Δάσκαλε, κοιμήθηκες πάλι; Της Κυριακής Στυλιανού

Τω καιρώ εκείνω, στα χρόνια τα παλιά και τα αγύριστα, κύρος, αίγλη κι εξουσία σε κάθε χωριό είχαν ο παπάς, ο μπακάλης και ο δάσκαλος. Σήμερα οι δύο πρώτοι συντηρούν ακόμα την παντοδυναμία τους σε επικαιροποιήμενη εκδοχή.

 

Η εκκλησία είναι ένας γερός κολοσσός, μια εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων που έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού. Εκατομμύρια πιστοί ακόμα και σήμερα προσκυνούν χειροφιλούμενοι τον παπά και οι μαθητές στα σχολεία μαθαίνουν να γράφουν ομιλίες προσφωνώντας πρώτο το όνομα του αρχιπαπά ως Μακαριωτατου.

Την ίδια ώρα η εμποροβιομηχανία παίζει μονόπωλη σε μια παγκοσμοιοποιημένη αγορά, ανεβοκατεβάζει εξουσίες στις τοπικές κοινωνίες και μονοπωλεί την προσοχή στις κοσμοπολίτικες σελίδες περιοδικών. Εκατομμύρια κορίτσια ειδικά σήμερα ακολουθούν στο ινσταγκραμ τη γνωστή τηλεστάρ(πρώην τραγουδιστρια, πρώην μοντέλο) που έκανε το όνειρό της πραγματικότητα γίνοντας η σύζυγος ενός γνωστού επιχειρηματία.

Ο μόνος που πετάχτηκε στα σκουπίδια ήταν ο δάσκαλος. Η σύγχρονη μορφή του δασκάλου με τη στολή του ακαδημαϊκού και του επιστήμονα απολαμβάνει εκτίμηση από την κοινωνία, πιο πολύ όμως σε κλειστούς κύκλους που φαυλοκυκλώνουν και ανακυκλώνονται. Το σχεδόν σίγουρο είναι πως δύσκολα οι ακαδημαϊκοί και οι επιστήμονες θα πάρουν εξουσία στα χέρια και συνήθως δεν ενδιαφέρονται και οι ίδιοι για κάτι τέτοιο. Εγκλωβίστηκαν στις αίθουσες πανεπιστημίων και στα εργαστήρια, ξέχασαν τον έξω κόσμο και ο έξω κόσμος τους ξέχασε επίσης. Οι δε απλοί δάσκαλοι και ειδικά των δημόσιων σχολείων έγιναν πεδίο βολής από την κοινή γνώμη και βαφτίστηκαν σε λάσπη, τιτλουχοι ανικανότητας και καλοπερασολατρειας.

Η εκτελεστική εξουσία που αδυνατεί να καλύψει τις ελλείψεις τις και τις ευθύνες της γι’ αυτές τις ελλείψεις, αντί να ομολογήσει τις αδυναμίες της και να εξηγήσει γιατί άφησε αναξιοποίητα 82 εκατομμύρια από τον προϋπολογισμό της παιδείας, βρήκε πιο εύκολη λύση να λασπολογεί κατά των εκπαιδευτικών του δημόσιου σχολείου και να υμνεί το ιδιωτικό. Βρήκε ένα εξιλαστήριο θύμα για να καλύψει τις αδυναμίες της.

Η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων μας σήμερα είναι δεκαετίας ενενήντα. Σε μια εποχή καταιγισμού της πληροφορίας και τεχνητής νοημοσύνης, το σχολικό περιβάλλον δεν συνάδει με το εξωσχολικό. Όχι μόνο θα έπρεπε το σχολείο να ήταν μπροστά από την κοινωνία για να την προετοιμάζει, αλλά δεν μπορεί καν να την ακολουθήσει. Ο μαθητής φεύγει το πρωί από ένα σπίτι με κλιματιστικά, start tv και συνεχή επαφή με κινητά, και πηγαίνοντας στο σχολείο, ουσιαστικά συναντά μια οδό επιστροφής στο παρελθόν. Τάξεις χωρίς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, χωρίς γρήγορη ασύρματη σύνδεση, καθηγητές ανεκπαιδευτοι στα μέσα τεχνολογίας …

