Υπάρχει άλλη επιλογή από την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία;
Υπάρχει, ονομάζεται διχοτόμηση. Δεν ισχυρίζομαι ότι θέλουν διχοτόμηση όσοι ρητά ή άρρητα απορρίπτουν την ΔΔΟ ως τη μορφή της λύσης. Λέω όμως ότι αυτό θα συμβεί. Νομοτελειακά. Και ο Πρόεδρος έδειξε με πειστικό τρόπο γιατί όλοι οι προκάτοχοι του παρέμειναν πιστοί σε αυτή την οδό. Γιατί γνώριζαν ότι η απόρριψη της θα σήμαινε και το οριστικό τέλος του οράματος για απελευθέρωση και επανένωση.
Υπάρχει πρόοδος στις συνομιλίες; Εξαρτάται πως θέλεις να το δεις. Εάν το δεις ποσοτικά, στα τέσσερα από τα έξι κεφάλαια υπάρχει ουσιαστική πρόοδος. Εάν το δεις ποιοτικά, είναι αλήθεια ότι ακόμα και μια διαφωνία να παραμείνει (για παράδειγμα επεμβατικό δικαίωμα Τουρκίας) είναι ικανή συνθήκη για να διαλύσει τα πάντα. Συνεπώς υπομονή. Σύντομα θα γνωρίζουμε το τελικό αποτέλεσμα.
Μπορούμε να φανταστούμε την μετά τη λύση εποχή; Πιστεύω πως ναι. Μια κεντρική κυβέρνηση (ομοσπονδιακή) με αντίστοιχα νομοθετικά σώματα και δύο πολιτείες υπό ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Δεν θα υπάρχουν σύνορα, ούτε οδοφράγματα, ούτε στρατός κατοχής, ούτε περιορισμός στις βασικές ελευθερίες και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Θα ισχύει μάλλον ένας θεσμός ετεροδημότη για μερικούς συμπολίτες μας που θα κατοικούν σε μια πολιτεία και θα ψηφίζουν στην άλλη.
Το περιβόητο κόστος της λύσης; Για να είμαι δίκαιος δεν το ξεκαθάρισε αυτό ο Πρόεδρος και δεν πιστεύω ότι μπορεί κανείς να το προσδιορίσει. Πολύ απλά γιατί αυτό το περιβόητο κόστος δεν θα είναι αντίστοιχο ενός λογαριασμού σε εστιατόριο που το πληρώνεις και φεύγεις. Το κόστος θα είναι εν πολλοίς δυνητικό, θα υπάρχουν έσοδα του κράτους αλλά και αποζημιώσεις, άλλες με χρήματα, άλλες με αντίστοιχή περιουσία. Θα υπάρξει οικοδόμηση και ανοικοδόμηση. Κόστος για αυτά αλλά και θέσεις εργασίας. Είναι συνεπώς αφελές να μιλά κανείς για ένα “κόστος” ωσάν θα κληθούμε την πρώτη μέρα της λύσης να πληρώσουμε ένα λογαριασμό. Υπάρχει όμως ένα άλλο κόστος που είναι πιο εύκολα υπολογίσημο και είναι το κόστος της μη λύσης. Συνυπολογίστε σε αυτό τις στρατιωτικές δαπάνες για δεκαετίες, τις απώλειες από τον τουρισμό, τη ναυτιλία, τη βιομηχανία και τη μη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων λόγω της παρούσας κατάστασης. Do the math.
Υπάρχει μετεξέλιξη ή χάνουμε την κρατική μας υπόσταση; Θα αλλάξει το Σύνταγμα. Θα αλλάξει, δεν θα ακυρωθεί για να δημιουργηθεί κάτι από το μηδέν. Αλλάζει σημαίνει αυτό που είναι τώρα συνεχίζει με μια άλλη μορφή. Όπως συνέβη στην 5η γαλλική δημοκρατία, στην ομοσπονδία της Ρωσσίας, στο Βέλγιο και σε τόσες άλλες χώρες. Τα σύγχρονα κράτη εξελίσσονται, δεν εξαφανίζονται.
Θα υπάρξει τελική συμφωνία; Η εκτίμησή μου είναι πως ναι, θα υπάρξει. Άλλο συμφωνία και άλλο λύση όμως. Αυτή θα συμβεί μόνο με επικύρωση της συμφωνίας από εμάς, τους ελληνοκύπριους και τους τουρκοκύπριους. Νομίζω με τα όσα είπε ο Πρόεδρος, ότι οι δύο ηγέτες διαπραγματεύονται με στόχο να λύσουν το κυπριακό και όχι με στόχο να αποδώσουν κακοπιστία η μια στην άλλη πλευρά. Και εάν όντως έτσι έχουν τα πράγματα, τότε ο δρόμος προς την λύση του κυπριακού είναι ανοιχτός. Σπαρμένος με ροδοπέταλα; Μπα, ποτέ δεν ήταν.
Ίδωμεν!
Γράφει: Παναγιώτης Σταυρινίδης