Λένε πως η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση. Ακόμα και οι απειλές. Ίσως αυτό να σκεφτόταν και ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον όταν την περασμένη Τετάρτη έδινε μια ‘παθιασμένη’ υπόσχεση στο Βρετανικό λαό πως η σχέση Βρετανίας-ΕΕ θα διευθετηθεί μια και καλή…
Ήρθε η ώρα είπε να αντιμετωπιστεί το δίλημμα «μέσα ή έξω» από την ΕΕ. Με την προϋπόθεση όμως πως ο Συντηρητικός ηγέτης θα ξαναπάρει το χρίσμα για την Πρωθυπουργία το 2015, έτσι ώστε να διεξαχθεί δημοψήφισμα μέχρι το 2017. Αυτό μάλλον υποδηλώνει πως είτε είναι τόσο σίγουρος για την επανεκλογή του, είτε τελικά οι Γαλλο-Γερμανοί έχουν δίκιο που υποστηρίζουν πως η ομιλία έγινε περισσότερο για να κατευνάσει τους Ευρωσκεπτικιστές του κόμματος του παρά λόγω των «Ευρωπαïκών ανησυχιών» του.
Η Βρετανία επωφελείται για σαράντα χρόνια τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διαλέγοντας όμως ουσιαστικά τις συμφωνίες στις οποίες θα λάβει ενεργό μέρος και απορρίπτοντας ό,τι κατά τη γνώμη της δεν λειτουργεί προς το εθνικό της συμφέρον. Και τώρα, προτείνει την επαναδιαπραγμάτευση των Συνθηκών της ΕΕ για μια πιο λειτουργική Ευρώπη, που θα σέβεται την διαφορετικότητα και θα είναι όσο το δυνατό πιο δίκαιη. Ωραία όλα αυτά, μέχρι που προσθέτει πως κύριο μέλημα είναι τα συμφέροντα της Βρετανίας μέσα στους κόλπους της ΕΕ. Δηλαδή; Μέλος της ΕΕ άλλα με δικούς της όρους; Σε γενικές γραμμές αυτό υπονοεί. Γιατί ούτε μέλος της Ευρωζώνης είναι, ούτε του Σένγκεν. Το ότι τόσοι Βρετανοί όμως επωφελούνται στο έπακρο της ελευθερίας διακίνησης και διαμονής στην ΕΕ, γιατί δεν το παραδέχονται όλοι αυτοί οι Ευρωσκεπτικιστές; Ίσως αυτός τελικά να είναι ο λόγος για τον οποίο τόσα χρόνια κανένας Βρετανός Πρωθυπουργός δεν τόλμησε να διεξαγάγει δημοψήφισμα με την (παραπλανητικά) απλή ερώτηση για την παραμονή της χώρας στην ΕΕ.
Δικαιολογημένα λοιπόν οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον του διαμηνύοντας πως στην ΕΕ δεν διαλέγεις και παίρνεις, και πως οι εισηγήσεις του είναι εγωιστικές, επιδεικνύοντας άγνοια για την λειτουργία της ΕΕ, και αγνοώντας προειδοποιήσεις πως ένα τέτοιο δημοψήφισμα θα μπορούσε να βλάψει τις οικονομικές προοπτικές της Βρετανίας και να αποξενώσει τους συμμάχους της. Οι προτάσεις του παραήταν λαϊκιστικές και ασαφής, τόσο ως προς τα χρονοδιαγράμματα όσο και στον απώτερο σκοπό τους. Ο Κάμερον όμως δεν λογάριασε σωστά. Ή απλά παραπλανεί τον λαό του. Γιατί οι αλλαγές στις Συνθήκες χρειάζονται την έγκριση όλων των κρατών μελών, κάτι που πολλάκις έχουν δηλώσει πως δεν αποτελεί προτέρημα εν μέσω οικονομικής κρίσης.
Από την άλλη όμως, πολλοί είναι αυτοί που καλωσορίζουν την συμβολή του δημοψηφίσματος στο δημοκρατικό διάλογο στην Ευρώπη, αναγνωρίζοντας πως οι Ευρωπαίοι είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που λειτουργεί η ΕΕ και διεκδικούν μεγαλύτερο λόγο στις αποφάσεις.
Οι διαστάσεις που έχει πάρει το θέμα της ομιλίας του Κάμερον καταδεικνύει το πόσο σημαντική είναι η Βρετανία για την ΕΕ και τα κράτη μέλη. Τα οφέλη που πηγάζουν όμως από αυτή τη σχέση είναι αμοιβαία, κάτι που ίσως να μην προβάλλεται αρκετά, δεδομένου ότι στη Βρετανία η πλειονότητα των πολιτών της δηλώνει πως δεν είναι καλά πληροφορημένη για Ευρωπαϊκά θέματα και συνεπώς ούτε περιμένει κάτι από την ΕΕ, ούτε και νιώθουν πολίτες της Ένωσης.
Ίσως το δημοψήφισμα να δώσει τελικά ώθηση για καλύτερη και περισσότερη πληροφόρηση στους Βρετανούς, και να συμβάλει έτσι στη κατάρριψη των μύθων σχετικά με την ΕΕ και το ρόλο τους μέσα σε αυτή. Ο Γάλλος Πρόεδρος Σάρλ ντε Γκόλ κάτι ήξερε που πεισματικά για μια δεκαετία έβαζε βέτο στην ένταξη της Βρετανίας. Καιρός είναι λοιπόν να αποδείξουν και οι ίδιοι αν έκανε λάθος και να απαντήσουν στο δικό τους ερώτημα για το τι τους συμφέρει πιο πολύ. Στο κάτω κάτω κι αυτό παιχνίδι συμφερόντων είναι…
Γράφει:Μαρία-Χριστίνα Δουλάμη
