Το τελευταίο χρονικό διάστημα, το Δημόσιο Σχολείο, οι εκπαιδευτικοί και ο συνδικαλισμός, δέχονται έναν ανηλεή και ανήθικο πόλεμο από την Επίσημη Πλευρά.
Στο όνομα του «εξορθολογισμού» το Υπουργείο Παιδείας και η Κυβέρνηση, χωρίς θεσμικό διάλογο ή διαδικασίες, έχουν επιβάλει πολιτικές που άμεσα ή έμμεσα πλήττουν την Κυπριακή Εκπαίδευση. Οικονομίστικες και λογιστικές προσεγγίσεις στα θέματα παιδείας, με τον μανδύα του νοικοκυρέματος, έχουν προκαλέσει ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στο ήδη τσαλακωμένο πρόσωπο της παιδείας του τόπου και των εκπαιδευτικών λειτουργών. Σε όλες τις περιπτώσεις, τα θύματα είναι οι μαθητές, τα παιδιά μας. Εκείνο που πολλοί αγνοούν, είναι πως ο «εξορθολογισμός» που επικαλείται η Επίσημη Πλευρά, αγγίζει παραμέτρους της παιδείας που είναι ζωτικής φύσης για την αποτελεσματικότητα και την εύρυθμη λειτουργία των σχολείων, την στήριξη των μαθητών και των εκπαιδευτικών. Γι’ αυτό ακριβώς πλήττεται και το Δημόσιο Σχολείο! Συγκεκριμένα:
- Επίθεση εναντίον του συνδικαλίζεσθαι. Η Επίσημη Πλευρά αγνοώντας επιδεικτικά το γεγονός πως ο συνδικαλισμός είναι συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας, με τα μέτρα που έχει μονομερώς προωθήσει, προσπαθεί να τον καταργήσει – ακυρώσει. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί πως πρόκειται για επίθεση στη Δημοκρατία! Μέσα στα πλαίσια της πολιτικής απαξίωσης του ρόλου του συνδικαλισμού, είναι νωπές οι μνήμες σε αναφορές για «το κράτος που δεν θα επιτραπεί να μετατραπεί σε συνδικαλιστικό φέουδο[1]» ή την ανήθικη επίθεση σε συνδικαλιστές, κατά το ατυχέστατο περιστατικό στο Δημοτικό Αλεθρικού. Παράλληλα, τα στοιχεία που δόθηκαν προς τα έξω σε σχέση με το πόσοι συνδικαλιστές δεν βρίσκονται στα σχολεία είναι αναληθή και παραπλανητικά. Ουσιαστικά με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, καταργούνται 21[2] θέσεις εκπαιδευτικών και όχι 67[3] όπως ειπώθηκε πολλάκις από την Επίσημη Πλευρά. Δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός πως, πρόκειται για εκλελεγμένους αντιπροσώπους από 13 000 εκπαιδευτικούς για την τριετία 2017 – 2020. Οι 21 εκπαιδευτικοί εκπροσωπούν 13 000 μέλη και ο χρόνος που τους παραχωρείται δίνεται για ενημέρωση, προάσπιση και εκπροσώπηση! Η δε απόφαση της κυβέρνησης αντιστρατεύεται τη Σύμβαση 135 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας[4]. Η Σύμβαση 135 της Δ.Ο.Ε. κατοχυρώνει το δικαίωμα των αντιπροσώπων των εργαζομένων να τυγχάνουν προστασίας και διευκολύνσεων για να λειτουργούν από τον εργοδότη τους. Η σύμβαση 135 κυρώθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το 1995 με το Νόμο αρ. 30 (ΙΙΙ)/199
- Υπεύθυνος τμήματος. Πρόκειται για συμφωνία του 2011 και που προβλέπει δύο ώρες για στήριξη των μαθητών σε εκπαιδευτικό, συναισθηματικό και ψυχολογικό επίπεδο αλλά και για οργάνωση και συντονισμό της τάξης. Πρόκειται για ρόλο δύσκολο και επίπονο για τον εκπαιδευτικό αφού βρίσκεται αντιμέτωπος με μεγάλες ατομικές διαφορές μεταξύ των μαθητών και καλείται την ίδια ώρα να ασκήσει και παιδαγωγικό ρόλο. Ο ρόλος του υπευθύνου τμήματος είναι πολυσήμαντος και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: εφαρμογή κώδικα συμπεριφοράς και τήρησή του, συναισθηματική στήριξη παιδιών, επικοινωνία με εκπαιδευτικούς ψυχολόγους, ειδικούς εκπαιδευτικούς, κοινωνικές υπηρεσίες, όταν χρειαστεί, διαχείριση συγκρούσεων και παραβατικών συμπεριφορών, ενημέρωση γονιών για επίδοση και συμπεριφορά μαθητών και σωρεία άλλων καθηκόντων. Αξίζει να σημειωθεί πως το Υπουργείο Παιδείας, παρά τη σημασία του θεσμού, μονομερώς παγοποίησε την πλήρη εφαρμογή του στα δημοτικά και αδίκως δεν τον εφάρμοσε στα νηπιαγωγεία και τις ειδικές μονάδες. Για την εφαρμογή του, ως αντιστάθμισμα, αφαιρέθηκαν οι ώρες ενισχυτικής διδασκαλίας για τα κυπριόπουλα και όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα κοινωνικού – εκπαιδευτικού πολιτιστικού περιεχόμενου.
