Μετά από ένα αργό ξεκίνημα, η Ένωση για τη Μεσόγειο (ΕγΜ) σημειώνει επιτέλους κάποια πρόοδο.
Με τη δημιουργία της, τον Ιούλιο του 2008, για να ενισχύσει την Ευρώ-Μεσογειακή Εταιρική Σχέση (αλλιώς γνωστή ως η διαδικασία της Βαρκελώνης), η ΕγΜ στοχεύει στην προώθηση της σταθερότητας και της ευημερίας στην περιοχή της Μεσογείου. Ο στόχος αυτός, όμως, είχε καταστεί αιχμάλωτος της πολιτικής έντασης μεταξύ των χωρών εταίρων και ως αποτέλεσμα οι περισσότερες συνεδριάσεις κατέληγαν σε αδιέξοδο μετά από μακρές συζητήσεις σχετικά με την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Ωστόσο, μπορεί να παρατηρηθεί μια σαφής μετακίνηση κατά τον τελευταίο χρόνο από την πολιτική στον πραγματισμό. Τα 43 μέλη* (27 κράτη μέλη της ΕΕ, 16 χώρες από τη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια) καταφέρνουν πλέον να συμφωνήσουν σε ορισμένα συγκεκριμένα έργα που θα έχουν απτές θετικές επιπτώσεις στις ζωές ανθρώπων.
Τα έργα περιλαμβάνουν την κατασκευή ενός αυτοκινητόδρομου που να διασχίζει το Μαγκρέμπ από το Αγκαντίρ (Μαρόκο) μέχρι το Ρας Αζντίρ (Λιβύη), την κατασκευή μιας μονάδας αφαλάτωσης και ενός δικτύου διανομής στη Λωρίδα της Γάζας και τη δημιουργία ενός Ευρώ-Μεσογειακού Πανεπιστημίου στο Μαρόκο. Άλλες πρωτοβουλίες αφορούν την ενίσχυση της βιωσιμότητας της αστικής ανάπτυξης, την ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας και την προώθηση των γυναικών στον χώρο εργασίας. Η συνεργασία μεταξύ των χωρών εταίρων γίνεται στο επίπεδο των αρμόδιων Υπουργών οι οποίοι συναντιούνται στο πλαίσιο των Συναντήσεων Ανώτερων Λειτουργών (Senior Official Meetings) και αποφασίζουν ποιά έργα θα στηρίξουν ώστε να προωθηθεί η πρακτική συνεργασία μεταξύ των εν λόγω χωρών προς όφελος των ντόπιων κοινωνιών.
Για να προχωρήσει ένα έργο, πρέπει να πληροί μια σειρά κριτηρίων. Είναι σημαντικό, εντός των άλλων, τα έργα να περιέχουν μια περιφερειακή προστιθέμενη αξία, να διατηρούν τη γενική αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, να συμβάλλουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την ευρώ-μεσογειακή περιοχή και να σέβονται τις αρχές και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Η Κύπρος, για παράδειγμα, έχει υποβάλει δυο προτάσεις έργων. Η πρώτη πρόταση σχετίζεται με την χρήση ηλιακής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού και την προμήθεια πόσιμου νερού. Και η δεύτερη αφορά στη δημιουργία ενός ερευνητικού ινστιτούτου για την κλιματική αλλαγή και την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Δεν χρειάζεται περιγραφή για το πώς και πόσο αυτές οι πρωτοβουλίες θα ωφελήσουν την ευρύτερη περιοχή.
Όπως η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα στις αρχές του 1950 σταθεροποίησε την ειρήνη και έφερε μια περίοδο ευημερίας μέσω της εθελοντικής δέσμευσης κρατών σε πρακτική συνεργασία, έτσι και η ΕγΜ προσπαθεί να επιτύχει πολιτικούς στόχους σταδιακά μέσω συγκεκριμένων έργων. Φυσικά, τα έργα αυτά βρίσκονται ακόμα σε εμβρυακό στάδιο, κυρίως λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης. Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι εκπρόσωποι όλων των χωρών αυτών κάθονται γύρω από ένα τραπέζι και καταφέρνουν όχι μόνο να συζητήσουν αλλά και να συμφωνήσουν είναι ενθαρρυντικό για το μέλλον.
* Αίγυπτος, Αλβανία, Αλγερία, Αυστρία, Βέλγιο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιορδανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Λετονία, Λίβανο, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Μαρόκο, Μαυριτανία, Μαυροβούνιο, Μονακό, Ολλανδία, Ουγγαρία, Παλαιστινιακή Αρχή, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Σουηδία, Συρία, Τουρκία, Τσεχία, Τυνησία, Φινλανδία.
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
