Σύμφωνα με τα ΜΜΕ, τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει 5000 προσλήψεις στον τομέα του λιανικού εμπορίου μετά την απελευθέρωση του ωραρίου. Ο ισχυρισμός αυτός αποδίδεται στην Υπουργό Εργασίας κ. Ζέτα Αιμιλιανίδου σύμφωνα με δηλώσεις της στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής στις 10 Φεβρουαρίου 2014.
Είχαν προηγηθεί τουλάχιστον άλλες δυο δηλώσεις της κυρίας Υπουργού γύρω από το ίδιο θέμα. Στις 8 Οκτωβρίου 2013 είχε δηλώσει ότι «από τις 13 Ιουλίου 2013 (ημερομηνία απελευθέρωσης με διάταγμα του ωραρίου καταστημάτων) ως και το τέλος του Σεπτεμβρίου εργοδοτήθηκαν 1660 άτομα». Ακολούθως, πριν το τέλος του έτους 2013 η Υπουργός δήλωσε ότι 1800 άτομα είχαν προσληφθεί λόγω της απελευθέρωσης του ωραρίου.
Πίνακας 1. Αύξηση εργοδότησης στα καταστήματα (κατ’ αποδιδόμενο ισχυρισμό κας Υπουργού)
13.7.2013 ως 30.9.2013 1660 άτομα
13,7.2013 ως 31.12,2013 1800 άτομα
13.7.2013 ως 10.2.2014 5000 άτομα
Εάν αληθεύει ο ισχυρισμός της Υπουργού, τότε απαραίτητα θα πρέπει να έχει αυξηθεί κατά σημαντικό ποσοστό τόσο ο αριθμός των απασχολουμένων στον τομέα του λιανικού εμπορίου όσο και οι συνολικές λιανικές πωλήσεις. Και τούτο διότι ένας εργοδότης ο οποίος θα αύξανε σημαντικά τον αριθμό των εργοδοτουμένων στην επιχείρηση του χωρίς αύξηση του τζίρου θα κινδύνευε με χρεοκοπία.
Όσον αφορά τις λιανικές πωλήσεις, τα στατιστικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας καλύπτουν μέχρι και το τρίτο τρίμηνο του 2013 και τον Οκτώβριο. Σε σύγκριση με το 2012 τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι στο διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2014 ο όγκος των λιανικών πωλήσεων σημείωσε πτώση 7,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012. Επίσης τόσον ο Σεπτέμβριος όσο και ο Οκτώβριος του 2013 (μήνες εφαρμογής του ελεύθερου ωραρίου παρουσιάζουν πτώση σε σχέση με τον αντίστοιχο προηγούμενο μήνα.
Πίνακας 2. Εξέλιξη δείκτη όγκου πωλήσεων λιανικού εμπορίου
Σεπτέμβριος 2012: 111, 3 μονάδες
Σεπτέμβριος 2013: 105,4 μονάδες
Οκτώβριος 2013: 104,3 μονάδες
Όσον αφορά τους εργοδοτουμένους στο συγκεκριμένο τομέα υπάρχουν στατιστικά στοιχεία μέχρι μέχρι το τέλος του 3ου τριμήνου του 2013. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το 3ο τρίμηνο του 2013 (χρόνος εφαρμογής του διατάγματος) ο αριθμός των εργοδοτουμένων στον κλάδο χοντρικό και λιανικό εμπόριο ήταν 49 601 άτομα ενώ το 2ο αντίστοιχο τρίμηνο του 2012 ήταν 53536 άτομα και το δεύτερο τρίμηνο του 2013 46568 άτομα. Δηλαδή σε σχέση με το 2012 παρουσιάζεται σημαντική πτώση στην εργοδότηση στον τομέα ενώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο παρουσιάζεται σταθεροποίηση η οποία είχε παρουσιαστεί και το 2012 και κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στην αυξημένη έλευση τουριστών το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου.
