Δύο χρόνια μετά τα τραγικά γεγονότα του Μαρτίου του 2013, και μέσα από σημαντικές διαθρωτικές αλλαγές, η κυπριακή οικονομία παρουσιάζει αργά αλλά σταθερά, τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης.
Απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν, ιδιαίτερα στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, αλλά κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η μικρή αυτή ανάκαμψη αποτελεί επίτευγμα της προσπάθειας και του κόπου όλων των Κυπρίων πολιτών. Σε αντίθεση με τα μεγάλα λόγια και τις λαϊκίστικες προσεγγίσεις ορισμένων κύκλων, οι αριθμοί και τα γεγονότα δεν ψεύδονται:
1. Για πρώτη φορά, μετά από 14 συνεχόμενα τρίμηνα ύφεσης, το 1ο τρίμηνο του 2015 παρουσίασε ανάπτυξη 0.4% και 1.6%, σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2014 και με το προηγούμενο τρίμηνο (4ο του 2014), αντίστοιχα. Το 1.6% δε αποτελεί και τον ψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν όντως μια εύθραυστη ανάκαμψη, ιδιαίτερα στους τομείς του εμπορίου, των ξενοδοχείων και εστιατορίων, την οποία όμως πρέπει να διατηρήσουμε, μόνο συνεχίζοντας την πορεία μεταρρύθμισης και εξυγίανσης της οικονομίας μας.
2. Τα πιο πάνω αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά καθώς ενισχύουν τις πιθανότητες για την επίτευξη οριακού ρυθμού ανάπτυξης εντός του 2015, γύρω στο 0.5%, ο οποίος θα διαψεύσει για ακόμη μια φορά τις συντηρητικές προβλέπεις της Ε. Επιτροπής και της Τρόικας. Να θυμίσουμε ότι οι προβλέψεις της Τρόικας είχαν διαψευσθεί και στο παρελθόν, καθώς προέβλεπε ύφεση -8.7% για το 2013 και -4.2% για το 2014, ενώ στην πραγματικότητα, η κυπριακή οικονομία παρουσίασε μια βελτιωμένη εικόνα της τάξης του -5.4% και -2.3%, αντίστοιχα.
3. Όσο αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα, με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, το 1ο τρίμηνο του 2014 παρουσίασε έλλειμμα της τάξης των €22.4εκ., ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015 παρουσιάζει έλλειμμα ύψους €18.2εκ., δηλαδή κατά €4.2εκ πιο βελτιωμένο.
4. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι μερίδα συνανθρώπων μας δυστυχώς εξακολουθεί να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και αναγκάζεται να στηρίζεται στα κοινωνικά παντοπωλεία. Η Κύπρος, εξάλλου, εξακολουθεί να βρίσκεται σε Μνημόνιο και δεν έχει εξέλθει οριστικά από την κρίση. Όμως, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία για το 2013, μετά την κρατική παρέμβαση (επιδόματα, σχέδια κτλ.), το ποσοστό φτώχειας στην Κύπρο ήταν της τάξης του 15.3%, χαμηλότερο από το μέσο όρο των ΕΕ28 που ήταν 15.7%, και σε καλύτερο επίπεδο από 15 χώρες των ΕΕ28.
5. Οι θετικές αξιολογήσεις της Τρόικας για την εφαρμογή του Μνημονίου, η βελτίωση των δημόσιων οικονομικών και κυριότερα η ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών μας τραπεζών, οδήγησαν σε συνεχείς αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της οικονομίας μας από διεθνείς οίκους αξιολόγησης, και κατ΄ επέκταση, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, στη μείωση της απόδοσης των κυπριακών ομολόγων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πρόσφατη έξοδο της Κύπρου στις διεθνείς αγορές, από την οποία αντλήσαμε €1δις με ευνοϊκό ονομαστικό επιτόκιο της τάξης του 3.87%. Αυτό καταδεικνύει ότι είμαστε πολύ κοντά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών στην κυπριακή οικονομία και στη διάχυση ρευστότητας στην κυπριακή αγορά, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση αναπτυξιακών έργων. Παράλληλα, η αναχρηματοδότηση εγχώριου δημόσιου χρέους με πιο φτηνό εξωτερικό δανεισμό, οδηγεί σε εξοικονομήσεις δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αναπτυξιακούς ή άλλους σκοπούς.
Εύλογα μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι τα πιο πάνω είναι απλώς αριθμοί, και ότι η πραγματική οικονομία δεν έχει ακόμη ανακάμψει. Η αλήθεια είναι ότι για να «βιώσει στο πετσί του» τις θετικές αλλαγές ο κάθε Κύπριος πολίτης, για να αντιμετωπιστεί η μεγάλη μάστιγα της ανεργίας ύψους 16.2%, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, για να μπορέσει να «ανασάνει» το παζάρι και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και για να γυρίσει ο τροχός, θέλει δουλειά πολλή και χρόνο. Πρέπει να συνεχίσουμε τη δημοσιονομική εξυγίανση, να ενισχύσουμε περαιτέρω το τραπεζικό μας σύστημα, και να προχωρήσουμε με τόλμη και αποφασιστικότητα σε διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Μόνο τότε θα ευημερήσουν και οι αριθμοί, αλλά κυριότερα οι Κύπριοι πολίτες.
Γράφει: Σάβια Όρφανίδου
