Υπάρχει παιδεία με πολιτική ουδετερότητα; Της Ράνιας Γεωργίου

Τι παιδεία θέλουμε; Αυτό είναι το κυρίαρχο και ακανθώδες ερώτημα κάθε προεκλογικής περιόδου (και όχι μόνο). Δικαίως θεωρείται το θεμέλιο πάνω στο οποίο κτίζονται οι κοινωνίες που οραματιζόμαστε τόσο σε μικροεπίπεδο όσο και σε μακροεπίπεδο. 

Διαχρονικά σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, θα βρείτε στα προγράμματα όλων των υποψηφίων πηχυαίους κι ελκυστικούς τίτλους που αντιπροσωπεύουν τη φιλοσοφία τους για την παιδεία. Κι αυτό γιατί υπάρχει κοινή παραδοχή πως η παιδεία είναι το κλειδί για κοινωνικό μετασχηματισμό. Είναι ωστόσο και το πιο ιδεολογικά φορτισμένο πεδίο άσκησης πολιτικής (αλλά και χειραγώγησης) της κοινωνίας. Εξάλλου κάθε φασιστικό ή ολοκληρωτικό καθεστώς ξεκινάει πρώτα από τον περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης και την άσκηση ελέγχου στο περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων στα σχολεία, συνήθως υπό το πρόσχημα της προστασίας από εθνικές απειλές.

Έχοντας λοιπόν ως σημείο εκκίνησης την κοινή πεποίθηση ότι η παιδεία είναι ο πλέον καθοριστικός τομέας άσκησης πολιτικής αφού συνδέεται με όλες τις διαστάσεις που θεμελιώνουν την ανθρώπινη δραστηριότητα (κοινωνικές, πολιτιστικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές κλπ), μπορούμε με σχετική βεβαιότητα να ισχυριστούμε ότι δεν μπορεί να αποταυτιστεί από το ιδεολογικό της περιεχόμενο.  Δεν υπάρχει ιδεολογικά ουδέτερη πολιτική απόφαση για την Παιδεία. Κι εδώ γεννάται εύλογα και το ερώτημα: Σε κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις όπου το διακύβευμα είναι ανυπολόγιστης σημασίας για το παρόν και το μέλλον του τόπου μας, δίνουμε έμφαση στον άνθρωπο ή στο κόμμα που τον υποστηρίζει;

Συχνά ακούω πλέον το επιχείρημα πως δεν έχουν σημασία οι ιδεολογίες και τα κόμματα ως κριτήριο επιλογής αφού στη συνείδηση του μέσου πολίτη, τα κόμματα έχουν ταυτιστεί με την πελατειακή ρουσφετολογία και τη διατήρηση σχέσεων αλληλεξάρτησης με στόχο τα αξιώματα και το προσωπικό συμφέρον. Επεκτείνοντας τον συλλογισμό αυτό, πολλοί ισχυρίζονται πως για τους πιο πάνω λόγους δίνουν μεγαλύτερη έμφαση ως κριτήριο επιλογής στον άνθρωπο και στο ηθικό του ανάστημα. Και είναι αναμενόμενο ως ένα βαθμό. Οι αποφάσεις μας έχουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό υποκειμενική αφετηρία αφού η επιλογή γίνεται με κριτήρια πιο συναισθηματικά παρά ορθολογικά όπως ο θυμός που αισθάνεται κανείς για την υπάρχουσα κατάσταση,  η ικανότητα ενός υποψηφίου να «πουλήσει» τον εαυτό του ως αντισυστημικό σωτήρα, η επικοινωνιακή του δεινότητα, το ταλέντο του να πείθει κ.α.

