Η ακλόνιτη αλήθεια είναι ότι το κυπριακό αποτελεί ζήτημα το οποίο έχουμε κληρονομήσει από την παλιά γενιά, από τη δεξαμενή σκέψης του παλιού κεφαλιού.
Διευκρινίζω πως τα «παλιά κεφάλια» διαχωρίζονται στους ηλικιακά παλαιότερους που μεγάλωσαν σε περιστάσεις που τους ανάγκασαν να ενστερνιστούν ιδέες χάριν βιωμάτων και ηλικιακά νέους ανθρώπους οι οποίοι δεν έζησαν τίποτε από όλα αυτά και προτιμούν τον εύκολο δρόμο χάριν του βολέματος και επειδή τους τα ᾽χουνε πει άλλοι. Αφοριστικά, θα έλεγε κανείς πως αν η νέα γενιά , μέσα από την «διαδοχή των επιγιγνωμένων» , χρησιμοποιήσει τη σχολή σκέψης της ανάστροφης πρακτικής και κάνει ακριβώς τα αντίθετα από ότι έχει κάνει η παλιά, τότε ίσως να εξέλθουμε με επιτυχία από τα κληροδοτηθέντα τέλματα που ζούμε σήμερα στο κυπριακό και όχι μόνο.
Πιστεύω έντονα πως πολλοί από τους γόρδιους δεσμούς που βιώνουμε στην Κύπρο του 2015 , είναι συνήθειες οι οποίες ξεκινάνε από καταβολής αυτού του κράτους και ως γνωστόν οι γόρδιοι δεσμοί δεν λύνονται – κόβονται. Η νέα γενιά αποδεικνύεται είτε σαφώς καλύτερη από την προηγούμενη , είτε σαφέστατα χειρότερη. Αυτό επειδή είτε γαλούχηθήκαμε με ιδανικά υπέρτερα της εποχής μας, είτε διότι σάπισε το μυαλό μας με ιδεοληψίες και εφυσηχασμούς για όλα.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη κατηγορία. Εκείνων που μεγάλωσαν με κακά παραδείγματα , ένεκα αυτών ξεχώρισαν το σωστό από το λάθος και πλέον χρησιμοποιούν την ανάστροφη πρακτική , μεταδίδοντας στους υπόλοιπους τη σπουδαία τους ιδιοσυγκρασία. Εδώ πάλι υπάγονται παλιοί και νέοι ηλικιακά. Αυτή είναι η κατηγορία των αυτόφωτων ανθρώπων που έκαναν τη διαφορά , πολλοί από αυτούς παραμερίστηκαν από το παλαιό ρεύμα , μα τώρα πια αποδεικνύεται πως ήταν και είναι μέχρι σήμερα οι γενναίοι της υπόθεσης. Αυτό που λέμε η εξαίρεση του κανόνα , άνθρωποι που παίρνουνε τον κόσμο μπροστά αν τους αφήσουν.
Πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι βλέπουνε δεκαετίες μπροστά , και δεν τους νοιάζει αν τους προσδίδουν διάφορα οι επιφανειακοί. Το ζήτημα με τους αυτόφωτους είναι ότι πέραν του χαρίσματος αυτού πρέπει να διαθέτουν ταυτόχρονα την ψυχική δύναμη να αντέξουν την αγνομωσύνη του περίγυρου τους και να συνταχθούν ΜΟΝΟ με εκείνους που τους καταλαβαίνουν , παραβλέποντας την περιθωριοποίηση τους από την πλειοψηφία, η οποία μόνο προσωρινή θα είναι. Κάποτε να ᾽ στε βέβαιοι πως οι σημερινοί επικριτές, θα έρθουνε στα λόγια τους. Θα τους αποδεχθούν και μετά θα τους παραδεχθούν.
Έτσι λοιπόν διαχωρίζονται και οι αυτόφωτοι , στους πεισματάρηδες-θεληματικούς και στους υποχωρητικούς ευρηματικούς. Οι μεν δηλαδή λένε «Θα αλλάξω τον κόσμο , αν χαθεί εγώ θα φταίω» , ενώ οι δε δέχονται τη ρήση του Γκάτσου «Καληνύχτα Κεμάλ , αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ».
