Η Κύπρος βρίσκεται ξανά σε σταυροδρόμι. Το μείζον ζήτημα στην κάλπη είναι: Πώς μπορεί να βγει η χώρα από το οικονομικό αδιέξοδο και ταυτόχρονα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη;
Δεν είναι ωφέλιμο για την κοινή γνώμη στην Κύπρο να παρακολουθεί το πολιτικό προσωπικό να σπαταλά τόση ενέργεια για το ποιος είναι «υποτελής στην τρόικα» και ποιοι «απεργάζονται το φυσικό (μας) αέριο».
Η συνομωσιολογία αποδεικνύεται ξανά ένα βολικό άλλοθι μπροστά σε πραγματικά προβλήματα, όπως η ραγδαία δημοσιονομική επιδείνωση, ο υπερδανεισμός, η ανευθυνότητα του τραπεζικού συστήματος και η διαπλοκή με την πολιτική εξουσία, η φθορά της κυπριακής ανταγωνιστικότητας, η πρωτοφανής ανεργία (14,7% – η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση σε ένα χρόνο μετά την Ελλάδα). Το μάθημα από την Ελλάδα είναι για τους Κυπρίους πλήρες. Και είναι δωρεάν!
Η Κύπρος έχασε μοναδικές ευκαιρίες στο παρελθόν να περάσει στη φάση του εκσυγχρονισμού της. Υπήρξε ελλειμματικός προγραμματισμός, μονοδιάστατη προσέγγιση στην οικονομική δραστηριότητα, διόγκωση του κρατικού τομέα και απρονοησία για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το εκπαιδευτικό σύστημα και την αγορά εργασίας. Η αναξιοκρατία και η συνεχής κομματική αντιπαλότητα συμπλήρωσαν τις βαθύτερες αιτίες των σημερινών αδιεξόδων. Οι άγονες κομματικές αντιπαραθέσεις δε λύνουν κανένα πρόβλημα. Απλώς ευνοούν το λαϊκισμό και τον τυχοδιωκτισμό που εκφράζεται από ορισμένους πολιτικούς, στην προσπάθειά τους να εγκλωβίσουν ένα τμήμα της κοινής γνώμης για τις ανάγκες της κάλπης.
Η κυπριακή οικονομία βρέθηκε στα όρια της χρεοκοπίας και υπάρχει ανάγκη για μια συνολική μεταρρυθμιστική δραστηριότητα. Δεν είναι νοητό να ισχυρίζεται κανείς ότι μπορεί να κυβερνήσει χωρίς να λαμβάνει υπόψη το πρόγραμμα διάσωσης και το πλαίσιο που καθορίζει η ΕΕ. Με ποιο προϋπολογισμό κάνει προεκλογικές διακηρύξεις; To Μνημόνιο στο οποίο κατ’ αρχήν κατέληξε η κυβέρνηση με την Τρόικα προβλέπεται σειρά μέτρων με χαρακτήρα περικοπών για σταθεροποίηση της οικονομίας. Αυτά δεν αρκούν για να ανακάμψει η κυπριακή οικονομία. Ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει αν γίνουν τομές για τη δημοσιονομική εξυγίανση και την αναζωογόνηση του επιχειρηματικού και παραγωγικού τομέα. Μόνο έτσι θα αξιοποιηθεί ο χρόνος του Μνημονίου για αποκατάσταση της δανειακής ροής στην οικονομία, προφανώς μέσα από ένα ριζικά αναδιοργανωμένο και αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα.
Η διαδικασία των διαρθρωτικών αλλαγών συνιστά από μόνη της μια φιλοαναπτυξιακή δυνατότητα. Η αναδιοργάνωση του δημοσίου τομέα, η μείωση των ελλειμμάτων, ο περιορισμός των αναξιοκρατικών παρεμβάσεων, είναι απαραίτητα στοιχεία για την εξυγίανση της οικονομίας. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αξιολογούνται ως εργαλεία για την αξιοπιστία της χώρας και την εμπιστοσύνη των αγορών. Το κεντρικό ερώτημα είναι: Ποιο σχέδιο θα εφαρμοστεί προκειμένου η Κύπρος σε 3 – 4 χρόνια να είναι σε θέση να αποκαταστήσει την οικονομική δραστηριότητά της και να λειτουργήσει με τις δικές της δυνάμεις, τους ανθρώπους της και τις επιχειρήσεις της, σε περιβάλλον που θα διευκολύνεται από μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση;
Ο στόχος ενός μεταρρυθμιστικού προγράμματος είναι να απελευθερωθεί εγχώριο αναπτυξιακό δυναμικό και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις θα κριθούν κυρίως σε τέσσερις μεγάλους τομείς:
Α. Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης
Β. Ο επανακαθορισμός του ρόλου του κράτους
Γ. Αξιοποίηση δημοσίων δαπανών για μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις
Δ. Η διασφάλιση ενός βιώσιμου κοινωνικού μοντέλου πρόνοιας
Συνεπώς ένα επίμαχο θέμα για τις εκλογές είναι ποιοι και πώς θα υλοποιήσουν διαρθρωτικές αλλαγές για να δώσουν ώθηση στην οικονομία. Οι νέες συνθήκες προϋποθέτουν σκληρή δουλειά, σχέδιο, πολιτικές και πρόσωπα που θα κληθούν να τις υλοποιήσουν. Συνεπώς μια σύγκρουση με παγιωμένες αντιπαραγωγικές διαδικασίες και βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις.
Γράφει: Κυριάκος Πιερίδης
