Πριν από ένα χρόνο περίπου, έγραφα στο CyprusNews.eu …
“Την λέξη λιτότητα την έμαθα μικρός ακούγοντας ελλαδικές ειδήσεις από το ραδιόφωνο. Αν και πολλοί ζούσαμε και εδώ σε μια μόνιμη λιτότητα, εντούτοις ως λέξη μας ακουγόταν αφηρημένη. Σε εμάς η λέξη ήταν κατοχή, και το μόνιμο φετίχ η απελευθέρωση. Τώρα όχι πια. Σε εποχές που ακούγαμε στις ειδήσεις για τα εκατομμύρια κέρδη των κυπριακών τραπεζών, χαιρόμασταν ακόμα και στο Καϊμακλί. Και όλοι ξέραμε στις γειτονιές εκείνες πως τα κέρδη αυτά δεν θα τα αγγίζαμε ποτέ”.
Και σήμερα;
Σήμερα προσπαθώ να επαναφέρω τις σκέψεις μου σε μια τάξη. Μακριά από συναισθηματισμούς αλλά κυρίως μέσα στο καινούργιο πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί.
Τις τελευταίες δέκα μέρες ένιωσα ότι ένα αόρατο χέρι με έσυρε στα αμφιθέατρα του οικονομικού πανεπιστημίου και με υποχρέωσε σε ταχύρρυθμα μαθήματα στα χρηματοοικονομικά, τα μακροοικονομικά και σε όλο το πρόγραμμα σπουδών της οικονομικής επιστήμης.
Εικάζω ότι απέτυχα.
Σε αντίθεση με την βεβαιότητα πολλών φίλων, ειδικών και μη, κυρίως όμως μη ειδικών, αναπτύχθηκε ένας διάλογος μέσα στην κοινωνία που έμοιαζε με το εγωκεντρικό παιγνίδι των νηπίων: μοιάζουν να παίζουν όλα μαζί αλλά το καθένα ασχολείται μόνο με τα δικά του παιγνίδια.
Αναρτήσαμε απόψεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαβάσαμε εκατοντάδες άρθρα στον τύπο, και επιτέλους αναζητήσαμε πληροφορίες από τα διεθνή μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά.
Οι βραδιές έκλειναν παρακολουθώντας τηλεοπτικές συζητήσεις. Βρίζαμε τον πολιτικό που δεν μας άρεσαν οι απόψεις του, κραυγάζαμε “επιτέλους” όταν ακούγαμε από κάποιον να συμμερίζεται τις απόψεις μας και πηγαίναμε για ύπνο περιμένοντας με τρόμο την επόμενη συνεδρία του eurogroup.
Και τι έμαθα;
Μάλλον λίγα.
Έμαθα κατ’ αρχήν ότι δεν είχα δίκαιο σε όλες μου τις απόψεις. Βρήκα υποκριτικό εκ μέρους μου να δηλώνω υποστηρικτής του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και ταυτόχρονα να επιλέγω λύσεις έξω από τους θεσμούς αυτού του συστήματος.
Έμαθα επίσης με βίαιο τρόπο ότι για χρόνια στην Κύπρο γινόταν στις τράπεζες ένα ξέφρενο γλέντι. Και δεν ήμουν καλεσμένος. Αλλά θα πληρώσουμε όλοι αυτόν τον λογαριασμό.
“Ας είναι” σκεφτόμαστε όλοι ενοχικά. “Για να σωθεί η χώρα”, επιβεβαιώνουμε την ενοχή μας. Άλλωστε, και εδώ, μαζί δεν τα φάγαμε;
Έμαθα ακόμη από τον υπουργό οικονομικών της Σουηδίας ότι η Κύπρος είχε παραλίες και τράπεζες και ότι τώρα θα έχει μόνο παραλίες. Νάναι καλά το παλικάρι. Δεν με ενοχλεί ο κυνισμός.
Αλλά με ενοχλεί που ο εκπρόσωπος της προηγμένης Σουηδίας φροντίζει με τόση τρυφερότητα το θεριό του φασισμού και του εθνικισμού, στην Ελλάδα και εδώ. Βέβαια, όταν σε ένα χρόνο από τώρα θα τρέχουμε να μαζεύουμε τα συντρίμμια από τα παρακλάδια της Χρυσής Αυγής στην Κύπρο, είμαι βέβαιος ότι ο υπουργός της Σουηδίας θα εκφράζει τον αποτροπιασμό του για την αναβίωση του φασισμού στο νησί.