Ωστόσο, η εστίαση μόνο στον άνθρωπο ως κριτήριο είναι μεγάλη παγίδα. Αν πιστέψεις μόνο στον άνθρωπο αγνοώντας το πολιτικό παρελθόν του, τις κομματικές επιλογές του και τους αντιφατικούς ιδεολογικούς συμμάχους του είναι πολύ πιο πιθανό να αγνοήσεις την πολιτική του κενότητα και την υπέρμετρη φιλοδοξία του για χάριν της οποίας δέχεται πχ στήριξη τόσο από έναν ακροδεξιό ομοφοβικό φασίστα όσο και από έναν μαχητή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (που λειτουργεί συνήθως ως η έξωθεν καλή μαρτυρία για να ξεπλένει την πραγματική συντηρητική ταυτότητα του υποψηφίου). Και σε τέτοια περίπτωση, όπου δηλαδή ένας υποψήφιος δεν έχει συνεκτική πολιτική βάση και σταθερές θέσεις αρχών, είναι βέβαιο ότι προσπαθώντας να ικανοποιήσει τις ετερόκλητες και ακραίες θέσεις των υποστηρικτών του θα καταλήγει να λαμβάνει αποφάσεις επιζήμιες για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ειδικά στον τομέα της Παιδείας, επιβάλλεται να επιλέξουμε τον επόμενο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας με ορθολογικά κριτήρια. Εάν θέλεις μια παιδεία άκρως εθνικιστική, οπισθοδρομική, εξετασιοκεντρική, ελεγχόμενη και καθοδηγούμενη από τους νόμους της ελεύθερης αγοράς όπου θα υποβαθμίζεται ο επαγγελματισμός και η αξιοπρέπεια των εκπαιδευτικών, που θα αφαιρεί την κριτική σκέψη και τη χαρά της μάθησης από τα παιδιά μας, αποστερημένη από τον μετασχηματιστικό και παιδαγωγικό της ρόλο, τότε ναι, θα ψηφίσεις τους υποψηφίους της δεξιάς και της ακροδεξιάς όπως τον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου ή τον κ. Νίκο Χριστοδουλίδη. Πρεσβεύουν εξάλλου πανομοιότυπες συντηρητικές φιλοσοφίες και πεποιθήσεις για το περιεχόμενο και τη φιλοσοφία της Παιδείας.

Εάν ελπίζεις όμως σε καλύτερες μέρες, εάν φαντάζεσαι ένα Δημόσιο Σχολείο δυνατό, αποτελεσματικό, σύγχρονο, συμπεριληπτικό, ένα σχολείο ανθρώπινο και δημοκρατικό που θα έχει ως βάση του τον ορθό λόγο και την επιστημονική τεκμηρίωση και μια παιδεία που θα διαφυλάσσεται ως αδιαπραγμάτευτο κοινωνικό αγαθό για όλους και όλες τότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την υποψηφιότητα του Ανδρέα Μαυρογιάννη. Γιατί είναι ο μόνος υποψήφιος που στο πρόγραμμά του για την Παιδεία δεν κρύβεται πίσω από γενικόλογες διακηρύξεις αλλά ξεκάθαρα υποστηρίζει την εφαρμογή της Ενιαίας Εκπαίδευσης ώστε κανένα παιδί να μην αποκλείεται για κανένα λόγο, απερίφραστα θα επιδιώξει την κατάργηση του καθεστώτος αγοράς υπηρεσιών στην εκπαίδευση και την κατάργηση των εξετάσεων τετραμήνων (οι οποίες αποτελούν πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία και εμμονή της παρούσας κυβέρνησης) και πολλά άλλα εξίσου ουσιώδη τα οποία μπορείτε να διαβάσετε στο πρόγραμμά του (https://mavroyiannis.cy/programma-diakivernisis/paideia/) .

Αν θα απαντούσα στο δίπολο ο άνθρωπος ή οι πολιτικές του θέσεις τότε θα απαντούσα και τα δύο. Είναι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας το ηθικό ανάστημα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του υποψηφίου και εξίσου σημαντικές οι πολιτικές του θέσεις. Σε τέτοια περίπτωση, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την υποψηφιότητα του Ανδρέα Μαυρογιάννη. Διαθέτει αδιαμφησβήτητο ηθικό πλεονέκτημα και πολιτική εμπειρία σε συνδυασμό με συνεκτικές και ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις για όλα τα κρίσιμα ζητήματα της κοινωνίας χωρίς να κρύβεται πίσω από αοριστολογίες και γενικόλογες υποσχέσεις. 

Ράνια Γεωργίου

Εκπαιδευτικός

Μέλος της Ομάδας για την Παιδεία του Ανεξάρτητου Υποψηφίου για την Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας Ανδρέα Μαυρογιάννη