Γνώρισα την κυρία Περσεφόνη τον περασμένο Δεκέμβρη, λίγο πριν τη φάση του Eurogroup, στο γραφείο του κοινοτάρχη της ενορίας Κωνσταντίνου και Ελένης.
Μου τράβηξε την προσοχή, όχι μόνο γιατί ήταν υπερήλικη με αστραφτερά μάτια, αλλά γιατί με το μικρό ρυτιδιασμένο της χεράκι, που θύμιζε κορμό αιωνόβιου δέντρου, κρατούσε ένα μολύβι και έγραφε με μεγάλη συγκέντρωση και επιμέλεια τα γράμματα της αλφαβήτας. «Είπα να μάθω ανάγνωση πριν να πεθάνω. Μπορεί να με εξετάσει ο Αρχάγγελος Μιχαήλ τζιαι να μου βάλει ανεξεταστέο», μού είπε γελώντας ολόκληρη. Μου εξήγησε στη συνέχεια ότι αφού μαθαίνει ανάγνωση η Βιετναμέζα κοπέλα που την προσέχει από πέρσι, είπε κι αυτή να μάθει να διαβάζει και να γράφει ελληνικά μαζί της. Τα μαθαίνει η Χάο στο βραδυνό σχολείο και έρχεται και τα δείχνει στην κ.Περσεφόνη. Ζήτησε μάλιστα από τον κοινοτάρχη να της αγοράσει το βιβλίο ανάγνωσης Α’ Δημοτικού και ένα τετράδιο γραφής.
«Ευκαιρία! Τωρά που μαθαίνει η Χάο, είπα να μάθω τζιαι γιω. Εν ιμπορώ να κάθουμαι δίπλα της τζιαι να μεν κάμνω τίποτε».
Η κυρία Περσεφόνη ξέρει την ηλικία της: θυμάται την μάνα της να λέει ότι πως τη γέννησε τη μέρα που έφτασε το τρένο στο χωριό τους, το Καλό Χωριό Σολέας, το 1904. Συνεπώς, είναι 107 ετών. Επέζησε της σκληρής παιδικής εργασίας, της φτώχειας, μιας απόπειρας βιασμού, του πολέμου και ενός μεγάλου έρωτα. Νιώθει τυχερή γιατί αγαπήθηκε από τον αρραβωνιαστικό της που της έπλενε τα πόδια και της μαγείρευε όταν ήταν κουρασμένη. «Εν να περάσει τζιαι τούτον τωρά», μού είπε. «Να φτάσεις στα χρόνια μου τζιαι, να θωρείς πίσω, τζιαι να λαλείς, “σιγά, επέρασα τζιαι την κρίση του 2013”».
Τι μπορεί να σημαίνει το παράδειγμά της, το να βλέπει ευκαιρίες ακόμη μπροστά της, να έχει τη δύναμη να μαθαίνει δίπλα στην, επίσης αγωνιζόμενη, μετανάστρια; Αυτή τη διάσταση του χρόνου και της ιστορίας που μας δίνει η κ.Περσεφόνη, που «έφυγε» την άνοιξη ίσως να είναι βοηθητικό να την έχουμε στο νου μας όταν συζητάμε για την παρούσα κατάσταση των πραγμάτων. Κρατάω την εικόνα αυτή ως φυλαχτό για να παίρνω θάρρος να αντιμετωπίσω τις δυσκολίες που μας περιμένουν αλλά και για να εξορκίζω την παραλυτική γκρίνια και την ανιστορική, ηττοπαθή αίσθηση του «τέλους του κόσμου».
Δεν πρόλαβα να της πάρω συνέντευξη, όπως ήθελα. Έφυγε από τη ζωή την άνοιξη. Η κυρία Περσεφόνη όμως, από τη σοφία των 107 χρόνων της, μου μιλάει ακόμη για τα αποθέματα αντοχών και πίστης που μπορεί να υπάρχουν μέσα στον άνθρωπο. Για το παρελθόν που αφήσαμε πίσω. Για τη γνώση ότι τα σημερινά αδιέξοδα μπορούν να γίνουν ευκαιρίες αρκεί να μην το βάλουμε κάτω. Αρκεί να το παλέψουμε. Ακόμη κι αν χρειαστεί να μάθουμε «ανάγνωση» κι εμείς από την αρχή.
Το άρθρο δημοσιεύτικε αρχικά στο site της “Πρωτοβουλίας για την παραμονή της Κύπρου στην Ε.Ε”
Γράφει: Ρένα Χόπλαρου
