Δεν ήμουν βέβαιος εάν είχα κάτι χρήσιμο να προσφέρω στην «συζήτηση» που αναπτύχθηκε τις τελευταίες μέρες με αφορμή τα ζητήματα γλώσσας και διαλέκτου. Τοποθετώ σε εισαγωγικά την συζήτηση γιατί πιστεύω ότι για μια ακόμα φορά γίναμε μάρτυρες παραλογισμού.
Άποψη μου είναι επίσης, ότι η γελοιότητα από την χυδαιότητα δεν απέχουν πάρα πολύ μεταξύ τους. Συχνά μάλιστα η διαδρομή τους συναντιέται. Γι’ αυτό και ενώ την γελοιότητα μπορείς να την αγνοήσεις, δύσκολα μπορείς να στρέψεις την προσοχή σου από την χυδαιότητα. Ακόμα και αν σε απωθεί.
Ξαφνικά, ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού κόσμου, με ένα εντελώς αυθαίρετο, εντελώς αντιεπιστημονικό και άκρως λαϊκίστικο τρόπο, ένιωσε την ανάγκη να υψώσει τείχος προστασίας της κοινής ελληνικής απέναντι στον δούρειο ίππο της κυπριακής διαλέκτου.
Στην αρχή σκέφτηκα «πλάκα μας κάνετε, έτσι;». Γιατί δεν μπορεί, όλο και κάποιο ίχνος σοβαρότητας θα καθησυχάσει όσους φοβούνται κάτι τέτοιο. Γιατί σκέφτομαι ο αφελής, όλο και κάποιο παράδειγμα σε όλο τον πλανήτη σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας θα ψάξουν για να δείξουν ότι όντως μια διάλεκτος μπορεί να κυριαρχήσει στον χώρο όπου συναντιέται επί της μητρικής της γλώσσας. Ακόμα περισσότερο, υπέθεσα ότι κάποιος θα αναζητούσε ευρήματα που να δείχνουν ότι η διδασκαλία της διαλέκτου έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εθνική ταυτότητα ή στις συνειδήσεις των πολιτών.
Με αυτά τα ερωτήματα προσπαθώ να κατανοήσω πως μπορεί η διδασκαλία μιας διαλέκτου να είναι εθνικά επιβλαβής, ειδικά όταν αυτή γίνει μέσα από διδακτικά και μαθησιακά τεκμηριωμένες μεθόδους. Όταν δηλαδή η διάλεκτος διδάσκεται ως προς την σύνταξη, τους κανόνες, την γραμματική, τις δομικές και λειτουργικές της σχέσεις με την γλώσσα από την οποία προήλθε καθώς και τους άλλους ενδογενείς (π.χ. τοπικά ιδιώματα) και εξωγενείς παράγοντες (π.χ. άλλες γλώσσες) που την εμπλούτισαν.
Κανείς δεν μας έδειξε πως μπορεί μια τοπολαλιά να αλλοιώσει εθνικές συνειδήσεις. Κανείς δεν έκανε έστω και μια στοιχειώδη αναζήτηση για να μας δείξει ότι όντως, αυτός ο κίνδυνος υπάρχει. Και εάν αναζήτησε κανείς τέτοιες ενδείξεις, υπάρχει ένας καλός λόγος γιατί αυτά τα ευρήματα δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ.
Απλά γιατί δεν υπάρχουν. Τόσο απλά.
Αυτά ως προς την γελοιότητα του ζητήματος. Τα περί συνομωσίας αφελληνισμού της ταυτότητάς μας όμως μετασχηματίζουν την όλη συζήτηση από γελοία σε χυδαία. Και ξαφνικά η παρανοϊκή εκκλησία της Κύπρου μαζί με ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού κόσμου άρχισαν το γνωστό παραμύθι περί προθέσεων για διάβρωση της ελληνικότητας μας και της εθνικής μας συνείδησης και ταυτότητας.
Ο υπουργός παιδείας να εκφράζει την “ευαρέσκεια” του για το ενδιαφέρον της εκκλησίας να προσδώσει σκοταδιστικά στοιχεία στην μόρφωση των παιδιών, πολιτικά πρόσωπα να νιώθουν την “πατριωτική” ανάγκη να διαβεβαιώσουν ότι η παιδεία μας θα παραμείνει ελληνοχριστιανική, και το χριστεπώνυμο πλήθος να παρακολουθεί για άλλη μια φορά την κακοποίηση της κληρονομιάς του οικουμενικού ελληνικού πολιτισμού. Και για άλλη μια φορά, στο όνομα ενός βαθιά αρρωστημένου πατριωτισμού να υποτιμάμε και να προσβάλλουμε τόσο βαθιά ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της ιδιαιτερότητας μας. Και μετά αναρωτιέστε γιατί πολλά από τα παιδιά αυτού του τόπου είναι γεμάτα ανασφάλειες και κακή αυτοεικόνα.
Κύριοι και κυρίες που τροφοδοτείτε τον κόσμο με αυτούς τους φόβους, χαλαρώστε.
Δεν υπάρχει καμιά διεθνής ή εγχώρια συνομωσία αφελληνισμού της ταυτότητάς μας. Αυτό που ίσως θα πρέπει να σας προβληματίσει, είναι η συνειδητή ή η ασυνείδητη προσπάθεια αποβλάκωσής μας μέσα και από τέτοιες συζητήσεις.
Αυτό ναι. Αυτό πρέπει να μας τρομάζει όλους περισσότερο.
ΥΓ. Την διάλεκτο μου δεν την χαρίζω σε κανένα “πατριώτη”. Γι αυτό και στο αμφιθέατρο μου θα συνεχίσει να αποτελεί ένα ακόμα χρήσιμο εργαλείο διδασκαλίας και επικοινωνίας με τους φοιτητές μου.
Γράφει: Παναγιώτης Σταυρινίδης
