Δηλώνω άθεος. Μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον. Γιατί ποτέ δεν ξέρεις που θα απευθυνθείς για κουράγιο όταν νιώσεις ότι στέκεσαι μόνος απέναντι στον θάνατο.
Αναγνωρίζοντας αυτό το ελάττωμα μου (που φυσικά δεν είναι το μόνο), συχνά συζητάω για το θέμα αυτό με φίλους. Κάποτε επίσης, παρακολουθώ συζητήσεις άλλων, προτιμώντας την απόσταση, ίσως και την χρησιμότητα της αποστασιοποίησης. Πολλές φορές όμως, καταλήγω ότι συζητάμε λάθος ερώτημα. Στο μυαλό μου δεν υπάρχει το ερώτημα εάν υπάρχει Θεός, αλλά εάν είναι απαραίτητο να υπάρχει Θεός και τι θα ήταν ο Θεός εάν υπήρχε.
Ξεκινώντας από το τελευταίο, είμαι πλέον πεπεισμένος ότι δεν θα ήταν ο Θεός των θρησκειών. Μου φαίνεται παιδαριώδες που ακόμα πιστεύουμε σε κείμενα όπως την βίβλο ή το κοράνι που μέσα σε λίγες σελίδες αναρωτιέσαι τι κάπνιζαν ή έπιναν (ή και τα δύο μαζί) αυτοί που τα έγραψαν. Φίδια που μιλάνε (ναι ξέρω, αυτά ήταν μεταφορές, καλά), ένας Θεός μισάνθρωπος, αλλά που μας λατρεύει τόσο που μας έπνιξε όλους πλην ενός γραφικού τύπου που εικάζω ότι έφτιαχνε καλές και γερές κιβωτούς, ανασφαλής σε βαθμό ψυχοπαθολογίας για να ζητά από κάποιον να σφάξει το παιδί του για να του αποδείξει την πίστη του, και σαδιστής αρκετά για να του πει λίγο πριν το μοιραίο πως τούκανε πλάκα, φωτιά και λάβα σε πόλεις ολόκληρες γιατί το διασκέδαζαν λίγο παραπάνω, γενικώς μια κατάσταση που δεν με πείθει για την θεϊκότητα της. Μάλλον προς ένα τύπο που δεν θα πήγαινα μαζί του ούτε για καφέ, πόσο δε μάλλον να του δηλώσω τυφλή πίστη.
Καταλαβαίνω επίσης ότι, ο άνθρωπος του λίγο πριν ή λίγο μετά τον Ιησού, είχε ένα δίκαιο να ψάχνει για θεούς που γέμιζαν τα κενά. Γιατί ζούμε; ο Θεός. Γιατί πεθαίνουμε; Ο Θεός. Γιατί υπάρχει το σύμπαν; να μην επαναλάβω. Παντού συμπλήρωνε κενά. Όταν βασικά πράγματα όπως βαρύτητα, ηλεκτρομαγνητισμός, ισχυρή και ασθενή πυρηνική δύναμη ήταν παντελώς άγνωστες έννοιες, η δημιουργία του σύμπαντος από έναν σούπερμαν προσφέρει κάποια γαλήνη. Συνεπώς, μπορώ να καταλάβω γιατί σε μια ακόμα παλαιότερη εποχή ανεβαίνει κάποιος σε ένα ερημικό βουνό, κατεβαίνει με δέκα εντολές, μιλάει για καιόμενες βάτους και γίνεται ο πιο σταρ τύπος στην γειτονιά. Δυσκολεύομαι όμως να καταλάβω γιατί να συμβεί κάτι τέτοιο σήμερα χωρίς την ανάγκη να αρχίσει αντιψυχωτική θεραπεία.
