η Ευρώπη βρίσκεται σε πλήρη διάσταση και με το διακηρυγμένο της εαυτό για τη δημιουργία του ενιαίου Ευρωπαϊκό χώρου. Με την απόφαση της η ΕΚΤ τα βάζει και με τις διψασμένες από αποτυχημένες οικονομίες αγορές (π.χ Κύπρος) αλλά και με την αυτοκράτειρα του νέου δόγματος της Ευρώπης των δύο ζωνών, κ. Μέρκελ. Της οποίας η φιλοσοφία είναι ένας επιθετικός οικονομικός επεκτατισμός παροχής Γερμανικού χρήματος, προϊόντων και υπηρεσιών σε αυτούς που απέτυχαν. Μια ομφαλο-πλακουντιακή οικονομική προσέγγιση προς τους λιγότερο προνοητικούς Ευρωπαίους από μια χώρα που ξεκάθαρα επέβαλε μια ατζέντα οικονομικού επεκτατισμού με εργαλείο τη μνημονιακή υποταγή. Χωρίς καμιά προσπάθεια, έστω και δια εξαναγκασμού, επιβολής δομικού οικονομικού σχεδιασμού σε αυτούς που δόμησαν την οικονομίας τους σε αμμώδη θεμέλια, όπως η χώρα μας. Είναι μια ιστορική στιγμή για την Ευρώπη. Γιατί η εκτύπωση χρήματος δεν μπορεί να είναι η απάντηση στην ανεπάρκεια να παράγεις πλούτο. Κανείς δεν ζει δια μεταγγίσεως. Ούτε φυσικά δια ακρωτηριασμού.
Το μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης είναι ότι δεν έχει ηγέτες. Η εκλογή Αλέξη Τσίπρα στην Ελλάδα μπορεί να κάνει και την ανατροπή αλλά η κατεύθυνση της ανατροπής είναι και το διακύβευμα. Η Ευρώπη χρειάζεται ηγέτες που να πιστέψουν στην ενιαία Ευρωπαϊκή οικονομία και στους καλούς, αν υπήρξαν ποτέ, αλλά και στους κακούς καιρούς. Μια Ευρώπη που να πιστέψει ότι αυτό που λέγεται ενιαίος Ευρωπαϊκός χώρος προϋποθέτει, για κάθε οικονομία, έναν αειφόρο δομικό οικονομικό σχεδιασμό. Τέτοια μνημόνια θα τα προσυπόγραφα επί ζωής.
Η απουσία οράματος δίνει την ευχέρεια στη Μέρκελ να δηλώνει ότι «ανεξάρτητα του τι πράττει η ΕΚΤ, η πραγματική ώθηση στην οικονομική κρίση θα επέλθει από τις αποφάσεις των πολιτικών» θέτοντας τη χώρα της στην αντίπερα όχθη από αυτά που πράττει η ΕΚΤ, ανατινάζοντας ταυτόχρονα κάθε προοπτική για τη δόμηση μιας αλληλέγγυας Ευρώπης. Όταν η ισχυρότερη χώρα της Ευρωζώνης διαφωνεί με τις αποφάσεις της Αρχής Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωζώνης είναι για να διερωτάται κανείς που οδηγείται το πείραμα που λέγεται Ευρώ. Του οποίου η τύχη θα κριθεί όταν η Ευρωστρόφιγγα Ντράκι σιγήσει σε δύο χρόνια.
Στη χώρα μας ξέρουμε καλά, νομίζω, τι μπορεί να πάθει μια οικονομία από υπέρμετρο ξένο δανεισμό. Φυσικά ο δανεισμός είναι χρήσιμος όταν τον μετατρέψουμε σε παραγωγικές επενδύσεις μέσω ενός στοχευμένου επαναπροσδιορισμού της αναπτυξιακής βάσης της οικονομίας μας. Διότι αν και αυτό το φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ δεν τον αξιοποιήσουμε ορθά τότε θα είμαστε μια καλή λεία για τις αγορές. Και θα επέλθουν χειρότερα. Σημάδια αλλαγής πλεύσης πάντως δεν βλέπω. Τα φορτώσαμε όλα στο αέριο και γεμίσαμε τα μυαλά μας αέρα. Μόνο ελπίδα παράγουμε με αναφορές για δήθεν επανεκκίνηση μιας οικονομίας που έκλεισε τον κύκλο της. Ο αγώνας για ανάκαμψη θα είναι μακρύς και επίπονος και για εμάς αλλά και για την Ευρώπη. Και ο χρόνος έχει εξαντληθεί.
Γράφει: Σταύρος Μαλάς