Και τι άλλο;
Έμαθα ότι χρειάζεται αυτοκριτική. Κάποιοι επιμένουν για αυτομαστίγωμα. Ας μου επιτρέψουν να μείνω στο πρώτο. Για την ώρα τουλάχιστον. Αυτοκριτική λοιπόν. Δεν φροντίσαμε το νοικοκυριό μας.
Αλλά είναι βλακώδες να πιστεύει κανείς ότι οι Κύπριοι ζούσαν σε επαύλεις. Δυστυχώς όμως σε αυτή την εποχή ζούμε. Στον τεμπέλη έλληνα, στον αρχοντοχωριάτη κύπριο, στον φαφλατά ιταλό, γενικώς ζούμε στην εποχή που οι βόρειοι δουλεύουν και οι νότιοι ξοδεύουν. Γι’ αυτό και το αυτομαστίγωμα μας πέφτει λίγο.
Όντως δεν φροντίσαμε το νοικοκυριό μας. Αγοράζαμε όπλα δισεκατομμυρίων ευρώ, δεν μπορέσαμε να λύσουμε το κυπριακό πρόβλημα, δεν επενδύσαμε στην εγχώρια παραγωγή, και αφήσαμε ανεξέλεγκτες τις τράπεζες να τζογάρουν με το μέλλον του τόπου.
Και πολλά άλλα.
Ελπίζω όμως ότι η διάθεση για αυτοκριτική δεν θα μας στερήσει και το δικαίωμα για κριτική του συστήματος. Αυτού που σήμερα ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση και ακόμα χειρότερα αυτού που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκή ηγεσία. Μια παρέα νάρκισσων τηλεοπτικών αστέρων που έχουν μετατρέψει τις συνόδους κορυφής σε ριάλιτι επίδειξης δύναμης. Μια φουρνιά πολιτικών που βλέπουν το ευρωπαϊκό όραμα ως ένα λογιστικό εγχείρημα αδιαφορώντας για την πιθανότητα να καταλήξουν σε μια ένωση κρατών αποξενωμένη πλήρως από τους λαούς τους.
Έπρεπε να σταματήσει το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, μας διαμηνύουν πατερναλιστικά. Εικάζω ότι ο Ντάησελμπλουμ αγνοεί το διαβόητο Dutch Sandwitch και τις «εταιρίες κέλυφος» στην Ολλανδία όταν μιλά για φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή. Ας είναι. Νάναι καλά και αυτό το παλικάρι. Και στο κάτω κάτω ποιος μπορεί να διαφωνήσει με τον τερματισμό εγκληματικών ενεργειών στο τραπεζικό σύστημα μιας χώρας; Το ζήτημα είναι πως το επιτυγχάνεις αυτό. Δουλεύοντας μεθοδικά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας ή αφήνοντας μια βόμβα να εκραγεί διαλύοντας τα πάντα; Γιατί επί της ουσίας αυτό έγινε. Αν ένα κομμάτι των τραπεζών ήταν άρρωστο, η θεραπεία σκότωσε τον ασθενή και μαζί όλο του το σόι.
Και τώρα τι;
Καιρός να επαναπροσδιορίσουμε πολλά. Να γίνουμε εμείς πρώτα μια καλύτερη κοινωνία και μετά μια καλύτερη οικονομία. Μπορώ να ζήσω με το πρώτο χωρίς το δεύτερο, όσο δύσκολο και αν φαντάζει στον υπουργό της Σουηδίας.
Να φτιάξουμε ξανά την παραγωγή, τις υπηρεσίες, την βιοτεχνία και την όποια βιομηχανική και τεχνολογική καινοτομία. Να ζήσουμε με λιγότερα αλλά να ζήσουμε καλύτερα. Να χάσουμε περισσότερα αλλά να μη χαθεί κανείς μας στην πορεία.
Και να σκεφτούμε ξανά τα μικρομεγαλίστικα συμπλέγματά μας ότι διαδραματίζουμε ρόλο στην διεθνή πολιτική σκηνή. Να ξαναδούμε το ζήτημα των δήθεν συμμαχιών με τους εταίρους μας. Να καταλάβουμε ότι σε αυτή την Ευρωπαϊκή Ένωση και σε αυτό το διεθνές σκηνικό η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να πουλά εκδούλευση. Τίποτε άλλο. Αν αυτό θέλουμε, να το πράξουμε συνειδητά. Φτάνει να πάψει το κακόγουστο παραμύθι για την δυνατότητά μας να ασκήσουμε πολιτική επιρροή είτε στα πλαίσια του ευρώ είτε στα πλαίσια της ενωμένης Ευρώπης.
Γράφει: Παναγιώτης Σταυρινίδης
