Το περασμένο Δεκέμβριο αποστολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, συγκεκριμένα της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) ταξίδεψε στην Κύπρο για 3 ημέρες για το ζήτημα των αγνοουμένων αποτελούμενη από έξι Ευρωβουλευτές και προσωπικό των πολιτικών ομάδων.
Ειδικότερα στόχος της αποστολής υπήρξε η από κοντά παρακολούθηση των εξελίξεων στη διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων, τυχόν εμποδίων, προοπτικών για το μέλλον, καθώς και η τρανταχτή υπενθύμιση πως το ζήτημα εξακολουθεί να είναι μέγιστης σημασίας και οι προσπάθειες οφείλουν να συνεχιστούν.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε επαναλάβει τη στήριξή του στις προσπάθειες εντοπισμού αγνοουμένων με διακήρυξη και νωρίτερα το 2008 με ψήφισμά του ζήτησε από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών να παρακολουθεί το ζήτημα και να προβαίνει σε ενέργειες που συμβάλλουν στο έργο αυτό. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, έλαβαν χώρα πολλές συναντήσεις και λάβαμε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες γι’ αυτό το μελανό κομμάτι της ιστορίας μας που δεν έχει κλείσει ακόμα.
Η αποστολή συνάντησε μεταξύ άλλων αντιπρόσωπο της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) στη νεκρή ζώνη, τη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους στην Κύπρο (ΔΕΑ) η οποία έχει συσταθεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, επισκέφτηκε το ανθρωπολογικό εργαστήριο της ΔΕΑ για να ενημερωθεί για τις μεθόδους εργασίας, έναν χώρο εκταφής παρουσία αρχαιολόγων, μέλη της Επιτροπής Προσφύγων-Εγκλωβισμένων-Αγνοουμένων-Παθόντων της Βουλής των Αντιπροσώπων, την τέως Υπουργό Εξωτερικών Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή, αντιπροσωπεία της δικοινοτικής πρωτοβουλίας «Συγγενείς Αγνοουμένων και Θυμάτων των Γεγονότων του 1963-1974», εκπροσώπους της Οργάνωσης Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων και δύο εκπροσώπους των συγγενών αγνοουμένων από την τουρκοκυπριακή κοινότητα.
Οι προσπάθειες μέσω του έργου των εκσκαφών και των ταυτοποιήσεωνDNA συνεχίζονται κανονικά και σημειώθηκε πως μέχρι σήμερα έχουν εκταφεί 900 λείψανα που αντιστοιχεί σε 45% των ατόμων που έχουν δηλωθεί ως αγνοούμενοι αν και μας επισημάνθηκε πως ενώ στην αρχή μία στις δύο έρευνες είχε θετικά αποτελέσματα τα τελευταία δύο χρόνια το ποσοστό έχει μεταβληθεί σε μία στις τρεις. Και στο δύσκολο αυτό έργο παρουσιάζονται και πολλαπλά εμπόδια δυστυχώς: ανάμεσα στα σημαντικότερα εμπόδια που αναφέρθηκαν από την ΔΕΑ και από άλλους, είναι ο χρόνος, καθώς άνθρωποι που μπορούν να παράσχουν μαρτυρίες βάσει των οποίων διεξάγονται οι εκσκαφές είτε γηράσκουν είτε αποβιώνουν, η αλλαγή της μορφολογίας του νησιού, η σε πολλές περιπτώσεις μετατόπιση λειψάνων και παραβίαση τάφων, η έλλειψη πρόσβασης σε τουρκικές στρατιωτικές περιοχές, η παρουσία τουρκικών στρατευμάτων σε χώρους ταφής και η απροθυμία του τουρκικού στρατού να ανοίξει στρατιωτικά έγγραφα της σχετικής περιόδου. Σημειώθηκε επίσης από τους αρμόδιους πως είναι κρίσιμο οι ταυτοποιήσεις να επιταχυνθούν.
Σχετικά με συγκεκριμένα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προς διευκόλυνση και στήριξη του έργου, τονίστηκε και σημειώθηκε και στα συμπεράσματα της αποστολής του Κοινοβουλίου, πως μια αύξηση της χρηματοδότησης θα συνέβαλλε ευνοϊκά στην πρόοδο του έργου, σημειώθηκε ο ρόλος που μπορούν να παίξουν και άλλοι φορείς στην παροχή χρήσιμων πληροφοριών, η συμμετοχή διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών, και φυσικά το ζήτημα της απρόσκοπτης και χωρίς περιορισμούς πρόσβασης σε τουρκικές στρατιωτικές περιοχές στο βόρειο τμήμα του νησιού καθώς σύμφωνα με πηγές υπάρχουν μεγάλοι χώροι ταφής αγνοουμένων, προκειμένου να διεξαχθούν εκταφές και καθώς οι στρατιωτικές αυτές περιοχές καλύπτουν 60% του εδάφους. Τονίζεται επίσης η σημασία του δικαιώματος ενημέρωσης των συγγενών σχετικά με την τύχη των αγνοουμένων το οποίο πρέπει να διασφαλίζεται καθώς οι προσδοκίες των συγγενών είναι υψηλές και θέλουν να μαθαίνουν όσα περισσότερα γίνεται φυσικά.
Οι εργασίες βρίσκονται λοιπόν ακόμη σε καλό δρόμο και το κλίμα που κυριαρχεί στη ΔΕΑ και μεταξύ των συγγενών είναι αυτό της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας, ενωμένοι δυστυχώς σ’ έναν κοινό πόνο. Το σημαντικότατο αυτό ανθρωπιστικό θέμα παραμένει στις προτεραιότητές μας, εντάσσεται στον ευρύτερο αγώνα που διεξάγουμε και βρίσκει απήχηση διεθνώς. Και διεθνώς πρέπει να συνεχίζεται η πίεση προς την Τουρκία προς συμμόρφωση και τήρηση των υποχρεώσεών της στο πλαίσια του διεθνούς δικαίου. Από πλευρά μας, ως Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ελευθεριών, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε από κοντά το όλο θέμα, για να το προωθούμε στο μέτρο των αρμοδιοτήτων μας.
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
