Ευκαιρία για το παρόν άρθρο μας έδωσε η Έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία θα ψηφίστηκε στη σύνοδο της ολομέλειας του Ιουνίου.
Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στον Αραβικό κόσμο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Συμβούλιο και Κοινοβούλιο, αντιλαμβάνονται ως αναγκαιότητα όπως αναφέρουν την οικονομική στήριξη και χρηματοδότηση μιας διαδικασίας «εκδημοκρατισμού» της αγοράς στον Αραβικό κόσμο. Αυτό θα υποβοηθηθεί θεωρούν με την τροποποίηση της συμφωνίας για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Ιστορικά να αναφέρουμε οτι λίγο πριν την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991, δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ). Στόχος της ήταν τότε η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα με προώθηση της οικονομίας της αγοράς στην Ανατολική Ευρώπη και πρώην Σοβιετική Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης αποτελεί σήμερα ένα τεράστιο πολυεθνικό κολοσσό, μια γιγαντιαία πολυεθνική επενδυτική τράπεζα με μετοχικό κεφάλαιο που έχει συγκεντρωθεί και «ανήκει» σε 63 χώρες και, δύο διεθνείς οργανισμούς (Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων- ΕΤΕ). Οι βασικοί μέτοχοι της είναι η Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Ιαπωνία, Ιταλία και ΗΠΑ. Συμμετοχή με μικρότερα ποσοστά έχουν και οι δυο προαναφερθέντες διεθνείς οργανισμοί. Πραγματοποιεί επενδύσεις και δραστηριοποιείται μέχρι σήμερα, στις χώρες της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στη Ρωσία και στις χώρες της Κεντρικής Ασίας.
Παρέχει χρηματοδοτήσεις σχεδίων για τις βιομηχανίες, τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις. Αυτό ισχύει τόσο για τις νέες επιχειρήσεις όσο και για επενδύσεις σε υφιστάμενες επιχειρήσεις. Συνεργάζεται επίσης με δημόσιες εταιρείες, για να υποστηρίξει τις ιδιωτικοποιήσεις, την «αναδιάρθρωση» των κρατικών επιχειρήσεων και τη «βελτίωση» των δημοτικών υπηρεσιών.
Η Έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών του Ευρωκοινοβουλίου, αναφέρει ότι η ύπαρξη κοινωνικών ανισοτήτων αποτελεί ένα από τα βαθύτερα αίτια των αναταραχών της αραβικής άνοιξης. (Αυτό φυσικά ως αρχική επισήμανση είναι σωστό).
Παροτρύνει η Έκθεση να εστιαστεί η ΕΤΑΑ τόσο στην εξασφάλιση ενός ανεπτυγμένου ιδιωτικού τομέα, όσο και στη συμβολή μέσω της χρηματοδότησής της στην επίτευξη κοινωνικά δίκαιων και περιβαλλοντικά βιώσιμων κοινωνιών. (Αυτό επίσης ως σκέψη δεν μας βρίσκει αντίθετους). Έτσι θα προωθηθεί η βιώσιμη ανάπτυξη, η εξάλειψη της φτώχειας και η εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου για την προστασία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Όλα λοιπόν πάντα καταλήγουν σε ένα σημείο και μ’ αυτό δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε.
Όλοι θα συμφωνήσουν ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ανεπτυγμένος ιδιωτικός τομέας, αλλά προφανώς στην προκείμενη περίπτωση, στην Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, να πιστεύει κανείς ότι είναι η έλλειψη ανεπτυγμένου ιδιωτικού τομέα που δημιουργεί την κοινωνική αδικία, τη φτώχεια και την έλλειψη βιώσιμης ανάπτυξης, είναι τεράστιο λάθος. Χωρίς να παραβλέπουμε ή να υποτιμούμε ποσώς άλλα προβλήματα, όπως την έλλειψη πολιτικής λογοδοσίας πολλές φορές, ή την παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, πρέπει να αναφέρουμε και το εξής.
Οι συνθήκες και καταστάσεις που επικρατούν σ’ αυτές τις χώρες είναι και αυτές αποτέλεσμα της συνεχούς εξέλιξης και αύξησης του ανταγωνισμού μεταξύ των «δυνατών» κρατών και πολυεθνικών του πλανήτη και, των πολιτικών που ακολουθούν εις βάρος ομάδων κρατών, κρατών και φυσικά των λαών, για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα και επιρροές.
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, ίσως, και η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ομάδα κρατών αλλά και κάθε «δυνατό» κράτος ξεχωριστά, επιθυμεί να εμπλακεί με πολλούς και διάφορους τρόπους, για να αποκομίσει οφέλει. Υπάρχει, αλήθεια, κάποιος που να πιστεύει ότι είναι για το καλό της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής που προτείνεται όπως χρηματοδοτηθεί η εξάλειψη της φτώχιας;
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
