Γιατί πρέπει να καλωσορίσουμε τους πρόσφυγες; Της Κατερίνας Αντωνίου

Το νέο hashtag που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο ως αποτέλεσμα της αντίδρασης πολιτών ανά την Ευρώπη και τον κόσμο μας λέει #refugeeswelcome, δηλαδή καλωσορίσατε πρόσφυγες.

Αλήθεια, γιατί πρέπει να καλωσορίσουμε τους πρόσφυγες; Από τη μια, ακούμε ότι ήταν και οι γονείς και οι παππούδες μας πρόσφυγες που αναγκάστηκαν λόγω πολέμου να φύγουν από τη χώρα τους και να ξανακτίσουν τη ζωή τους από την αρχή σε μια νέα χώρα. Από την άλλη, έχουμε μάθει από μικροί ότι η ταυτότητα μας ως Ελληνοκύπριοι – ή Έλληνες Κύπριοι αν προτιμάτε – είναι πολύ σημαντική, και η επιβίωση μας ως κοινότητα βασίζεται στη δημογραφική σταθερότητα της Κύπρου και της διατήρησης της Ελληνοκυπριακής κοινότητας ως πλειοψηφία.

Πόσο ρεαλιστικό, όμως, είναι να μιλούμε για δημογραφική σταθερότητα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης; Είναι εξίσου σημαντική η δημογραφική σταθερότητα όταν υποδεχόμαστε Ρώσσους μεγαλοεπενδυτές ή Έλληνες ηθοποιούς και καλλιτέχνες με όταν υποδεχόμαστε Σύριους πρόσφυγες, και γιατί το δεύτερο να πρέπει να είναι πιο δύσκολο; Ο λόγος δεν είναι οι οικονομικές δυνατότητες των δύο αυτών ομάδων, αλλά μάλλον η αδυναμία μας να δούμε την Κύπρο ως ένα πολυπολιτισμικό χώρο, που μπορεί να φιλοξενήσει τόσο παλιούς όσο και νέους Κύπριους που δεν ανήκουν κατ’ανάγκη στην ίδια θρησκευτική ή εθνική ομάδα.

Γιατί λοιπόν να καλοσωρίσουμε τους πρόσφυγες; Γιατί η εθνική ομοιογένεια και κατ’επέκταση η δημογραφική σταθερότητα είναι ρεαλιστική μόνο αν αλλάξουμε πλανήτη ή αν κλείσουμε αεροδρόμια, λιμάνια και το ίντερνετ. Η μεταναστευτική κρίση έχει καταφέρει να αμφισβητήσει την αποτελεσματικότητα της κρατικής δομής: αν για να κρατήσουμε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη δημογραφική σταθερότητα αφήνουμε ανθρώπους να πεθαίνουν έξω από κρατικά σύνορα, πόσο λειτουργικά και πόσο χρήσιμα είναι σε περιπτώσεις παγκόσμιων ανθρωπιστικών κρίσεων;

Καλοσωρίζουμε τους πρόσφυγες γιατί τα κράτη δημιουργήθηκαν για να προστατεύουν τους ανθρώπους, όχι για να τους σκοτώνουν. Τους καλωσορίζουμε γιατί μπορούμε να παρέχουμε ασφάλεια σε αυτούς που κινδυνεύουν χωρίς να κινδυνεύσουμε εμείς. Τους καλωσορίζουμε, όχι γιατί άλλοι το έκαναν για τους πατεράδες και τους παππούδες μας, όχι γιατί αυτό θα θέλαμε αν είμασταν εμείς σε πόλεμο, αλλά γιατί έχουμε την παιδεία να αντιληφθούμε ότι οι υγιείς κρατικές δομές βάζουν την ανθρώπινη ζωή πάνω από δημογραφικές και εθνικές κατατάξεις.

Γράφει: Κατερίνα Αντωνίου