Η λύση στην κρίση βρίσκεται στην ανάπτυξη και την προστασία του κοινωνικού κράτους. Του Νεοκλή Συλικιώτη

… και όχι στα μνημόνια και το νεοφιλελευθερισμό. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζει την οικονομική της ολοκλήρωση ως τη λύση ενάντια στην κρίση και τα βαριά πλήγματα που δέχτηκαν οι οικονομίες στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα όμως προωθεί ένα νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο το οποίο βασίζεται στις πολιτικές λιτότητας, και το οποίο κουτσουρεύει το δικαίωμα των κρατών-μελών να αποφασίζουν για τις δικές τους οικονομικές πολιτικές. Ο συντονισμός από τις Βρυξέλλες έγινε πλέον υπαγόρευση από αυτές, η οποία στοχεύει στον πραγματικό σκοπό της Ευρωζώνης: την απόλυτη φιλελευθεροποίηση της αγοράς, την απορρύθμιση της εργασίας, τη διάλυση του κοινωνικού κράτους και το ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας.

Αυτές δεν είναι καινούριες συνταγές. Ήδη χρησιμοποιήθηκαν από το ΔΝΤ στη Λατινική Αμερική και τις χώρες της Αφρικής. Εκεί φτωχοποιήθηκαν  λαοί όπως για παράδειγμα στην Αργεντινή, τη Βολιβία ή τη Χιλή. Οι κυβερνήσεις όμως κατάφεραν να διώξουν το ΔΝΤ και να επιστρέψουν σε οικονομικές πολιτικές που δεν εξαθλιώνουν το λαό, αλλά αντίθετα φέρνουν ανάπτυξη και διασφαλίζουν το κοινωνικό κράτος. Σήμερα το ΔΝΤ είναι μέρος της Τρόικα και καθορίζει μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ το μέλλον του Νότου της ΕΕ. Η Τρόικα δεν υπόκειται σε κανένα δημοκρατικό έλεγχο, συνεχίζοντας έτσι με τις ευλογίες της ΕΕ ανενόχλητη το καταστροφικό έργο του ΔΝΤ. 

Αυτή η άνευ προηγουμένου επίθεση ενάντια στο δικαίωμα του κάθε κράτους να καθορίζει την πολιτική του αγνοεί μια πολύ βασική αρχή: η οικονομία του κάθε κράτους-μέλους έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, και ακολουθεί διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης. Αν αυτό δεν γίνει σεβαστό ,και αν δεν δημιουργηθούν μηχανισμοί για να προστατευτεί, τότε δεν υπάρχει πραγματική ελπίδα εξόδου από την κρίση. Σε αντίθετη περίπτωση οι οικονομίες της Ένωσης θα παραμείνουν υπερχρεωμένες όπως  δείχνουν τα παραδείγματα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Κύπρου. Στην Ελλάδα το κρατικό χρέος φτάνει το 160% του ΑΕΠ, και η ανεργία στο 27,9%. Στην Πορτογαλία 127,8% και 13,9% αντίστοιχα. Οι στατιστικές στην Ιρλανδία και την Ισπανία δεν δείχνουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα: η πρώτη έχει χρέος 107% του ΑΕΠ της, και η δεύτερη 93%. Μετά από ενάμιση χρόνο μνημόνιο, η Κύπρος έχει χρέος 115%. Για μάς την αριστερά είναι ξεκάθαρο, πως η πολιτική που ακολουθείται και σπρώχνει τα κράτη σε τέτοια ποσοστά χρέους, έχει ως μόνο στόχο τον έλεγχο των λαών, όπως τότε στη Λατινική Αμερική, προς όφελος των μεγάλων εταιρειών, των μεγάλων τραπεζών και των συνοδοιπόρων τους στις διάφορες χώρες.

Η δεξιά κυβέρνηση της Κύπρου έπληξε ανεπανόρθωτα τον τραπεζικό τομέα της κυπριακής οικονομίας στις 25 του Μάρτη του 2013 με τη σύναψη του μνημονίου Αναστασιάδη -Γιούρογκρουπ. Το bail-in μαζί με τις αντιλαϊκές πρόνοιες του μνημονίου δεν αποτελούν σε καμιά περίπτωση προϋποθέσεις “διάσωσης”, αλλά αποτελούν προϋποθέσεις καταστροφής της κυπριακής οικονομίας. Το μνημόνιο οδηγεί σε φαύλο κύκλο απάνθρωπων απαιτήσεων από την κοινωνία και την οικονομία, πιέσεις από τους δανειστές, νέες αποκοπές, και νέες απαιτήσεις.

Μετά από ενάμιση χρόνο Μνημόνιο η ανεργία στην Κύπρο βρίσκεται στο 15,5%, και η νεανική ανεργία στο 37,3%. Η δεξιά κυβέρνηση Αναστασιάδη επιμένει σε ιδιωτικοποιήσεις, παρόλο που δεν θα έχουν καμία πραγματική επιρροή στην αποπληρωμή του χρέους. Επιμένει στις αποκοπές μισθών, συντάξεων, κοινωνικών παροχών και κάνει τα πάντα για να μειώσει το λεγόμενο “εργατικό κόστος”.

Το ΑΚΕΛ αντιλαμβάνεται πως ο νεοφιλελευθερισμός και τα μνημόνια δεν είναι λύση για να ξεπεράσουμε την κρίση. Ακόμα και τα Ηνωμένα Έθνη το τονίζουν αυτό στην έκθεση τους για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη για το 2014.Η λύση βρίσκεται σε στρατηγικές που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία, θα αυξήσουν την εσωτερική ζήτηση, και θα διασφαλίζουν το κοινωνικό κράτος. Σε αυτό το πλαίσιο είναι που καταθέσαμε ως ΑΚΕΛ τις προτάσεις για προστασία της κύριας κατοικίας, τα πλαφόν για τα ενοίκια, και τα πλαφόν για τους τόκους υπερημερίας. Για αυτό το λόγο παλεύουμε για άρση του διατάγματος τουριστικού ωραρίου σε όλη την Κύπρο, για ένα αξιοπρεπές κατώτατο εισόδημα και για δημόσιο ΓΕΣΥ.  Δεν μπορούμε να δεχτούμε πως το μνημόνιο είναι ο τρόπος για να ξεπεράσουμε την κρίση. Εμείς αντιστεκόμαστε στο νεοφιλελευθερισμό, και ψάχνουμε εναλλακτικές λύσεις που θα δώσουν πραγματική προοπτική στους λαούς της Ευρώπης, στην Κύπρο και το λαό της. 

* (αποσπάσματα από ομιλία που έγινε στα πλαίσια του φεστιβάλ “Humanite” στις 13 Σεπ. 2014, με τίτλο “το χρέος, μια βόμβα στη Μεσόγειο”). 

Γράφει: Νεοκλής Συλικιώτης