- Μείωση χρόνου με βάση τα χρόνια υπηρεσίας. Η φιλοσοφία η επιχειρηματολογία και τα δεδομένα στα οποία εδράζεται η εφαρμογή της συγκεκριμένης πολιτικής, έχει δικαιολογηθεί από τον προηγούμενο Υπουργό Παιδείας αλλά και την ΠΟΕΔ προς τον Γενικό Ελεγκτή, κατά τα προηγούμενα χρόνια. Δυστυχώς αντί να προχωρήσει το κράτος στη νομοθετική ρύθμισή του έρχεται να τον καταργήσει. Εξάλλου σύμφωνα με το δίκτυο Ευρυδίκη[5] [6], ο χρόνος έναρξης ενός πρωτοδιόριστου εκπαιδευτικού είναι πολύ ψηλός σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη (29). Ενδεικτικά, ο χρόνος εργασίας των Κυπρίων δασκάλων στο σχολείο είναι από τους υψηλότερους στην Ευρώπη ενώ ο χρόνος διδασκαλίας παρόμοιος με τις Σκανδιναβικές χώρες. Η ίδια πηγή αναφέρει πως σε τουλάχιστον άλλες 9 χώρες της Ευρώπης υπάρχει παρόμοια πολιτική μείωσης του διδακτικού χρόνου με την ηλικία ή τα χρόνια υπηρεσίας. Εκείνο που επιβάλλεται να γίνει είναι να νομοθετηθεί η συγκεκριμένη πολιτική.
- Χρόνος Τ.Π.Ε. Η χρήση τεχνολογίας στα μαθησιακά περιβάλλοντα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική και δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως στα περισσότερα γνωστικά αντικείμενα υπάρχουν εισηγήσεις δραστηριοτήτων στις οποίες επιβάλλεται η χρήση Τ.Π.Ε. (Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνίας. Εξάλλου η εισαγωγή και ένταξη των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση δημιουργεί ένα σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον. Υπάρχουν πολλές μελέτες του ΥΠΠ, οι οποίες επιβάλλουν τη στήριξη τόσο για τεχνικής όσο και εκπαιδευτικής φύσης ανάγκες των σχολείων και των παιδιών. Δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση από την Επίσημη Πλευρά για ουσιαστική υποστήριξη των Τ.Π.Ε. στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, αγνοώντας ουσιαστικά τον σημαντικότατο ρόλο των τοπικών συντονιστών. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του εξοπλισμού είναι της προηγούμενης δεκαετίας και χρήζει ανανέωσης και υποστήριξης. Το κράτος όφειλε εδώ και χρόνια με αποφασιστικότητα να θεσμοθετήσει τον ρόλο του συντονιστή των Τ.Π.Ε. και να του δώσει τον απαραίτητο χρόνο και τα εφόδια για να εκτελεί τα καθήκοντά του. Υπάρχουν επιστολές, δεσμεύσεις και συμφωνίες που ποτέ δεν τηρήθηκαν εκ μέρους του ΥΠΠ. Αντί αυτού, με την επίκληση του «εξορθολογισμού», έχει προβεί σε μια ακατανόητη ενέργεια αδρανοποίησής του.
