Ο Τραΐκοβιτς ήρθε ως πρόσφυγας. Του Ηρόδοτου Μιλτιάδους

Πίσω στην Κύπρο το ρολόι έδειχνε 04:00 το πρωί, στο Ρίο ήταν αργά το βράδυ…

Περίμενα τον Μίλαν Τραΐκοβιτς να εμφανιστεί στη μικτή ζώνη του Ολυμπιακού σταδίου, όπου θα έπαιρνα τις πρώτες του δηλώσεις, στιγμές μετά την εμφάνισή του στον τελικό των 110μ με εμπόδια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016.

Προηγήθηκε ένα σπριντ από μέρους μου από τον 4ο όροφο του σταδίου της Μποταφόγκο προς το ισόγειο, φορτωμένος με το λάπτοπ και το τριπόδι της κάμερας του ΡΙΚ (προθυμοποιήθηκα να βοηθήσω τον φίλο κάμεραμαν, αφού είχε να κουβαλήσει κάμποσα άλλα). Η κούρσα του Μίλαν μερικά λεπτά προηγουμένως -όπου πήρε την ιστορική 7η θέση σε Ολυμπιάδα- χωρίς αμφιβολία μού έδωσε φτερά στα πόδια! Αν υπήρχαν ψηλά εμπόδια στον δρόμο προς τη μικτή ζώνη, σίγουρα θα τα πηδούσα κι αυτά από τη χαρά μου!

Αφού πέρασε ο Μίλαν από την κάμερα της ΕΡΤ και του ΡΙΚ, έφτασε κοντά μου. Μου ζήτησε να τον βγάλω φωτογραφία και εκεί πόζαρε με τα παπούτσια του. Μου είπε κάτι του στυλ «έτρεξα για την Κύπρο», αλλά πάνω στη βαβούρα που επικρατούσε στον χώρο δεν κατάλαβα ακριβώς τι ήθελε να μου πει. Λίγο μετά όμως, όταν είδα τις φωτογραφίες με την ησυχία μου, πρόσεξα ότι πάνω στα παπούτσια του είχε την κυπριακή σημαία! Τότε ήταν που κατάλαβα τι μου είχε πει. Έτρεξε στον Ολυμπιακό τελικό για την Κύπρο, την πατρίδα του! (Η φώτο συνοδεύει αυτό το κείμενο).

Κι όμως, ο Μίλαν Τραΐκοβιτς μέχρι τα εννιά του χρόνια δεν ήξερε λέξη ελληνικά, καλά-καλά δεν ήξερε τι ήταν η Κύπρος. Όμως ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία έμελλε να αλλάξει τη ζωή του, αλλά και τον ρουν της αθλητικής ιστορίας της Κύπρου. Το 1999 η πόλη του, η Σουρντούλιτσα, βομβαρδίστηκε και, με τον πόλεμο να έχει «γονατίσει» τη χώρα του, οι γονείς του πήραν την απόφαση να μετακινηθούν στην Κύπρο, όπου είχαν συγγενείς. Άλλωστε, πολλοί ήταν οι Γιουγκοσλάβοι που ήρθαν τότε στη χώρα μας και βρήκαν εδώ ένα δεύτερο σπίτι.

Το 2016 ο Μίλαν είχε πει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος»: «Στον βομβαρδισμό ήμουν εκεί. Συνέβη πολύ κοντά μας. Αλλά εμείς ήμασταν παιδιά, είχαμε άγνοια των κινδύνων. Θέλαμε να βγούμε στους δρόμους και να παίξουμε. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ήταν φοβισμένοι». Ο πόλεμος εν τέλει ανάγκασε την οικογένεια Τραΐκοβιτς να αφήσει το σπίτι της στη Γιουγκοσλαβία και να ψάξει για ένα ασφαλές «λιμάνι». Ευτυχώς για εμάς αυτό το «λιμάνι» ήταν η Λεμεσός. Η συνέχεια της ιστορίας είναι γνωστή. Αθλητής του ΓΣΟ, Κύπριος και στην καρδιά, έκανε ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΑ τη στρατιωτική του θητεία, Ολυμπιονίκης, τώρα πλέον Πρωταθλητής Ευρώπης και ένας από τους κορυφαίους εμποδιστές στον κόσμο…

