Home Παναγιώτης Σεντώνας Νέοι σε κρίση x 2. Του Παναγιώτη Σεντώνα

Νέοι σε κρίση x 2. Του Παναγιώτη Σεντώνα

youthsentonas

 


Η κρίση είναι σκληρή. Και οι νέοι είναι αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο. Ανεργία. Υποαπασχόληση. Μείωση αμοιβών. Εισοδηματική ανισότητα. Καθυστερημένη και δύσκολη μετάβαση στην ενηλικίωση.

Οι νέοι σήμερα φεύγουν πιο αργά, σε σχέση με κάθε άλλη χρονική στιγμή, από τις γονικές τους εστίες και κάνουν πιο αργά οικογένεια. Αντιμετωπίζουν περισσότερες προκλήσεις ως προς το να γίνουν αυτόνομοι πολίτες ενσωματωμένοι στην κοινωνία. Και το σημαντικότερο συζούν με το άγχος, τον φόβο και την ανασφάλεια·τα ψυχολογικά δηλαδή επακόλουθα των πιο πάνω. Τα δεδομένα είναι απειλητικά. Αν δεν υπάρξει η πρέπουσα ανταπόκριση, τότε ο κίνδυνος δημιουργίας μια χαμένης γενιάς (ή της «γενιάς του Πίτερ Παν», όπως πολλοί την αποκαλούν) που θα φέρει βαρέως για τις επόμενες δεκαετίες την κληρονομιά της κρίσης είναι ορατός.

Όμως, παράλληλα με την κρίση όπως την περιέγραψα πιο πάνω, διαπιστώνω και μια δεύτερη κρίση. Την κρίση στη νοοτροπία και στον τρόπο σκέψης των νέων (ή για να μην είμαι απόλυτος, μιας μεγάλης ομάδας νέων). Τι συνθέτει αυτή την κρίση; Πρώτον, η μοιρολατρία: βλέπουν τον εαυτό τους ως θεατή στην κερκίδα και αποκλείουν το ενδεχόμενο του ενεργού παίχτη στο γήπεδο. Δεύτερο, η ομφαλοσκοπική νοσταλγία του παρελθόντος: υποβόσκει η εντύπωση ότι η λύση στα προβλήματα του σήμερα είναι το να έρθουν πίσω οι «καλές» μέρες του χθες. Τρίτο, ο συλλογισμός των «παγιδευμένων» προσδοκιών: κάθε τους «θέλω» συνοδεύεται από ένα «αλλά» (λ.χ. Θέλω αλλά δεν μου επιτρέπει το σύστημα…).

Όταν τα παρατηρείς αυτά στεναχωριέσαι γιατί ξέρεις καλά ότι δεν τους αξίζει αυτός ο τρόπος σκέψης. Είναι μήπως αποκλειστική τους ευθύνη αυτό το αποτέλεσμα; Σίγουρα όχι. Φταίει και το κοινωνικό πλαίσιο εντός του οποίου μεγάλωσαν. Η αλλοπρόσαλλη κουλτούρα που εξέθρεψε αυτή η κοινωνία, η οποία τους έμαθε πως δεν έχει σημασία τι ξέρουν αλλά ποιον ξέρουν, πως αυτό που προέχει δεν είναι η αξία αλλά η υπόκλιση στις «αυλές των ηγεμόνων». Έτσι το κραταιό κατεστημένο της μετριότητας καταρράκωνε την αυτοπεποίθηση τους και ξεφούσκωνε τη ζωντάνια τους.

Γιατί δεν τους αξίζει η πιο πάνω στάση; Γιατί στην ουσία αποτελούν μια εξαιρετική γενιά. Διεθνείς έρευνες που ασχολούνται με τα χαρακτηριστικά των σημερινών νέων (όσους δηλαδή γεννήθηκαν από το 1980 μέχρι και το 2000) δείχνουν ότι πρόκειται για την πιο μορφωμένη γενιά, με ιδιαίτερη εξοικείωση στις νέες τεχνολογίες. Πρόκειται για τη γενιά που διακρίνεται περισσότερο από δυναμισμό, ευελιξία, έντονη πολυπραγμοσύνη και προσαρμοστικότητα στις συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Διαθέτει διάθεση για καινοτομία και δημιουργικότητα, υψηλή κοινωνική ευαισθησία και οικολογική συνείδηση.

Που καταλήγουμε; Στο ότι η κρίση που πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτη είναι η δεύτερη· η κρίση στη νοοτροπία και στον τρόπο σκέψης. Κανείς τρίτος δεν θα τους δώσει τη θέση που τους αξίζει αν δεν τη διεκδικήσουν. Έχουν και τη γνώση, και το ταλέντο και τη δύναμη να το πράξουν. Δεν έχω ψευδαισθήσεις. Το εγχείρημα είναι δύσκολο. Και είναι δύσκολο γιατί οι δυνάμεις της νεοφοβίας παραμένουν ισχυρές. Χρειάζεται οι νέοι να το πάρουν απόφαση, πως οι έτοιμες σερβιρισμένες λύσεις είναι ψευδαίσθηση που καθηλώνει. Να το πάρουν απόφαση πως το καλύτερο που επιζητούν μόνο αυτοί μπορούν να το χτίσουν. Να γεμίσει η ψυχή τους με θέληση. Γιατί αυτή είναι και ο πολλαπλασιαστής της δύναμής τους.

Γράφει: Παναγιώτης Σεντώνας