Ως προς το εάν είναι απαραίτητο να υπάρχει Θεός, και πάλι, δεν μπορώ να φανταστώ γιατί. Μια χαρά μου φαίνεται ότι τα καταφέρνει το σύμπαν από μόνο του χωρίς να αναφερθώ στα δεκατέσσερα τόσα δισεκατομμύρια χρόνια εμπειρίας που κουβαλάει. Λίγα πάντως δεν τα λες. Εισαγωγή στην κοσμολογία. Οι τέσσερις δυνάμεις ήταν ενωμένες σε ένα απειροελάχιστο αλλά και απείρως συμπυκνωμένο σημείο (χώρος και χρόνος δεν υπήρχαν, μην επαναλαμβάνουμε τα γνωστά), μεγάλη έκρηξη, διαχωρισμός, βαρύτητα, μπλα μπλα, αστέρια, πλανήτες, γη, ζωή, εξέλιξη, βακτήρια, μπλα μπλα, άνθρωπος. Μια χαρά λογική συνέχεια, με λογική συνέπεια, επιστημονική θεωρία, παρατήρηση, πείραμα, γνώση. Πού σε όλη αυτή την αλληλουχία γεγονότων και συνεπειών είναι αναγκαία η ύπαρξη του Θεού; Πουθενά. Το σύμπαν είχε πολύ χρόνο μπροστά του για να φτιάξει αυτά τα ωραία πράγματα που βλέπουμε γύρω μας και όλα τα ωραία και λαμπερά πράγματα που βλέπουμε στον ουρανό το βράδυ.
Πού με αφήνει αυτό; Στο ερώτημα τι Θεός θα μπορούσε να υπάρξει, η στάση μου είναι ότι οι θρησκευόμενοι χρειάζονται μια καλύτερη ιστορία. Το όλο κόνσεπτ είναι πλέον τόσο βαθιά πρωτόγονο που οι παραλογισμοί του πλησιάζουν στα όρια της γελοιότητας. Είναι κάπως φρίκη την εποχή που τα παιδιά μπορούν να μάθουν στο σχολείο για τους μηχανισμούς λειτουργίας των γονιδίων, εμείς να πιστεύουμε πως ένας αόρατος άνθρωπος είπε μια μέρα σήμερα θα φτιάξω σύμπαν. Και ότι το έφτιαξε κιόλας.
Χρειάζεται λοιπόν μια καινούργια θεωρία η θρησκεία.
Και όσο για την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός Θεού, είναι αλήθεια ότι η πίστη προσφέρει κουράγιο, για κάτι καλύτερο, για μια άλλη ζωή χωρίς αρρώστιες, θανάτους, πολέμους, πείνα, δυστυχία, σεισμούς, τσουνάμι και ανθρώπινη κακία. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ακόμα και αν τα έφτιαξε όλα αυτά ένας Θεός, δεν μου φαίνεται ότι έκανε και πάρα πολύ καλή δουλειά ή τουλάχιστον, δεν με πείθει ότι το προσπάθησε αρκετά.
Ξέρω, ξέρω. Σε εμάς έδωσε ελεύθερη βούληση, εμείς τα κάναμε σκατά. Να το δεχτώ. Ελεύθερη βούληση γιατί έδωσε στην Κατρίνα πάντως, δυσκολεύομαι να το εξηγήσω στους άστεγους της Λουιζιάνα.
Ξέρω ότι πολλοί θα πουν ότι όλα αυτά είναι βλακείες, βλασφημία (μετά τα έξι μου έπαψα να καταλαβαίνω τι σημαίνει αυτό) και ότι λυπούνται τα παιδιά που τους διδάσκω στο πανεπιστήμιο, κάτι που φυσικά ξανάκουσα.
Δεν με ενοχλεί. Πάντα σκέφτομαι ότι όλες αυτές οι σκέψεις μου μπορεί να είναι ένα φριχτό λάθος.
Εξάλλου στο τέλος, αν υπάρχει ένας Θεός πίσω από όλα αυτά τότε, ένα, θα έχει χιούμορ στα όρια του σαδισμού κάτι που γουστάρω σαν τρελός, και δύο, ως αποτέλεσμα αυτού, θα είναι μια ευχάριστη έκπληξη.
Ελπίζω.
Εκτός και αν… ξέρετε. Κόλαση, φωτιές, κινέζικα βασανιστήρια, Πέτρος Γαϊτάνος στο ραδιόφωνο, και μόνιμη συντροφιά τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου.
Τότε, μάλλον η σημαντικότερη μετά θάνατον λέξη που θα αρθρώσω, είναι βέβαιο ποια θα είναι.
Ουπς.
Γράφει: Παναγιώτης Σταυρινίδης
