“Οι πιο σκοτεινές γωνιές στην Κόλαση είναι φυλαγμένες για εκείνους που διατηρούν την ουδετερότητα τους σε εποχές ηθικής κρίσης”.
Εμπνευσμένη από το αριστουργηματικό επικό ποίημα του Δάντη του 14ο αιώνα με τίτλο “Η Θεία Κωμωδία”, η πιο πάνω φράση φαντάζει πιο επίκαιρη από ποτέ. Γιατί η απραξία, η ανοχή και η ουδετερότητα είναι συστατικά της δικής μας σύγχρονης εποχής. Μιας εποχής που χαρακτηρίζεται από τη χειρότερη κρίση σε αξίες, αρχές και ηθική, σε όλα τα επίπεδα του κοινωνικού, πολιτικού και οικονομικού ιστού του κράτους.
Σήμερα βιώνουμε τις τραγικές συνέπειες της ασύγγνωστης ανοχής που έχει επιδείξει για χρόνια το πολιτικό σύστημα και η κοινωνία ευρύτερα, στην αναξιοκρατία, στο ρουσφέτι, στην ατιμωρησία και στη διαφθορά. Ζούσαμε για δεκαετίες πέραν των δυνατοτήτων μας. Τόσο ο κρατικός, όσο και ο ιδιωτικός τομέας έκανε «πάρτυ» με δανεικά χρήματα, με αποτέλεσμα να καταλήξουμε με ένα υπερχρεωμένο κράτος και μια ακόμη πιο χρεωμένη επιχείρηση. Δυστυχώς, η χειμερία νάρκη όλου του συστήματος και η εγκληματική απραξία αυτών που κυβερνούσαν μέχρι πρότινος, συνδέουν με τραγικότητα το παζλ της χειρότερης οικονομικής κρίσης που βίωσε ποτέ η Κύπρος.
Σήμερα επιτέλους επιβάλλεται να ξυπνήσουμε από αυτή τη νάρκη και να βάλουμε ένα τέλος σε αυτή την επικίνδυνη «νιρβάνα» και αυταπάτη που τρέφει η ουδετερότητα μας. Πολλοί, ακόμη και μετά τα όσα μεσολάβησαν τα τελευταία χρόνια, διακατέχονται από σύνδρομα θεωριών κατασκοπίας («όλοι οι ξένοι είναι εχθροί και θέλουν να μας διαλύσουν»), ή από υπέρμετρη εγωπάθεια και έπαρση («είμαστε το κέντρο του κόσμου»), ή απλά από μνήμη χρυσόψαρου («δεν ξέρω, δεν γνωρίζω, δεν απαντώ»). Όμως η αλλαγή και η πρόοδος είναι έμφυτες στην ανθρώπινη φύση. Για αυτό και θέλω να πιστεύω ότι η εποχή της αποσιώπησης σκανδάλων, της πολιτικής χειραγώγησης καταστάσεων και της νοοτροπία του «κρύψε να περάσουμε», έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Όχι γιατί ξυπνήσαμε ξαφνικά σε μια άμεμπτη κοινωνία. Αλλά επειδή όταν αγγίξεις πάτο, ο μόνος δρόμος πάντα είναι προς τα πάνω.
Είναι αλήθεια ότι η οικονομική κρίση αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο εφιάλτης της Κύπρου. Όμως, εάν υπάρξει αποφασιστικότητα για τομές, για συστηματική δουλειά και για αλλαγή νοοτροπίας, η κρίση μπορεί να αποτελέσει, σε βάθος χρόνου, ευκαιρία για ουσιαστική αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό του κράτους και των θεσμών. Κυριότερα δε, η κρίση μπορεί να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη στην επικείμενη επανέναρξη της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για το κυπριακό. Σε μια επανενωμένη Κύπρο, οι προοπτικές ανάκαψης της οικονομίας θα επιταχυνθούν, μέσα από την προώθηση μεγάλων έργων ανάπτυξης και τη δημιουργία μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας. Η προοπτική λύσης του κυπριακού, σε συνδυασμό με τη σωστή διαχείριση και αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου, αποτελούν αναντίλεκτα τους πιο καθοριστικούς παράγοντες εξόδου του τόπου μας από την κρίση. Και σε αυτή την περίπτωση όμως απαιτείται βούληση, θάρρος και αποφασιστικότητα. Για να αποφασίσουμε ως πολιτικό σύστημα τι λύση θέλουμε και πως θα την πετύχουμε. Για να πρετοιμαστούμε ως πολίτες για δύσκολες αλλά σωστές αποφάσεις, οι οποίες θα επανενώνουν τον τόπο μας και θα εκμηδενίζουν κάθε πιθανότητα διχοτόμησης.
Πρόσφατα ένας φίλος με ρώτησε έαν υπάρχει ηθική στην πολιτική. Η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Ναι υπάρχει. Είναι ο παράγοντας που διαφοροποιεί τον πολιτικάντη και το λαϊκιστή από τον πολιτικό που ενεργεί με κύριο γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον των πολιτών και του τόπου. Είναι η κινητήριος δύναμη που ωθεί ένα πολιτικό στο να δίνει καθημερινώς τη μάχη για αλλαγή, ανανέωση και πρόοδο. Είναι βασικά αυτό που αποτρέπει κάθε άνθρωπο που ασχολείται με τα κοινά από το να κατρακυλήσει σε αυτό που χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δάντης, «τις πιο σκοτεινές γωνιές στην Κόλαση».
Γράφει: Σάβια Όρφανίδου