- Χρόνος διεύθυνσης σχολείων – διοικητικός χρόνος. Οι Βοηθοί Διευθυντές στη Δημοτική Εκπαίδευση εργάζονται 23 διδακτικές περιόδους, με υπευθυνότητα τμήματος και με το βάρος της ευθύνης για αντικατάσταση – αναπλήρωση του Διευθυντή και στήριξη του διοικητικού έργου του σχολείου.. Αποτελούν τον συνδετικό κρίκο της εύρυθμης λειτουργίας του σχολείου. Όσον αφορά στους Διευθυντές των σχολείων αυτοί εργάζονται από 11 μέχρι και 19 διδακτικές περιόδους. Υπάρχουν σχολεία των τριακόσιων και των τετρακόσιων και πλέον μαθητών και σε πολλές περιπτώσεις οι Διευθυντές έχουν υπό την διοικητική τους ευθύνη προσωπικό από 20-40 εργαζόμενους (εκπαιδευτικούς, Γραμματεία, Επιστάτριες συνοδούς, φοιτητές κ.α.). Στην Προδημοτική εκπαίδευση, το βάρος της διοίκησης πέφτει σε πολλές περιπτώσεις στους ώμους απλών νηπιαγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται λόγω έλλειψης Διευθυντικού προσωπικού.
- Θέματα Ασφάλειας και Υγείας. Κατά τα άλλα, θέματα Ασφάλειας και Υγείας που υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων όλων (ΥΠΠ – Εκπαιδευτικών – Γονιών), μετά και το ατυχές γεγονός του θανάτου του μαθητή, έχουν παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. Τα σχολεία ανοίγουν τις πόρτες τους την 3η Σεπτεμβρίου και δεν έχουν μελετηθεί σε βάθος τα θέματα αυτά, δεν έχει πιστοποιηθεί η καταλληλότητα των σχολικών κτιρίων, δεν έχουν θεσμοθετηθεί πρωτόκολλα διαχείρισης περιστατικών ασφάλειας και υγείας κλπ. Πέραν της μιας σύσκεψης διαδικαστικού χαρακτήρα δεν έγινε τίποτα και δεν έχει παρθεί έστω και ένα μέτρο.
- Κύρος, αυτονομία και αξιοπρέπεια εκπαιδευτικών λειτουργών. Ως αποτέλεσμα των ενεργειών, τοποθετήσεων, δηλώσεων από σχετικούς και άσχετους με την Παιδεία τίθεται το κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί:
«Η απαξίωση του εκπαιδευτικού, η αποδόμηση του κύρους και της αξιοπρέπειάς του, πως βοηθά την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς;».
Με αναφορές αλλά και πολιτικές που ξεκάθαρα βάζουν στο στόχαστρο τους εκπαιδευτικούς, υπονομεύοντας το κύρος τους και στρέφοντας την κοινωνία εναντίον τους, είναι ξεκάθαρο πως πλήττεται ο κοινωνικός και δημοκρατικός χαρακτήρας της δημόσιας εκπαίδευσης. Εκβιαστικές και μονομερείς αποφάσεις, παραπέμπουν σε καθεστώτα που καμία σχέση δεν έχουν με μια δημοκρατική ευρωπαϊκή χώρα. Η εκπαίδευση δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτιμάται μόνο με όρους της οικονομίας, οι οποίοι βαφτίστηκαν ως «εξορθολογισμοί».
Διερωτόμαστε:
Οι «αποκοπές» και το «κούρεμα» στην εκπαίδευση που ονομάζονται «εξορθολογισμός», είναι προς το συμφέρον των παιδιών του Δημόσιου σχολείου και της παιδείας;
Μιχάλης Αλεξόπουλος, Μέλος Δ.Σ. ΠΟΕΔ, Γενικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ
Αντρέας Θεοδώρου, Γ.Α. ΠΟΕΔ, Αντιπρόεδρος Α.Κί.ΔΑ
[1] http://m.kathimerini.com.cy/gr/politiki/proedros-den-tha-epitrepso-na-metatrapei-to-kratos-se-syndikalistiko-feoydo
[2] http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=31434&url=Αναλυτικό-έγγραφο-με-απαλλαγές-και-περικοπές-θα-παραδώσει-το-ΥΠΠ-τη-Δε
[3] http://www.sigmalive.com/news/local/520991/diamaxi-ekporganoseon-org-goneon-800000-gia-syndikalismo
[4] http://www.paideia-news.com/index.php?id=109&hid=31215&url=Η-κατάργηση-του-συνδικαλιστικού-χρόνου-καταστρατηγεί-διεθνή-σύμβαση
[5] Αριθμοί Κλειδιά για Εκπαιδευτικούς και ∆ιευθυντές Σχολείων στην Ευρώπη, Έκθεση Ευρυδίκη. Έκδοση 2013.
[6] The Teaching Profession in Europe Practices, Perceptions, and Policies. Eurydice Report. Education, Audiovisual and Culture Executive Agency, 2015.
Γράφει: Μιχάλης Αλεξόπουλος
