«Πρέπει να είσαι η αλλαγή που θέλεις να έρθει».
Πολύ μεγάλη κουβέντα είπε ο Μαχάτμα Γκάντι. Το ερώτημα είναι πόσοι συνειδητοποιούμε τι εννοεί και το σημαντικότερο πόσοι μπορούμε να την υιοθετήσουμε εμπράκτως…
Όλη η βδομάδα πέρασε με το θερμόμετρο στο κόκκινο. Αναμενόμενο. Οι εξελίξεις στην Ελλάδα δεν άφησαν ασυγκίνητους τους Κύπριους πολίτες, αναλυτές, πολιτικούς και δημοσιογράφους. Εκείνο που ομολογώ δεν ανέμενα ήταν το πάθος που σ’ αρκετές περιπτώσεις εξελισσόταν σε φανατισμό, με το οποίο απλοί πολίτες, αλλά ακόμη και αναγνωρίσιμα δημόσια πρόσωπα υποστήριζαν τις απόψεις τους. Μάλιστα συχνά – πυκνά αυτός ο φανατισμός μετατρεπόταν σε παραλήρημα, ουρλιαχτό της κερκίδας, ακόμη και σε ξεκατίνιασμα!
Δεν είμαι από αυτούς που αρέσκονται στις νερόβραστες, υποκριτικές τοποθετήσεις “ήξεις αφήξεις”. Απλοί πολίτες και δημόσια πρόσωπα, των δημοσιογράφων μη εξαιρουμένων, έχουν κάθε δικαίωμα, εγώ προσθέτω υποχρέωση, να έχουν άποψη και να την διατυπώνουν. Όμως βρε συνάδελφε, μην κατεβάζεις τον πήχη τόσο χαμηλά. Είπαμε έχεις δικαίωμα να στηρίξεις το ΝΑΙ, ή το ΟΧΙ σου με χίλια. Όμως κράτα ένα επίπεδο, παίξε το έστω λίγο διαλεκτικός, μην είσαι τόσο απόλυτος, επιθετικός και μην στολίζεις τον αντίπαλο με τόσα… επίθετα! Μην ξεχνάς ότι ως αναγνωρίσιμος – κατά τον κόσμο “επώνυμος”, έχεις μια αυξημένη ευθύνη απέναντι στο κοινό σου, το οποίο καλώς ή κακώς, ενίοτε σε θεωρεί παράδειγμα προς μίμηση…
Η ελευθερία έκφρασης που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα και γενικά οι νέες μορφές επικοινωνίας, έχει παρεξηγηθεί. Η προσβάσιμη πλατφόρμα της λεγόμενης “δημοσιογραφίας των πολιτών” τρίζει συνθέμελα. Μετατρέψαμε τους χώρους κοινωνικής δικτύωσης και διαδραστικής επικοινωνίας σε σκυβαλότοπο, χαμαιτυπείο, μια απέραντη δεξαμενή λυμάτων. Το σκηνικό κερκίδας μας έδωσε την ευκαιρία να βγάλουμε προς τα έξω το χειρότερο μας εαυτό, να δείξουμε πόσο αγενείς μπορούμε να είμαστε. Και δυστυχώς σε αυτό το βόθρο βουτούμε όλοι – από τον ενεργό, ψαγμένο πολίτη που προσπαθεί να ενημερωθεί μέχρι τον τελευταίο “προβληματικό” επαγγελματία δημοσιογράφο πολιτευτή που ψάχνει τρόπο για να εξωτερικεύσει το κόμπλεξ του, απο τον ανώνυμο πολίτη που βρίσκει μέσο και τρόπο έκφρασης μέχρι τον “πεμπάμενο” της αγέλης των μονόφθαλμων. Η δημοκρατικότητα και λαϊκός χαρακτήρας των διαδικτυακών Μέσων βουλιάζει και χάνεται μέσα στο συρφετό της παραπληροφόρησης και της αρρωστημένης ανάγκης για προβολή και αυτοδικαίωση. Όσο για τη δημοσιογραφική αλήθεια και πολύ περισσότερο τη δημοσιογραφική δεοντολογία, συχνά μετατρέπονται σε έννοιες άνευ περιεχομένου.
Η μεγάλη δε τραγωδία έγκειται στο ότι ακόμη και στα συμβατικά, αναγνωρισμένα και “υπεύθυνα” ΜΜΕ, η εικόνα που εκπέμπεται δεν διαφέρει πολύ από αυτή των Νέων Μέσων. Κάθε άλλο. Απλώς εδώ η νόθευση της επικοινωνίας γίνεται με ένα πιο οργανωμένο, μεθοδευμένο και επιστημονικό τρόπο. Αποπροσανατολισμός και διαστρέβλωση με σχέδιο δηλαδή…
Να είσαι η αλλαγή που θέλεις να έρθει. Να μάθεις ν ακους, για να αναγκάσεις το συνομιλητή σου να σ ακούει. Να σέβεσαι για να σε σέβονται, να είσαι δίκαιος με τους άλλους για να μπορείς ν’ απαιτάς δικαιοσύνη. Ψιλά γράμματα σε μια εποχή που ο κόσμος τρέχει και χάνεται, σε μια κοινωνία που κυριαρχείται από καλοκουρδισμένα πορτοκάλια…
Και κάτι ακόμη: Σε μια προσπάθεια να κατανοήσω τις θέσεις των δύο πλευρών τις τελευταίες μέρες υπέβαλα τον εαυτό μου στη δοκιμασία παρακολούθησης των ελληνικών καναλιών. Ωιμέ! Να χαρώ επίπεδο οι απόγονοι του Πλάτωνα. Η “ζούγκλα” του Μάκη Τριανταφυλόπουλου σε μαζική κλωνοποίηση. Αηδία. Για να μην αναφερθώ στην δραματοποίηση και το χρωματισμό της είδησης, την καλλιέργεια κλίματος πανικού, τη διασπορά σεναρίων επιστημονικής φαντασίας, τη δαιμονοποίηση της αντίθετης άποψης, τα ψέμματα, την αλαζονεία και τους ανεξέλεγκτα ψηλούς τόνους της κάθε συζήτησης. Έχουμε κλασικό παράδειγμα προς αποφυγή, χωρίς βέβαια να θεωρώ ότι η κατάσταση στη δίκη μας χώρα είναι ποιοτικά καλύτερη. Όχι, απλώς δεν φτάσαμε ακόμη στα χάλια τα δικά τους. Το παλεύουμε όμως, κι όπως φαίνεται σύντομα θα πιάσουμε τις επιδόσεις των αδελφών Ελλήνων.
Το επίπεδο διαλόγου μιας χώρας, η κουλτούρα του συνδιαλέγεσθαι αποτελεί αντανάκλαση του πολιτισμού του. Η εικόνα των τελευταίων ημερών που δυστυχώς είναι φαινόμενο επαναλαμβανόμενο, αποδεικνύει την ορθότητα της εκτίμησης που ο Ένγκελς έκανε πριν ενάμιση σχεδόν αιώνα: Ότι η ανθρωπότητα, τουλάχιστον η γειτονιά μας, βρίσκεται ακόμη στην εποχή της βαρβαρότητας. Ο εκπολιτισμός μας μπορεί να περιμένει…
Γράφει: Γιώργος Παυλίδης
