Ο ρόλος μιας Oμόσπονδης Κύπρου στην Ενωμένη Ευρώπη. Του Νίκου Τορναρίτη

Η εποχή της παγκοσμιοποίησης και του εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού που ζούμε, περιλαμβάνει σοβαρές προκλήσεις και δυσκολίες, δημιουργεί όμως και σημαντικές ευκαιρίες. 

Γύρω μας συντελούνται κοσμογονικές οικονομικές ανακατατάξεις και πολλαπλά θέατρα συγκρούσεων και πολέμου. Η δική μας κοινωνία οφείλει να είναι διαρκώς προετοιμασμένη και ενημερωμένη ούτως ώστε να μπορεί να κατανοεί τι συμβαίνει γύρω μας και να προσαρμόζεται ευέλικτα στις διεθνείς εξελίξεις. Οι όποιες ασφαλιστικές, ή προστατευτικές καλύτερα, δικλείδες θα πρέπει να αναζητηθούν στον φυσικό μας γεωπολιτικό και πολιτισμικό χώρο, που δεν είναι άλλος από την Ενωμένη Ευρώπη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μια μακρά πορεία ολοκλήρωσης με απώτερο στόχο την ομοσπονδοποίηση. Αυτό γίνεται σταδιακά αλλά όχι μεθοδικά κατά την γνώμη μου. Οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών συλλογικών οργάνων διακηρύττουν πίστη στα ευρωπαϊκά ιδεώδη και αξίες της αλλά δεν αναλύουν προς το παρόν διεξοδικά το πώς θα προωθηθεί η ενοποίηση της Ευρώπης.

Κυρίαρχο συστατικό προς τον στόχο αυτό πρέπει να είναι αφενός η αποφασιστική κίνηση προς την οικονομική άρα και την πολιτική ένωση, και ταυτόχρονα, ως επιτακτική ανάγκη νομιμοποίησης, ο εκδημοκρατισμός του τρόπου λειτουργίας των συλλογικών οργάνων της Ένωσης. Είναι σημαντικό να διαφυλαχθεί ο ανθρωποκεντρικός  χαρακτήρας της ευρωπαϊκής κουλτούρας, το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα από ένα νέο στάδιο ενισχυμένης δημοκρατίας. Οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιβάλλεται να βρίσκονται στο πλευρό του κάθε πολίτη ξεχωριστά. Οι κοινοτικοί μηχανισμοί πρέπει να  προσαρμοστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνουν οι προεκτάσεις των χεριών του  κάθε Ευρωπαίου πολίτη με σκοπό να διασφαλίζεται η επικοινωνία του με τα συλλογικά όργανα που χαράζουν πολιτικές.

Η Κύπρος έχει σημαντικά να συνεισφέρει σε αυτό το νέο ευρωπαϊκό δημοκρατικό ιδεώδες μέσα από την επίλυση του Κυπριακού. Μια επανενωμένη Κύπρος, παρά το μικρό μέγεθός της,  έχει σημαντικότατο ρόλο να διαδραματίσει στις προσπάθειες για εκσυγχρονισμό και ενοποίηση της Ευρωπαϊκής οικογένειας. Για αυτό το λόγο, με σοβαρή, συλλογική, επιστημονική, διεξοδική προετοιμασία και στρατηγικό σχεδιασμό πρέπει ως λαός να πετύχουμε την σωστή λύση του κυπριακού. Πώς; Πρέπει να επιδιωχθεί ο ώριμος σχεδιασμός μιας στοχευμένης πολιτικής χωρίς ασάφειες ή παραλείψεις. Πρέπει να έχουμε απαντήσεις για όλα τα ερωτήματα που μας αφορούν, και κυρίως για το τι θέλουμε να επιτύχουμε μέσα από τη νέα διαδικασία διαπραγματεύσεων. Δεν αρκεί να τονίζουμε τι δεν θέλουμε. Πρέπει να ξεκαθαρίζουμε και τι ακριβώς επιζητούμε. Με άλλα λόγια, οι διεκδικήσεις μας πρέπει να είναι ενιαίες και πειστικές. Είναι στο δικό μας χέρι να πείσουμε, φτιάχνοντας τη χημεία συμφερόντων που θα εξυπηρετήσουν τους εθνικούς μας στόχους και θα ανοίξουν νέους δρόμους για την ευημερία και την πρόοδο στην Κύπρο.

Επιπρόσθετα, ελέω της έλευσης του φυσικού αερίου, οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν συνειδητοποιήσει πως η νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου χρειάζεται μια δυνατή Κύπρο για να αποτελέσει την ενεργειακή και πολιτισμική γέφυρα της ΕΕ με την Μέση Ανατολή και τον αραβικό κόσμο. Μια Κύπρος ενισχυμένη με τις προοπτικές του φυσικού αερίου, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί το κυπριακό καλύτερα. Ο χρόνος που έχουμε μπροστά μας πρέπει να αξιοποιηθεί ούτως ώστε η όποια νέα προσπάθεια για λύση του κυπριακού να μην οδηγηθεί και πάλι σε αδιέξοδο.

Η μικρή Κύπρος εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια αποτελεί πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το όραμα για ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης μόνο θετικές προοπτικές έχει να προσφέρει. Θα πολλαπλασιάσει τις επιλογές του κάθε Ευρωπαίου πολίτη σε όλα τα επίπεδα (επενδύσεις, εργασία, εγκατάσταση, εκπαίδευση, κ.α.) και θα δημιουργήσει εποικοδομητικές γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών. Αυτά προηγουμένως θεωρούνταν αδιανόητα ή αφελείς ρομαντικοί συνειρμοί. Σήμερα η Κύπρος αν καταφέρει να άρει την κατοχή και να να ξεπεράσει τη διαίρεση θα ξανακερδίσει τη θέση που της αξίζει στο σύγχρονο ευρωπαϊκό κόσμο.

Γράφει:  Νίκος Τορναρίτης