Η επικοινωνιακή στρατηγική του κυβερνώντος κόμματος και του υποψηφίου του αναφορικά με την όλη διαχείριση της υπογραφής του Μνημονίου από την κυβέρνηση του ΑΚΕΛ, εστιάζεται σε ένα και μόνο «πιασάρικο» επιχείρημα: φταίνε για όλα οι τράπεζες και καμία ευθύνη δεν φέρει η Κυβέρνηση.
Η αλήθεια είναι ότι για τη σημερινή τραγική κατάσταση της οικονομίας μας, τεράστιο μερίδιο ευθύνης υπάρχει και στις τράπεζες. Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει το γεγονός ότι το κούρεμα του ελληνικού χρέους είχε κόστος ύψους περίπου €4δις για τις κυπριακές τράπεζες, λόγω της αλόγιστης αγοράς των ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά το 2010. Για αυτή την εγκληματική, όπως διαφάνηκε στη συνέχεια, πράξη, ευθύνες είχε και η Κεντρική Τράπεζα ως εποπτική αρχή αλλά και τα διοικητικά συμβούλια των μεγαλύτερων τραπεζικών ιδρυμάτων που συναίνεσαν στην αγορά. Το ελληνικό κούρεμα, σε συνδυασμό με την αύξηση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών από 6% σε 9% και την αύξηση των επισφαλών δανείων που δίνονταν με χαλαρά κριτήρια, εκτόξευσαν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών περίπου στα €9 -9.5 δις.
Το βασικό όμως επιχείρημα του ΑΚΕΛ ότι μόνο οι τράπεζες φταίνε για την προσφυγή μας στο Μηχανισμό, μπάζει νερά από παντού. Πρώτο, κατά τη συνεδρία του Eurogroup που αποφασίστηκε το κούρεμα του ελληνικού χρέους, ο Πρόεδρος Χριστόφιας θα έπρεπε, μαζί με τη θετική του ψήφο, να ζητήσει και τη στήριξη του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, όπως ακριβώς έκανε και ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών. Δυστυχώς δεν το έπραξε. Τα εκ των υστέρων επιχειρήματα του ΑΚΕΛ περί κακών σχέσεων μεταξύ Κυβέρνησης και Κεντρικής Τράπεζας κτλ., είναι άνευ σημασίας. Αυτός που είχε την ευθύνη να ζητήσει στήριξη, δεν ήταν ο οποιοσδήποτε τραπεζίτης, αλλά αυτός που είχε την εντολή των πολιτών να κυβερνήσει, προς όφελος των πολιτών.
Δεύτερο, τα επισφαλή δάνεια των τραπεζών, η αύξηση των οποίων συνέτεινε στην περαιτέρω αύξηση του ποσού της ανακεφαλαιοποίησης, είναι, σε μεγάλο βαθμό, απόρροια της κακής οικονομικής διαχείρισης και της ατολμίας της παρούσας κυβέρνησης να λάβει, έγκαιρα, μέτρα για αντιμετώπιση της κρίσης, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι πολίτες να μην μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους.
Τρίτο, από τον Ιούνιο του 2011 η Κύπρος έχει αποκλειστεί από τις διεθνείς αγορές, ως απόρροια των συνεχιζόμενων υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου, λόγω της διασύνδεσης της κυπριακής οικονομίας με την ελληνική, αλλά και λόγω της άσχημης δημοσιονομικής μας κατάστασης. Συνεπώς, η προσφυγή στο Μηχανισμό στήριξης δεν οφείλεται μόνο στον τραπεζικό τομέα, αλλά και στην αδυναμία της κυβέρνησης να ακολουθήσει τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για διόρθωση των δημοσιονομικών μας προβλημάτων.
Τέταρτο, το υπόλοιπο ποσό της δανειακής σύμβασης αφορά το €1.5 δις για την κάλυψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων τα επόμενα τέσσερα χρόνια, και φυσικά τα €6 δις για την αναχρηματοδότηση του ληξιπρόθεσμου δημόσιου χρέους, σημαντική λεπτομέρεια που, «τυχαία», ξέχασε να αναφέρει ο Πρόεδρος Χριστόφιας στο πρόσφατο διάγγελμα του. Επιπρόσθετα, είναι και το ρωσικό δάνειο των €2.5 δις, το οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται στα €6 δις. Συνεπώς, ακόμα και να μην υπήρχε το πρόβλημα το τραπεζών, η Κύπρος θα έπρεπε να εξεύρει τρόπους χρηματοδότησης αυτών των αναγκών. Με τις διεθνείς αγορές και τη Ρωσία εκτός συζήτησης, η μόνη επιλογή πάλι θα ήταν ο Μηχανισμός.
Είναι αλήθεια ότι η Κύπρος δεν έχει τα βαθιά διαθρωτικά προβλήματα της Ελλάδας που την οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση. Η Κύπρος όμως έχει μια τεράστια δημόσια υπηρεσία, με το πιο ακριβό, αναλογικά, μισθολόγιο στην ΕΕ, το οποίο, σε συνδυασμό με την κακοδιαχείριση των τελευταίων χρόνων, δημιούργησε πραγματικό πρόβλημα στα δημόσια οικονομικά του τόπου.
Τα πιο πάνω επιχειρήματα δεν έχουν στόχο να μειώσουν τις ευθύνες των τραπεζών, αλλά να αποκαταστήσουν την αλήθεια αναφορικά με τους λόγους προσφυγής στο Μηχανισμό. Σαφέστατα και είναι ευθύνη τόσο της παρούσας κυβέρνησης, όσο και της επόμενης, να αποδώσει ευθύνες, ακόμη και ποινικές, σε αυτούς που πρέπει, στο βαθμό που πρέπει, με βάση το επικείμενο πόρισμα της Alvarez and Marsal για τις τράπεζες. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί το αίσθημα δικαίου των πολιτών και η εμπιστοσύνη τους προς το κράτος και τους θεσμούς.
Γράφει: Σάβια Όρφανίδου
