Ερώτηση δημοσιογράφου: «Αν σας τιμήσουν οι ψηφοφόροι είστε έτοιμος να αναλάβετε την Προεδρία της χώρας;
”Προεδρικός υποψήφιος, Κύπρος, 2012: «Βεβαίως είμαι».
Υποψήφιος Μπάρακ Ομπάμα, 2008: «Κανένας δεν είναι έτοιμος να γίνει Πρόεδρος μέχρι να γίνει Πρόεδρος».
Θέλουμε ηγέτες με αυτοπεποίθηση για τις ικανότητες τους και της ικανότητες της κοινωνίας να επιτυγχάνει φιλόδοξους στόχους. Μαζί με την αυτοπεποίθηση, ωστόσο, χρειαζόμαστε επιμονή, αποφασιστικότητα και μεθοδικότητα και αυτά πηγάζουν από την ταπεινοφροσύνη και ένα αίσθημα ενοχής –προσωπικής ευθύνης– για τα μεγάλα προβλήματα που καλείται να διαχειριστεί ένας Πρόεδρος. Η αυτοπεποίθηση είναι το καρότο, η ταπεινοφροσύνη και η προσωπική ενοχή είναι το μαστίγιο. Όποιος φιλοδοξεί να ηγηθεί ενός λαού σε περιόδους μεγάλων κρίσεων, αβεβαιότητας και αναταραχών, χρειάζεται και τα δύο.
Ο Πρόεδρος που θα επιλέξουμε πρέπει να διαθέτει όλα τα δυνατά εργαλεία και τα απαραίτητα χαρακτηριστικά. Βεβαίως η επιλογή δεν είναι απλή και μονοδιάστατη, γι’ αυτό και η δημοκρατική διαδικασία παραμένει η καλύτερη μέθοδος να εκλέξουμε με συλλογική σοφία την ηγεσία μας.
Η πρωτοβουλία ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ είχε επαφές με τους προεδρικούς υποψήφιους Νίκο Αναστασιάδη, Γιώργο Λιλλήκα και Σταύρο Μαλά που υποστηρίζονται από μεγάλα κοινοβουλευτικά κόμματα. Συναντήσαμε επίσης την ανεξάρτητη υποψήφια Μακαρία Στυλιανού, της οποίας η παρουσία στον Δημόσιο Διάλογο για την οικονομία που οργάνωσε η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ κέρδισε τον σεβασμό μας.
Ως πολιτική κίνηση που δρα οριζόντια δεν θα πάρουμε θέση υπέρ κάποιου υποψηφίου. Είμαστε ωστόσο δυναμικά παρόντες για να προωθούμε αξίες που οδηγούν την χώρα μας στην Πρόοδο και την Περηφάνια, όπως διατυπώνονται στην ιδρυτική μας διακήρυξη, καθώς και την μελέτη-πρόταση «Κυπριακή Οικονομία. Πραγματικότητα και επιλογές» που επεξεργάστηκε 16μελής ομάδα εμπειρογνωμόνων, όπως διαμορφώθηκε μέσα από Δημόσιο Διάλογο. Οι εισηγήσεις μας αφορούν τη διαχείριση της κρίσης και του κράτους, τον δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα, την καταπολέμηση της διαφθοράς, την διαχείριση του φυσικού αερίου.
Οι υποψήφιοι άκουσαν με ενδιαφέρον –όπως πάντα γίνεται σε περιόδους εκλογών. Για κάποιες εισηγήσεις εξέφρασαν πρόθεση να τις υιοθετήσουν, γι’ άλλες είχαν διαφορετικές προσεγγίσεις, τις οποίες ακούσαμε με ενδιαφέρον και θα αξιολογήσουμε. Ως ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ωστόσο, δεν ικανοποιούμαστε με προθέσεις, ούτε σταματάμε στις μελέτες. Στην Ιδρυτική Διακήρυξη δεσμευτήκαμε ότι θα φροντίζουμε να μην μένουν οι επιλογές μας στο χαρτί, και γι’ αυτό και θεσµοθετούμε συστηµατικό έλεγχο.