Πίνακας 3: Εργοδοτούμενοι στον τομέα του εμπορίου
Μέσος όρος 2012: 53124 άτομα
1ο τρίμηνο 2013: 50325 άτομα
2ο τρίμηνο 2013: 49568 άτομα
3ο τρίμηνο 2013: 49601 άτομα
Επικαιροποιημένα στοιχεία όμως υπάρχουν για τους εγγεγραμμένους άνεργους. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία ο μέσος όρος των ανέργων στον τομέα χονδρικού και λιανικού εμπορίου το 2013 ήταν 9.239 έναντι 6998 ατόμων το 2012. Τον Ιανουάριο του 2013 ο αριθμός των άνεργων στον τομέα ήταν 8.514. Τον Ιανουάριο του 2014 ο αριθμός των ανέργων ήταν 9.190. ενώ τον Αύγουστο του 2013 ήταν 9425. Δηλαδή στους έξι μήνες εφαρμογής της απελευθέρωσης του ωραρίου ο αριθμός των ανέργων του τομέα παρουσιάζει πολύ μικρή μείωση (235 άτομα). Η ανεργία στον τομέα παραμένει αισθητά πιο ψηλά από τα αντίστοιχα δεδομένα του προηγούμενου έτους
Πίνακας 4. Εγγεγραμμένοι άνεργοι στον τομέα του εμπορίου
Μέσος όρος 2012 6998 άτομα
Μέσος όρος 2013: 9239 άτομα
Ιανουάριος 2013; 8514 άτομα
Αύγουστος 2013 9425 άτομα
Ιανουάριος 2014: 9190 άτομα
Οι αριθμοί λοιπόν δεν υποστηρίζουν τους κατά καιρούς ισχυρισμούς της κ. Υπουργού για σημαντική αύξηση της εργοδότησης στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Πρόκειται για αυθαίρετους ισχυρισμούς οι οποίοι μάλιστα αποδεικνύονται ανακριβείς όταν κανείς διερευνήσει τις σχετικές επίσημες στατιστικές.
Πέραν όμως της διάστασης με τις στατιστικές, οι ισχυρισμοί της κας Υπουργού δεν δύνανται να ισχύουν και για λόγους κοινής λογικής. Αν πράγματι ο τομέας του λιανικού εμπορίου είχε παράξει τόσες νέες θέσεις εργασίας, τότε θα είχε παρουσιαστεί τεράστια αύξηση στην καταναλωτική ζήτηση και η Κύπρος θα είχε ξεφύγει από την οικονομική ύφεση.
Στην πραγματικότητα αυτό που κυρίως συμβαίνει είναι η ανακατανομή της λιανικής «πίττας» . Το νέο ωράριο ευνοεί τα μεγάλα καταστήματα έναντι των μικρότερων. Ταυτόχρονα, όσον αφορά την εργοδότηση στον τομέα, οι αριθμοί που προβάλλει η Υπουργός, στο βαθμό που είναι ακριβείς, αφορούν τις νέες προσλήψεις στον τομέα χωρίς όμως να αφαιρούν τις αντικαταστάσεις εργαζομένων. Δεν πρόκειται δηλαδή για καθαρή (net) αύξηση στους αριθμούς εργοδότησης.
Συμπερασματικά, οι πηχυαίοι τίτλοι για 5000 νέες θέσεις εργασίας στα καταστήματα είναι άκρως παραπλανητικοί, λόγια του αέρα τα οποία δεν έχουν καμιά σχέση με το τι συμβαίνει σήμερα στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Δυστυχώς, ο τομέας αυτός εξακολουθεί να βρίσκεται σε ύφεση. Η απελευθέρωση του ωραρίου υπό αυτές τις συνθήκες κάνει ακόμα πιο δύσκολη την επιβίωση των πολλών μικρών και ευνοεί μόνον τους λίγους μεγάλους.
Γράφει: Πάμπος Παπαγεωργίου
