«Στο θέατρο», λέει ο Άμλετ, “αναγνωρίζει ο καιρός την πραγματική ηλικία του και εμπιστεύεται το είδωλο της μορφής του”.
Έχω την αίσθηση πως δεν είναι τυχαίο ότι στην Κύπρο το επίπεδο έχει ανέβει εντυπωσιακά. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις πολλές ομάδες φαίνεται να λειτουργεί θετικά, τόσο για την ποιότητα των καλλιτεχνικών προτάσεων, όσο και για την προσέλευση του κοινού.
Θεσμοί με βαρύ παρελθόν (Σατιρικό, ΕΘΑΛ) δοκιμάζουν την ανανέωση και τον πειραματισμό. Παλαιότεροι και νεότεροιΚύπριοι σκηνοθέτες, ηθοποιοί, τεχνικοί, φέρνουν την εμπειρία τους από το εξωτερικό, βλέπουν με ενδιαφέρον ο ένας τη δουλειά του άλλου, προσπαθούν να συνδέσουν την Τέχνη τους με την κοινωνία στην οποία ζουν.
Ας ζηλέψουν οι κάτοικοι των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης, αλλά ίσως οι δυο καλύτερες παραστάσεις Ελλαδιτών σκηνοθετών για τη φετινή σεζόν, συμβαίνουν στη Λευκωσία. Για την Κύπρο, αυτό δεν φανερώνει κάποιο είδος “πολιτισμικής αποικιοκρατίας των Καλαμαράδων”. Αντίθετα, το να παρέχεις, όπως κάνει σε κάποιες περιπτώσεις ο ΘΟΚ, τις συνθήκες για να πάρεις το καλύτερο από τον δημιουργό που φιλοξενείς, συνιστά χαρακτηριστικό ακμής και εξωστρέφειας, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους συνεργαζόμενους Κύπριους καλλιτέχνες και το κοινό.
Δεν υποστηρίζω ότι η κατάσταση είναι ιδανική. Οι οικονομικές δυσκολίες είναι τεράστιες και συχνά κόβουν τα πόδια σε φιλόδοξα εγχειρήματα, οδηγώντας σε αποκαρδιωτικές λύσεις επιβίωσης. Ανοίγονται όμως δυνατότητες, κάτι που αντικατοπτρίζει τη γενικότερη κίνηση της κυπριακής κοινωνίας προς υπέρβαση χρόνιων πολιτικών, οικονομικών, πολιτισμικών αγκυλώσεων.
Ειδικά για τη θεατρική ζωή, βλέπω τέσσερις προκλήσεις για το άμεσο μέλλον: α) τη συνεχή εκπαίδευση των εμπλεκομένων, τόσο την τυπική, όσο και την «εξωσχολική» καλλιέργεια, ερχόμενοι σε συστηματική επαφή με τις διεθνείς εξελίξεις σε άλλες μορφές Τέχνης, αλλά και με τις σύγχρονες πολιτικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές θεωρίες. β) περαιτέρω αύξηση του θεατρόφιλου κοινού, με συνέπεια περισσότερες παραστάσεις κάθε εβδομάδα, άρα και μεγαλύτερη οικονομική ευχέρεια και αυτοδυναμία γ) την ανάπτυξη ενός πραγματικά ανεξάρτητου κριτικού διαλόγου για τις παραστάσεις σε εφημερίδες και σάιτ. δ) συμπράξεις, συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ, ταξίδια του σώματος και του νου σε άλλους τόπους, για να «πάρει αέρα» ο εγκέφαλος και η ψυχή.
Η Κύπρος αλλάζει, και στο θέατρο.
Γράφει: Γιώργος Στόγιας