Θα επανέλθουμε λοιπόν για να αξιολογήσουμε τις προτάσεις των υποψηφίων αντιστοιχώντας τες με το δικό μας τρίπτυχο: Ερωτούμε-Ερευνούμε-Προτείνουμε. Απαντούν οι υποψήφιοι στα καίρια ερωτήματα; Έκαναν την έρευνα τους πριν προχωρήσουν σε προτάσεις; Έχουν προτάσεις που να είναι τεκμηριωμένες, εφαρμόσιμες, απλές και λειτουργικές; Με αυτά τα κριτήρια θα αξιολογήσουμε τις επαφές που είχαμε και τα προγράμματα που ετοιμάζονται.
Πέραν όμως των συγκεκριμένων προγραμμάτων, ακόμη πιο σημαντικά είναι τα χαρακτηριστικά και η συμπεριφορά των υποψηφίων. Θα διερωτηθούμε «Τι είδους ηγεσία χρειαζόμαστε σήμερα;”
Χρειαζόμαστε ηγεσία που να μετασχηματίσει τις αντιλήψεις που έχουμε για τον εαυτό μας και να τις συνδέσει με την συλλογική ταυτότητα για αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης. Που να επιδιώκει τη δημιουργική επίλυση συγκρούσεων προτείνοντας ολοκληρωμένες λύσεις στα πολυδιάστατα προβλήματα, να επιζητά την αντίθετη άποψη και να αξιοποιεί τον επιστημονικό λόγο, να βλέπει μακριά και πέραν από βραχυχρόνιους συμβιβασμούς, επιδιώκοντας φιλόδοξα οράματα.
Μέσα από τα προγράμματα των υποψηφίων αναζητούμε τις βαθύτερες αξίες τους. Βοηθούν την κοινωνία να αντιληφθεί την σημασία φιλόδοξων στόχων; Καθοδηγούν τους οπαδούς να υπερβούν προσωπικά συμφέροντα για χάρη του κοινού καλού; Ωθούν την κοινωνία στην επιδίωξη ανώτερων οραματισμών;
Επιστημονικές μελέτες προσφέρουν καθοδήγηση στα χαρακτηριστικά δημιουργικών ηγετών που πέτυχαν να μετασχηματίσουν τις κοινωνίες τους σε περιόδους κρίσεων. Αυτοπεποίθηση, η έντονη επιθυμία να επηρεάσουν, η επιβλητικότητα, οι ισχυρές ηθικές αξίες είναι χαρακτηριστικά των επιτυχημένων ηγετών. Η συμπεριφορά τους προσφέρει ένα θετικό υπόδειγμα, αποκαλύπτει δεξιότητες, εκφράζει με σαφήνεια και πειστικότητα στόχους και ανώτερες προσδοκίες, προκαλεί τον ενθουσιασμό.
Ποιός υποψήφιος ικανοποιεί πλειοψηφικά τα κριτήρια των ψηφοφόρων θα το μάθουμε στις 17 Φεβρουαρίου. Ευθύνη μας ως τότε είναι να εκλεπτύνουμε τα κριτήρια μας, να αποσαφηνίσουμε τις επιλογές που μας προτείνουν και να ανεβάσουμε τον πήχη των προσδοκιών. Στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, οι επερχόμενες εκλογές είναι ίσως οι σημαντικότερες από το 1974. Από την επιλογή μας θα εξαρτηθεί αν θα ανακάμψουμε μέσα στην επόμενη τριετία, ή αν η επόμενη πενταετία θα καθηλώσει την Κύπρο σε μια «οικονομία ζόμπι», με διαφθορά στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου, ψηλά επίπεδα ανεργίας και βαθιά κοινωνικά προβλήματα.
Οι συγγραφείς είναι μέλη του προεδρείου της πρωτοβουλίας ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Ο Κώστας Καδής είναι περιβαλλοντολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Φρέντερικ, διετέλεσε Υπουργός Υγείας. Η Ηλιάνα Νικολάου είναι νομικός, διδάκτωρ νομικών επιστημών, διετέλεσε δικαστής και Επίτροπος Διοικήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αναρτήθηκε στο μπλόγκ zenios.wordpress.com
Γράφει: Σταύρος Α. Ζένιος