Προ πανδημίας όλα μπορούσαν κάπως να καλυφθούν. Με την πανδημία όλες οι αδυναμίες του εκπαιδευτικού συστήματος συσσωρεύτηκαν και έγιναν ολοφάνερες. Όλος ο επιστημονικός αναλφαβητισμός και οι ελλείψεις ψηφιακών δεξιοτήτων ήταν καταδηλες σε όλους. Η κοινωνία θυμήθηκε τον επιστήμονα, έπεσε στα πόδια του, αναγνώρισε πως ο θάνατος και η ζωή της είναι στα χέρια του. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών του δημόσιου σχολείου ενεργοποίησε αντανακλαστικά, αυτομορφώθηκε όσο ήταν δυνατόν στις έκτακτες συνθήκες και απέδειξε πως αν επιμορφωθεί, έχει τη δύναμη να προσαρμοστεί στα δεδομένα και στα αιτήματα των καιρών.

Το ζητούμενο σήμερα είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Ο δάσκαλος πρέπει να πάρει οδηγίες, κατευθυντηριες γραμμές και γνώσεις από τους ακαδημαϊκούς. Η επιστημονική προσέγγιση και υφή πρέπει να διέπει και να χαρακτηρίζει τα πάντα. Από ένα απλό φύλλο εργασίας μέχρι ένα κτίριο του σχολείου.

Δάσκαλε, έχασες το κύρος σου και τον ρόλο σου στην κοινωνία. Θα έπρεπε να ήσουν μπροστά από την κοινωνία κι εσύ απλώς παρακαλάς να μη πέσει το ταβάνι του παλιού κτιρίου του σχολείου επάνω σου.

Έγινες πεδίο βολής. Τι δεν καταλαβαίνεις;

Το δημόσιο σχολείο εάλω και εσύ κοιμάσαι έχοντας σκίσει τις σελίδες με το κεφάλαιο του διαφωτισμού και διδάσκεις λόγω και έργω τον Μεσαίωνα νεκραναστημένο. Είναι Μεσαίωνας από το φύλλο εργασίας σου μέχρι τον υπολογιστή που χρειάζεται δέκα λεπτά για να πάρει εμπρός να δουλέψει.

Δάσκαλε, θα σηκώσω χέρι και θέλω να πω τη γνώμη μου. Ή καλύτερα να διατυπώσω ερώτημα :

Δάσκαλε, κοιμήθηκες πάλι; Πέρασαν δύο χρόνια που βγήκες στους δρόμους και κέρδισες σεβασμό. Δάσκαλε, δεν έχεις περιθώριο πια να αποδίδεις ευθύνες στο υπουργείο.

Πότε οι εκπαιδευτικες οργανώσεις θα κάνουν μια μεγάλη κινητοποίηση (αντίστοιχη του 2018) για την υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων μας, για το περιεχόμενο του αναλυτικου προγράμματος που δεν συνάδει με τις ανάγκες της εποχής; Πότε θα ζητήσουμε να υιοθετηθουν μέθοδοι διδασκαλίας και ενσωμάτωση τεχνολογίας στη συμβατική μάθηση; Η πανδημία δεν μας έδωσε κανένα μάθημα;

Δεν θα έπρεπε με το τέλος της σχολικής χρονιάς, να οργανώσουμε πορεία μέσα στο καλοκαίρι (που δεν θα κλέψουμε από τους μαθητές χρόνο διδασκαλίας) γι’ αυτά μας τα αιτήματα; Υπάρχει περίπτωση να μη μας στήριζε η κοινή γνώμη, αν κάναμε αυτή την κινητοποίηση; Υπάρχει περίπτωση να είχε το υπουργείο μούτρα να μας διαβάλλει;

Αν δεν γίνει αυτό, όλα όσα λέει η προοδευτική κοινωνία εναντίον μας χαλάλι μας . Ο συντηρητισμος και ο εφησυχασμος μας δεν θα βρει τρόπο άλλο να καλυφθεί.

Δάσκαλε, μια τελευταία παράκληση :

Αφού έχεις βάλει ήδη πιτζάμες, μη ξεχάσεις στο τέλος να σβήσεις και τα φώτα.