Ας μιλήσουμε για ρεαλισμό τώρα, έτσι ώστε να τοποθετήσουμε ξανά τους συλλογισμούς επί του εδάφους. Κάποια πράγματα αλλάζουν, μα άλλα όχι. Κάποτε ορισμένες πραγματικότητες μεταβάλλονται και άλλοτε καμιά. Κάποιες μάχες κερδίζονται και άλλες χάνονται. Έτσι λοιπόν οι αυτόφωτοι πρέπει να διαθέτουν ακόμη ένα χαρακτηριστικό για να αλλάξουν τον κόσμο. Την αντίληψη, ή έστω διαίσθηση, για το ποιές μάχες θα πρέπει να δώσουν. Το σίγουρο είναι πως δεν κερδίζονται όλες οι μάχες. Αν τις δώσουν όλες, μπορεί να χάσουν τις σημαντικές, κάτι που θα τους φέρει στο μηδέν. Συμπερασματικά ένας πεισματάρης-αυτόφωτος θα κληθεί να επιλέξει πρώτα, ποιές μάχες θα δώσει γιατί εκείνες πρέπει να τις κερδίσει.
Μιλώντας τώρα μόνο για το κυπριακό, ξεπετιούνται τρία ερωτήματα προς τα παλιά κεφάλια και ας αναλογιστούν. Πρώτιστα απευθύνομαι στη νοοτροπία τους. Ποιά είναι η κουλτούρα τους; Οι κοινωνικές διαιρέσεις, οι εθνωτικές προκαταλήψεις και τα φανατικά τεθλασμένα; Έπειτα, αντιλαμβάνονται πως σε αυτό τον τόπο θα ζήσουν τόσο οι ίδιοι, όσο και κυρίως τα παιδιά και τα εγγόνια τους, άρα θα πρέπει να θέσουν νέα βάση για τις προυποθέσεις ενός καλύτερου μέλλοντος, μακριά από αυτά που μάθανε και που μας κρατάνε όλους πίσω ; Τρίτον , μπορούν να μάθουν από το παρελθόν , να διορθώσουν το παρόν και να προβλέψουν το μέλλον ;
Εδώ γεννιέται ένα τέταρτο ερώτημα. Ποιό να είναι άραγε το καλύτερο μέλλον για την Κύπρο; Παραθέτω λοιπόν ένα τελευταίο συλλογισμό. Η Αγγλία, η Γαλλία και η Γερμανία μετά από πενήντα χρόνια στα χαρακώματα, κλαίγοντας επί των ερειπίων, γύρισαν πίσω και κοίταξαν μέσα από τις στάχτες τα συντρίμια των δύο παγκοσμίων πολέμων. Και τι κατάλαβαν; Πως διέλυσαν τις χώρες τους, αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη μαζί , προσφέροντας αμέτρητη δυστυχία στους λαούς τους. Τολμώντας τότε πήραν την μεγάλη απόφαση να συνεργαστούν παρά το αιματηρό παρελθόν μεταξύ τους , διατηρώντας τα ξεχωριστά τους κρατικά συμφέροντα εντός της ένωσης , βάζοντας παράλληλα στο προσκήνιο το συλλογικό τους καλό. Ταύτισαν κοινά συμφέροντα και σήμερα οι χώρες αυτές με ειρηνοποιό τους το Βέλγιο , μια μικρότερη χώρα για αποφυγή των εθνικών κραδασμών , διατηρούν την πιο ισχυρή και αδιάσπαστη συμμαχία στον κόσμο. Στην ουσία αντιλήφθηκαν ότι ζούνε καλύτερα σαν σύμμαχοι , παρά σαν αντίπαλοι. Κάποιοι τότε ίσως να έλεγαν ότι αυτά είναι άπιαστα όνειρα , υβρίζοντας ως προδότες όσους τόλμησαν να μιλήσουν για ενδεχόμενα συνεργασίας. Τώρα υπάρχει κανείς που διαψεύδει του λόγου το αληθές; Υπάρχει κανείς που δεν θέλει ειρήνη;
Χωρίς να τοποθετώ τον εαυτό μου σε μια τις πιο πάνω κατηγορίες , έχω να πώ μονάχα το εξής. Η μικρή Κύπρος μπορεί να γίνει ο ειρηνοποιός της Νοτιανατολικής Μεσογείου. Μπορούμε με μια λύση του κυπριακού να βάλουμε τον πρώτο κρίκο στην γεωστρατηγική αλυσίδα , όπως τότε το Βέλγιο στην Ε/Ε και να ανοίξουμε τον χορό της συνεργασίας στην ταραγμένη περιοχή , παράγοντας ειρήνη και μεταδίδοντάς την στους γείτονες. Πιστεύω σε μια μεγάλη και ενωμένη Ε/Ε με σύνορα μέχρι και την εγγύς Ανατολή , όπου Ελλάδα – Κύπρος – Τουρκία – Ισραήλ – Αίγυπτος , θα συνεργάζονται επιτέλους για την ειρήνη. Ο δρόμος είναι ανοιχτός και μας περιμένει. Κάτι καινούριο ξεκινάει από εμάς.
Γράφει: Παντελής Α. Ποιητής
