«Γιε μου, εμείς στο Βαρώσι είχαμε αποχετευτικό πριν 40 χρόνια».
Κλασσική ατάκα της μάνας μου. Επαναλαμβάνεται κάθε φορά που θα έρθει σε οπτική επαφή με εργασίες αποχετευτικού. Κάθε φορά που σκάβουν το δρόμο στο πατρικό μου για το αποχετευτικό. Και φυσικά κάθε φορά που θα πληρώσει για αποχετευτικό!
Γύρω στα 30 χρόνια, από τότε δηλαδή που έχω εγώ μνήμη, τη θυμάμαι εγώ αυτή τη φράση να επαναλαμβάνεται. Ίδια φράση, ίδιες σκέψεις, με τον αριθμό απλά να μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο.
Δεν είναι μόνο όμως αυτή η ιστορία που θυμάμαι. Κατά διαστήματα η μάνα μου θυμάται με περηφάνια και το κλιματιστικό που είχαν βάλει στο σπίτι τους στο Βαρώσι. Θυμάται το μηχάνημα που καθάριζε την άμμο στις παραλίες της Αμμοχώστου. Αυτό ειδικά κάθε φορά που θα δει τις γεμάτες ακαθαρσίες παραλίες μας. Είναι και η ιστορία με τον αδερφό μου. Όταν με μόλις 7 ημερών βρέφος εγκατέλειψε στις 14 Αυγούστου προσωρινά όπως έλεγε για χρόνια, την Αμμόχωστο.
Είναι ακόμα μια φράση που αντηχεί στ’ αυτιά μου. Ξεκίνησε πρώτα από τον αδερφό μου. «Γιέ μου, ώσπου να μεγαλώσεις δεν θα έχει στρατό». Μετά γύρισε σε μένα. Μετά στα ξαδέρφια. Κι όπου να σαι θα πάει και ο ανιψιός μου!
40 χρόνια λοιπόν…
Συνθήματα. Γιατί μάθαμε να ζούμε με αυτά και να τα επαναλαμβάνουμε κάθε χρόνο. Με ελάχιστή έως και καθόλου φαντασία. Από το σχολείο, στο στρατό, στην κοινωνία, στην πολιτική. Συνθήματα. Πολλές φορές κούφια.
Καριέρες. Μέσα από το φόβο και τα συνθήματα. Δυστυχώς και μέσα από την εκμετάλλευση. Των αγνοουμένων, των εγκλωβισμένων, των προσφύγων. Από πολιτικούς μέχρι τραγουδιστές. Με το Κυπριακό να είναι το καταφύγιο του κάθε ενός που θέλει να πουλήσει πατριωτισμό με τη σέσουλα. Ανεξαρτήτως κόστους. Απλά και μόνο για την είσπραξή.
Διαβήματα. Χιλιάδες. Και πολύ σωστά τα κάνουμε. Διότι είμαστε οι αδικημένοι. Και οι ανίσχυροι σε ένα διεθνές σκηνικό. Με τι αποτέλεσμα; Αλλά ας μην κρυβόμαστε. Είναι που μας αρέσει και λίγο το κλάμα κι η μεμψιμοιρία.
Μνημόσυνα και ομιλίες. Το σκηνικό κλισέ… Ίδιες ομιλίες, ίδιο και το περιεχόμενο. Ένα copy–paste και μια πρόσθεση. Συν ένα, στα χρόνια. Και φτάσαμε τα 40. Χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι το καλύτερο μνημόσυνο για αυτούς που έχασαν τη ζωή τους για τον τόπο μας, είναι να τον καταστήσουμε ξανά ελεύθερο και με προοπτική.
Αδιέξοδα αλλά και χαμένες ευκαιρίες. Χιλιάδες ώρες συνομιλιών με μόνιμη κατάληξη σε αδιέξοδο. Αδιαμφισβήτητα μεευθύνη της Τουρκίας και της αδιαλλαξίας της άλλης πλευράς. Υπήρξαν όμως και ευκαιρίες στο πέρασμα του χρόνου. Ευκαιρίες που αν επικρατούσε το θάρρος και η ενότητα και όχι οι προσωπικές φιλοδοξίες μπορούσαν να οδηγήσουν και σε λύση.
Κρυφτό. Ας μην γελιόμαστε. Δεν είναι λίγοι οι προερχόμενοι από την δική μας πλευρά, ηγέτες και ηγετίσκοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες, παπάδες, δυστυχώς και μέρος του λαού, που, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, ουδέποτε πίστεψαν σε μια λύση συμβιβασμού. Κι απλά κρύβονται πίσω από την αδιαλλαξία της άλλης πλευράς.
40 χρόνια λοιπόν…
Είναι γελοίο αλλά και τραγικό 40 χρόνια μετά να συζητούμε για τη λύση ομοσπονδίας. Είναι και επικίνδυνο να υπάρχουν πολιτικοί «ηγέτες» οι οποίοι να την απορρίπτουν κρυμμένοι πίσω από ψέματα, συνθήματα και σωστά περιεχόμενα. Οικοδομήσαμε μια οικονομία στηριγμένη σε ψέματα, υπερβολές και φούσκες. Την τραγική κατάληξη τη ζούμε σήμερα. Ας κάνουμε τουλάχιστον στο Κυπριακό κάτι σωστό. Ο χρόνος τελειώνει. Ας μιλήσουμε την αλήθεια.
Υστερόγραφο.
Είναι ακόμα κάτι που θυμάμαι. Ένα ζευγάρι σκουριασμένα κλειδιά, κρεμασμένα σε ένα τοίχο στο πατρικό μου. Θυμάμαι τη γιαγιά κατά διαστήματα να τα κρατά. Τα κλειδιά του Βαρωσιού όπως έλεγε. Η γενιά αυτή έφυγε με τον καημό της επιστροφής. Τα κλειδιά τα κρατά τώρα η γενιά των γονιών μας. Κι αυτή είναι η γενιά που πρέπει να πάρει τα κλειδιά και να επιστρέψει στο σπίτι της πριν ο χρόνο τελειώσει. Διότι πολύ φοβάμαι ότι εμείς δεν θα ξέρουμε απλά το κλειδί ποια πόρτα ανοίγει…
Γράφει: Λεόντιος Φιλοθέου
