Για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε στα πρόθυρα μιας Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής που ορισμένοι περιγράφουν ως πρωτοποριακή
καθώς αναμένεται να παρθούν σημαντικές αποφάσεις όσον αφορά το μέλλον όχι μόνο της Ευρωζώνης αλλά κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενώ άλλοι προτιμούν να υποβαθμίσουν τις πιθανές επιπτώσεις της για να μην δημιουργηθούν προσδοκίες που δεν θα υλοποιηθούν. Θα είναι αυτή η Σύνοδος κορυφής ιστορικών διαστάσεων;
Διάφορα σήματα φαίνεται να υποδηλώνουν ότι η Σύνοδος αυτή θα είναι όντως ιστορικών διαστάσεων ή τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι. Τα κράτη μέλη συζητούν χρόνια τώρα περί των αλλαγών που πρέπει να υλοποιηθούν στην αρχιτεκτονική της ΕΕ (που κυμαίνονται από απλές διακοσμητικές αλλαγές σε αναδιάρθρωση των θεμελίων της Ένωσης) και η ένταση μεταξύ τους έχει φτάσει πια σε σημείο ρήξης· πόσες συναντήσεις χρειάζονται να γίνουν για να καταλήξουμε ότι είτε προχωράμε προς περισσότερη ολοκλήρωση μέσω μιας πραγματικής οικονομικής και νομισματικής ένωσης η οποία συνεπάγεται μια πολιτική ένωση είτε εγκαταλείπουμε το κοινό νόμισμα, διαλύουμε την Ευρωζώνη και ωθούμε προς την αποσύνθεση της ΕΕ, τουλάχιστον υπό τη μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα;
Ενόψει της Συνόδου, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Eurogroup και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχουν συντάξει και κυκλοφορήσει μια έκθεση με τίτλο “Προς μια πραγματική οικονομική και νομισματική ένωση”, η οποία θα αποτελέσει βάση συζήτησης. Ο στόχος των Προέδρων μέσω της έκθεσης αυτής είναι διπλός. Πρώτον, επιδιώκουν να ασκήσουν πίεση στη Γερμανία, η οποία τηρεί μια επίμονη θέση, που για πολλούς, θέτει σε κίνδυνο την τύχη του ευρώ. Από’ κει που μέχρι πρότινος η Γερμανία αποτελούσε τη βασική κινητήρια δύναμη πίσω από το ευρωπαϊκό ιδεώδες, έχει μετατραπεί σε εμπόδιο. Δεύτερον, προσπαθούν να καθησυχάσουν τις αγορές δείχνοντας τους ότι οι ηγέτες της Ευρωζώνης δεσμεύονται πολιτικά και οικονομικά για το κοινό νόμισμα.
Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι εάν το εν λόγω κείμενο βρει τους ηγέτες των κρατών μελών σύμφωνους κατόπιν μακρών και εξαντλητικών διαπραγματεύσεων που αφήνουν λιγοστά περιθώρια αντίδρασης, το αποτέλεσμα θα είναι μια ενδυναμωμένη μεν αλλά διχασμένη δε Ένωση. Πράγματι, ενώ από τη μία θα βγει ενδυναμωμένη η Ένωση λόγω της μεταβίβασης περισσότερης εξουσίας στα θεσμικά όργανα της Ένωσης, από την άλλη θα είναι μειωμένη αυτή η Ένωση καθώς θα αποτελείται μονάχα από τα μέλη της Ευρωζώνης τα οποία πληρούν τα συμφωνημένα κριτήρια. Δηλαδή, οι προοπτικές που συζητιούνται συνεπάγονται τον κατακερματισμό της Ένωσης σε στενότερες και πιο χαλαρές ομάδες κρατών μελών, σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση των καλών και των κακών μαθητών, σε μια Ένωση δύο ταχυτήτων. Είναι αυτή ικανοποιητική προοπτική;
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
