Το ερώτημα πότε και πώς θα βγούμε από την κρίση, απαιτεί μια πολυδιάστατη και πολυεπίπεδη ανάλυση για να απαντηθεί. Κυριότερα όμως, απαιτεί μια σωστή αντίληψης της πραγματικότητας, ανοικτό μυαλό και όραμα για αλλαγή.
Επιγραμματικά, θεωρώ τα ακόλουθα ως τους κυριότερους παράγοντες:
- Ανάκτηση της αξιοπιστίας της κυπριακής οικονομίας και η αποκατάσταση της τραυματισμένης εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό: Η κάκιστη διαχείριση των οικονομικών και εξωτερικών μας σχέσεων την τελευταία πενταετία, έβαλε δυστυχώς την Κύπρο στη γωνιά, με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα. Πρέπει να πείσουμε τους ευρωπαίους εταίρους μας για τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία μας. Πρέπει να πείσουμε τους ξένους επενδυτές ότι η Κύπρος εξακολουθεί να είναι ένας ασφαλής και ευνοϊκός επιχειρηματικός προορισμός. Πρέπει να σταθούμε εμπόδιο σε οποιαδήποτε μορφή λαϊκισμού, είτε αυτός εκφράζεται με δηλώσεις περί εξόδου από το Μνημόνιο ή/και το ευρώ, ή με άλλες δηλώσεις που πλήττουν καίρια την εικόνα συνέπειας και υπευθυνότητας που θέλουμε να κτίσουμε.
- Επαναφορά της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό μας σύστημα: Το άλφα και το ωμέγα της ανάκαμψης της κυπριακής οικονομίας είναι η δημιουργία ενός φερέγγυου και σταθερού χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο θα εμπνεύσει ξανά εμπιστοσύνη και ασφάλεια στους Κύπριους και ξένους πολίτες. Θα πρέπει άμεσα να ολοκληρωθεί η διαδικασία αναδιάρθρωσης της Τράπεζας Κύπρου για να μπορέσει να απεγκλωβιστεί, το συντομότερο, από το καθεστώς εξυγίανσης. Θα πρέπει άμεσα να διασφαλιστεί η ρευστότητα της Τράπεζας, να ενισχυθεί η κεφαλαιακή επάρκεια της και κατ΄ επέκταση να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα. Παράλληλα θα πρέπει να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα (σχέδιο πρόωρης αφυπηρέτησης, κλείσιμο υποκαταστημάτων κτλ.) για να μπορέσει η Τράπεζα Κύπρου να λειτουργήσει σε μια νέα υγιή βάση.
- Πιστή εφαρμογή του Μνημονίου Συναντίληψης: Είναι πραγματικά καιρός να αντιληφθούμε ότι το Μνημόνιο συμφωνήθηκε, δόθηκε ήδη η πρώτη δόση και έχουν ληφθεί και τροχιοδρομηθεί δεκάδες μέτρα για την επίτευξη των δημοσιονομικών και διαθρωτικών μας στόχων. Προσπάθειες για παρεκκλίσεις από το Μνημόνιο υπονομεύουν, όχι μόνο την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα μας ως κράτος, αλλά κυριότερα την καταβολή των επόμενων δόσεων, από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωση της Κύπρου. Η πρώτη αξιολόγηση της Τρόικας πλησιάζει και τα αστεία έχουν πλέον τελειώσει.
- Υλοποίηση του Κυβερνητικού Προγράμματος: Οι πρόσφατες εξαγγελίες μέτρων του Προέδρου της Δημοκρατίας για επανεκκίνηση της οικονομίας και για εκσυγχρονισμό του κράτους είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς αποτελούν τη βάση για την προώθηση της ανάπτυξης, της επιχειρηματικότητας και της καταπολέμησης της ανεργίας. Πρέπει να διασφαλιστεί η έγκαιρη και σωστή υλοποίηση των μέτρων αυτών, τα οποία θα δημιουργήσουν προοπτικές ανάκαμψης στην κυπριακή οικονομία.
- Προώθηση του κοινωνικού κράτους: Σε εποχές κρίσης γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη επίδειξης κοινωνικής ευαισθησίας και προστασίας προς τα χαμηλά αμειβόμενα στρώματα και προς τις ευάλωτες ομάδες. Παράλληλα, καθίσταται απαραίτητη η προώθηση του κοινωνικού διαλόγου με τα οργανωμένα σύνολα για την επίτευξη των διαθρωτικών αλλαγών. Το πρόσφατο παράδειγμα του τερματισμού της λειτουργίας της ΕΡΤ στην Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή, όχι λόγω της μη ανάγκης για εκσυγχρονισμό της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά ακριβώς λόγω της έλλειψης κοινωνικού διαλόγου και ευαισθησίας για να επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος.
- Επένδυση στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου: Η Κύπρος εξακολουθεί να διαθέτει το πιο ευνοϊκό φορολογικό σύστημα σε όλη την Ευρώπη, ένα καλά καταρτισμένο και μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό, και παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες. Οφείλουμε να ξανά-επενδύσουμε στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, στον τουρισμό, στη ναυτιλία, στην έρευνα και στην καινοτομία. Κυριότερα, οφείλουμε να διαχειριστούμε σωστά και μεθοδικά το φυσικό μας πλούτο, μέσω μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής.
- Απαραίτητη προϋπόθεση για τα πιο πάνω αποτελεί η εκ βάθρων αλλαγή νοοτροπίας και κουλτούρας σε όλα τα επίπεδα. Μια αλλαγή που απαιτείται για να σπάσουν κατεστημένα, κεκτημένα και αντιλήψεις μιας ξεπερασμένης εποχής. Κυριότερα δε, μια αλλαγή που δεν θα μείνει στα λόγια, αλλά θα μετουσιωθεί σε πράξη με μοναδικό γνώμονα το συμφέρον της Κύπρου και των πολιτών της.
Γράφει: Σάβια Όρφανίδου
