Αυτές τις μέρες συζητείται στη βουλή για ψήφιση το νομοσχέδιο του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, ούτως ώστε να ενεργοποιηθούν τα άρθρα για την υποβολή αιτήσεων, για να μπορέσει το υπουργείο Εργασίας να ανταποκριθεί έγκαιρα στα χιλιάδες αιτήματα, που αναμένεται ότι θα υποβληθούν.
Πρόκειται για μια πλήρη στροφή στη φιλοσοφία λειτουργίας του κράτους, όσο αφορά το ευαίσθητο κεφάλαιο της κοινωνικής πολιτικής. Το ΕΕΕ είναι μια σημαντικότατη μεταρρύθμιση και καινοτομία, που δυναμώνει τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού και περιορίζει δραστικά τα φαινόμενα κοινωνικής εξαθλίωσης.
Για πρώτη φορά επιδοτείται η εργασία αντί της μέχρι τώρα επιδότησης της ανεργίας. Με άλλα λόγια, δίνεται το δικαίωμα σε μισθωτούς και αυτοεργοδοτούμενους να λάβουν κρατική στήριξη εάν και εφόσον τα εισοδήματα τους δεν είναι αρκετά για να καλύψουν τις ελάχιστες ανάγκες της οικογένειας τους. Παράλληλα, καταργείται η αναχρονιστική πολιτική που ήθελε τα άγαμα τέκνα να παραμένουν εξαρτώμενα των γονέων τους εφόρου ζωής αλλά και τους γονείς να παραμένουν εξαρτώμενοι των τέκνων τους. Με τη μεταρρύθμιση, άγαμα τέκνα άνω των 28 ετών θεωρούνται από εδώ και μπρος διαφορετικές οικογενειακές μονάδες και καθίστανται δικαιούχοι βοήθειας από το κράτος ανεξάρτητα από τα εισοδήματα των γονιών τους. Την ίδια στιγμή τα άγαμα τέκνα κάτω των 28 ετών δεν θα έχουν πλέον την αποκλειστική ευθύνη συντήρησης των γονέων τους.
Θεσμοθετείται διά νόμου η διαδικασία της κοινωνικής παρέμβασης και εξετάζονται οι πραγματικοί λόγοι που ένα πρόσωπο αδυνατεί να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του, χωρίς να αποκόπτεται τιμωρητικά το οποιοδήποτε επίδομα εάν οι λόγοι αυτοί είναι πραγματικοί και σοβαροί. Ταυτόχρονα, μέσω της κοινωνικής παρέμβασης ενδέχεται να προσφερθεί η ανάλογη στήριξη σε όσους έχουν ανάγκη κοινωνικής στήριξης. Οι κοινωνικοί λειτουργοί μπορούν επιτέλους να ασκήσουν το πραγματικό τους λειτούργημα, που είναι η παροχή κοινωνικής στήριξης στις οικογένειες και τους πολίτες που την έχουν ανάγκη. Με το προηγούμενο σύστημα, απασχολούνταν κυρίως με τη διαχείριση των πληρωμών και των ελέγχων περιουσιακών στοιχείων για σκοπούς Δημοσίου Βοηθήματος.
Με την εφαρμογή της μεταρρύθμισης εγκαθιδρύεται για πρώτη φορά πραγματική σύνδεση μεταξύ των επιδομάτων που δίνονταν και της διαδικασίας ένταξης ή επανένταξης των δικαιούχων στην αγορά εργασίας. Όλοι όσοι λαμβάνουν επιδόματα και είναι ικανοί προς εργασία, θα έχουν την υποχρέωση να συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα κατάρτισης και κοινωφελούς εργασίας αλλά και να αποδέχονται την όποια εργασία τους προσφερθεί. Αξίζει να σημειωθεί πως νομοθετείται και η έννοια του εκούσια άνεργου. Αφορά οποιονδήποτε αρνείται να αποδεχθεί εργασία που του προσφέρεται είτε παραιτείται από τη δουλειά του χωρίς εύλογη αιτία. Σε τέτοια περίπτωση, αυτόματα κηρύσσεται εκούσια άνεργος και δεν μπορεί να καταστεί δικαιούχος του ΕΕΕ.
Καταργείται η πολιτική που ήθελε την όποια οικογένεια κατέχει έστω και ένα μικρό κομμάτι γης να μην δικαιούται καμίας στήριξης από το κράτος. Τίθεται ένα ανώτατο όριο €100.000 για την ακίνητη περιουσία έτσι ώστε η στήριξη να είναι μεν στοχευμένη, αλλά πλέον να μπορούν να στηριχθούν και όλες εκείνες οι οικογένειες χωρίς εισοδήματα που αποκλείονταν μέχρι τώρα.
Στόχος του κράτους είναι να στηρίζει πραγματικά όσους έχουν ανάγκη και όχι να διαμοιράζει επιταγές αστόχευτα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δημιουργείται Μητρώο Κοινωνικών Παροχών όπου θα υπάρχουν καταχωρημένα τα στοιχεία και τα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα όλων των ληπτών όλων των κοινωνικών παροχών. Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί επιτέλους το κράτος να γνωρίζει ποιοι παίρνουν επιδόματα, αλλά και πόσα παίρνει ο καθένας.
Για πρώτη φορά, τίθεται ως προϋπόθεση η νόμιμη και συνεχής διαμονή του αιτητή για μεταναστευτικό επίδομα στις περιοχές όπου η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο για τουλάχιστο 5 έτη, πριν υποβάλει αίτηση. Αξίζει να διευκρινιστεί ότι στην περίπτωση Ευρωπαίων πολιτών, νόμιμη διαμονή λογίζεται μόνο όταν ο Ευρωπαίος πολίτης εξασφαλίσει τις απαραίτητες άδειες.
Τέλος, θεσμοθετείται διαδικασία υποβολής ενστάσεων από τους πολίτες για το οποιοδήποτε θέμα αφορά είτε την αίτηση τους είτε την ίδια την παροχή και το ύψος της. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η διαφάνεια στη διαχείριση των κρατικών πόρων αλλά και δίνεται το δικαίωμα στον πολίτη να προσφύγει ενάντια στην οποιαδήποτε απόφαση.
Το ΕΕΕ εφαρμόζει στοχευμένη, αξιοκρατική και δίκαιη κοινωνική πολιτική, ένα ζωτικό κεφάλαιο που πάντοτε αποτελούσε γάγγραινα για όλες τις μέχρι τώρα κυβερνήσεις. Για πρώτη φορά έγιναν ουσιαστικές μελέτες για το κόστος διαβίωσης και το κόστος στέγασης, με τη συνδρομή ξένων εμπειρογνωμόνων, κρατικών υπηρεσιών και διεθνών οργανισμών. Η όλη μεθοδολογία και οι ίδιες οι μελέτες έχουν τύχει εγκωμιαστικών σχολίων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που έχει θέσει ως γενικό ευρωπαϊκό στόχο τη δημιουργία τέτοιων εργαλείων για κάθε κράτος μέλος εντός των επόμενων τριών ετών.
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
.jpg "ΕΤΣΙ πανηγύρισαν το “διπλό” στην Πάφο! (Φώτος)")