Η περίπτωση του Μίλαν μού έφερε στο μυαλό την προσφυγική κρίση που διανύει σήμερα ο πλανήτης μας και κυρίως η περιοχή μας. Και η θετική κατάληξη της ιστορίας του Μίλαν μού υπενθυμίζει τις άθλιες αντιδράσεις που βλέπουμε σήμερα από διάφορους, κάθε φορά που βλέπουν βάρκες φορτωμένες εκδιωγμένους και ταλαιπωρημένους ανθρώπους ή γονείς με τα παιδιά στους ώμους να περπατάνε σε ένα δρόμο χωρίς τελειωμό.

«Η αρχή ήταν δύσκολη. Φτάσαμε Ιούνιο και ο Σεπτέμβρης ήρθε πολύ γρήγορα. Όταν πήγα στο σχολείο, δεν ήξερα ούτε μία ελληνική λέξη! Ο σύμμαχός μου ήταν το νεαρό της ηλικίας μου. Μαθαίνεις γρήγορα. Βοήθησε και η συμπεριφορά των ανθρώπων. Ενώ η λέξη ‘πρόσφυγας’ μπορεί να με χαρακτηρίσει, στην πραγματικότητα δεν ένιωσα ποτέ σαν τέτοιος. Σαν ξεριζωμένος, σαν ξένος. Μας υποδέχθηκαν με φιλοξενία και έχω κρατήσει μέχρι και σήμερα φιλίες που έκανα εκείνα τα πρώτα χρόνια. Αλλά και ως οικογένεια αποκτήσαμε δεσμούς με την τοπική κοινωνία. Μας έβαλαν στα σπίτια τους και εμείς στο δικό μας», είπε το 2016 στον «Φιλελεύθερο» ο Τραΐκοβιτς.

Ο Μίλαν είχε την τύχη μέσα στην ατυχία του να είναι χριστιανός ορθόδοξος, λευκός, Σέρβος αδελφός, Ευρωπαίος. Δεν ξέρω πόσο ρόλο έπαιξε αυτό στο να τον υποδεχτούν τότε στην τοπική κοινωνία, αφού, παρά τον οχετό που βλέπουμε σήμερα, κυρίως μέσω των social media, η πραγματικότητα είναι πως πολλοί στον τόπο μας βλέπουν πέρα από το παρουσιαστικό και στηρίζουν πραγματικά αυτούς που έχουν ανάγκη.

Όμως η πραγματικότητα είναι πως ο Μίλαν και ο κάθε Μίλαν στο τέλος της ημέρας ελάχιστα διαφέρει από τον μαύρο, τον μουσουλμάνο, τον ινδουιστή, τον Αφρικανό ή Ασιάτη, τον Σύριο, που αφήνει αναγκαστικά πίσω του την πατρίδα του, για να βρει ένα ασφαλές μέλλον. Αυτό που μετράει είναι πως υποδεχόμαστε εμείς αυτούς τους ανθρώπους και την οικογένειά τους. Ή τους περιθωριοποιούμε ή τους εντάσσουμε. Στην πρώτη επιλογή δεν κερδίζει κανείς. Στη δεύτερη, κερδίζουν όλοι. Βοηθάμε συνανθρώπους μας και αυτοί σε αντάλλαγμα βρίσκουν την ευκαιρία να εξελιχθούν, σε επιστήμονες, σε δασκάλους, σε στηρίγματα της κοινωνίας και της οικονομίας, ακόμη και σε Ολυμπιονίκες. Η επιλογή στο τέλος της ημέρας είναι δική μας.