Όσοι επενδύουν στη διατήρηση του σημερινού στάτους κβο και πιστεύουν ότι οι εξελίξεις στην γειτονική Τουρκία τους διευκολύνουν, μάλλον θα βρεθούν προ εκπλήξεως.
Η εκτίμηση ότι ο Ερντογάν θα σκληρύνει την στάση του στο κυπριακό είναι κατά την άποψη μου λάθος ανάλυση των γεγονότων. Αντιθέτως, η εσωτερική αναταραχή θα διευκολύνει τον Ερντογάν να προβεί σε κινήσεις στο κυπριακό, το οποίο δεν είναι σήμερα αντικείμενο διαμάχης στην Τουρκία. Επιπρόσθετα,ενδεχόμενες πρωτοβουλίες στο κυπριακό μπορεί να οικοδομήσουν το προφίλ ενός ειρηνοποιού, φιλοευρωπαϊστή ηγέτη, που έχει ανάγκη ο Ερντογάν. Πιστεύω πως η Τουρκία θα επιδιώξει μέσα στο επόμενο διάστημα την επίλυση του κυπριακού. Για την Τουρκία το κυπριακό δεν αποτελεί μείζον ζήτημα, είναι απλά ένα από τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει στην περιφέρειά της.
Στο σημερινό κόσμο που ζούμε τα κράτη αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες με βάση τα συμφέροντα τους. Και η Τουρκία έχει σοβαρό συμφέρον να λύσει το Κυπριακό, διότι «διψά» για φθηνή ενέργεια. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ θέλει να έχει μια καλή σχέση με την Τουρκία για πολλούς λόγους, που δεν είναι του παρόντος. Οι ΗΠΑ, επίσης εργάζονται για την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας.
Η Τουρκία ξέρει τι θέλει, το Ισραήλ ξέρει τι θέλει, οι ΗΠΑ ξέρουν τι θέλουν. Και η Κύπρος; Η Κύπρος λέει ότι ξέρει τι θέλει: λύση και επανένωση. Το ζητούμενο είναι το πώς θα τα καταφέρει. Εδώ και πενήντα χρόνια προσπαθούμε με ψηφίσματα και διακηρύξεις, ας δοκιμάσουμε και μια φορά να πετύχουμε το στόχο μας με την εξυπνάδα και τη λογική, αξιοποιώντας τα συμφέροντα των μεγάλων «παικτών» της περιοχής.
Είναι γεγονός ότι λόγω και του ενεργειακού ενδιαφέροντος της στην περιοχή, η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη μετά από σαράντα χρόνια να διαπραγματευτεί σοβαρά με την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι και αυτό ένα μέρος της φιλοδοξίας της, να συμπεριληφθεί μέσα στις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και γνωρίζει πως μόνο μέσω της συσσώρευσης ενέργειας μπορεί να το επιτύχει. Είναι απαραίτητο να λάβουμε υπόψη το χρονικό πλαίσιο που λαμβάνουν χώρα τα πιο πάνω: ο Τούρκος πρωθυπουργός έχει φιλοδοξίες να διεκδικήσει την προεδρία της Τουρκίας έχοντας πλέον εκτελεστικές εξουσίες, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σωστή αξιοποίηση όλης αυτής της συγκυρίας με την απαιτούμενη σοβαρότητα από την δική μας πλευρά, μόνο θετικές συνέπειες μπορεί να έχει για την πορεία του κυπριακού.
Οι εξελίξεις και οι δυναμικές που συμβαίνουν στην περιοχή μας, δεν μας αφήνουν χρόνο για εφησυχασμό. Απαιτείται επειγόντως ανασυγκρότηση δυνάμεων στο εσωτερικό μέτωπο και στρατηγικός προσανατολισμός για σύντομη λύση του κυπριακού. Τα όπλα που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ασφαλώς η ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η έλευση του φυσικού αερίου. Η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ και η προοπτική ανάπτυξης τους χρειάζεται σωστή διαχείριση και αξιοποίηση σε ένα πλαίσιο καλής περιφερειακής γειτονίας που αφενός, θα μας επιτρέψει να σχεδιάσουμε το δικό μας μέλλον με επάρκεια και αφετέρου, δεν θα αφήνει στην Τουρκία άλλη επιλογή παρά αυτή της συνεργασίας με την Κύπρο.
Είναι πολύ σημαντικό σε αυτό το επίπεδο να μελετηθεί ενδελεχώς η αναθέρμανση των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας. Ενδεχόμενη «λανθασμένη ανάγνωση», θα άφηνε την Κύπρο έξω από τις εξελίξεις και γυμνή από στρατηγικές συμμαχίες. Η πρόσφατη διαφοροποίηση στις σχέσεις ΗΠΑ και Ιράν όσο αφορά τα πυρηνικά έφεραν την Τουρκία και το Ισραήλ πιο κοντά, για αντιμετώπιση του κοινού ιρανικού κινδύνου. Ησυμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας για επανέναρξη των μεταξύ τους πτήσεων, είναι μια εξέλιξη η οποία σηματοδοτεί συνέχιση των προσπαθειών αναθέρμανσης των διαταραχθέντων σχέσεων τους. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι μια από τις επιλογές του Ισραήλ για το ενδεχόμενο μεταφοράς του φυσικού αερίου από το Λεβιάθαν στις αγορές της Ευρώπης είναι μέσω αγωγού προς την Τουρκία, πράγμα που θα επιθυμούσαν οικονομικοί κύκλοι σε Ισραήλ και Τουρκία κυρίως, έναντι της πιο ακριβής λύσης του αγωγού Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα.
Εάν δεν πάρουμε τις σωστές αποφάσεις σήμερα, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εξελίξεις να μας προσπεράσουν, με ανυπολόγιστες για τον τόπο συνέπειες.
Δεν μπορούμε να αποτύχουμε αυτή τη φορά. Ο καιρός των «ηρωικών αρνήσεων» έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Πρέπει να προχωρήσουμε με σχέδιο, προγραμματισμό, διορατικότητα και την μέγιστη δυνατή ενότητα στο εσωτερικό μέτωπο. Όλες οι απόψεις είναι καθ’όλα σεβαστές, αρκεί να κινούνται στη σφαίρα της λογικής και του ρεαλισμού.
Η σωστή λύση του κυπριακού, πέρα από τεράστια ευκαιρία για οικονομική ανάταση, θα ενισχύσει και θα θωρακίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Μόνο έτσι πιστεύω, θα κατορθώσουμε ως ένας λαός οι πολίτες της Κύπρου, να ατενίσουμε το μέλλον μας με αισιοδοξία.
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
