Η υπεύθυνη διαχείριση του Κυπριακού Προβλήματος, ως του μείζονος εθνικού θέματος της χώρας μας, απαιτεί ψυχραιμία, νηφαλιότητα και ορθολογισμό, απαιτεί συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων, και απαιτεί ενότητα λαού και ηγεσίας.
Δυστυχώς, η πολωμένη κατάσταση του εσωτερικού μετώπου δεν επιτρέπει την ικανοποιητική ανταπόκριση σε αυτές τις απαιτήσεις, με αποτέλεσμα τα επόμενα κομβικά σημεία στην εξέλιξη του Κυπριακού να προσεγγίζονται σαν πεδία πρόσφορης εσωτερικής αντιπαράθεσης. Παρ’ όλα αυτά, ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι την έκδοση της επικείμενης κοινής δήλωσης και μέχρι την πραγματοποίηση της επικείμενης τριμερούς συνάντησης, είναι χρήσιμο να αξιοποιηθεί θετικά από όλους. Διαφορετικά, η όποια επόμενη μέρα θα χαρακτηριστεί από έντονη εσωστρέφεια και ατελέσφορες αλληλοκατηγορίες, με τα ανάλογα αρνητικά αποτελέσματα.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους προκύπτουν ανησυχίες σε σχέση με την τρέχουσα διαχείριση του Κυπριακού Προβλήματος: H Κοινή Δήλωση Αναστασιάδη – Έρογλου της 11ης Φεβρουαρίου 2014, που αποτελεί τη βάση των εξελισσόμενων διαπραγματεύσεων, περιλαμβάνει ορισμένα αμφιλεγόμενα στοιχεία, τα οποία αφετηριακά δημιούργησαν αμφισβήτηση για την όλη διαδικασία. Το Εθνικό Συμβούλιο υπολειτουργεί, μετατρέπεται σε θέατρο κομματικών αντιπαραθέσεων και δεν αποδίδει τα αναμενόμενα στα πλαίσια του συμβουλευτικού ρόλου που οφείλει να διαδραματίζει. Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος στη Διαπραγματευτική Ομάδα επανειλημμένα αμφισβητεί δημοσίως την κυβερνητική πολιτική για το Κυπριακό, εκφράζοντας απόψεις που βρίσκονται σε διάσταση με αυτές που υποστηρίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Έτερο μέλος της Διαπραγματευτικής Ομάδας δημοσιοποίησε διαφωνίες για συγκεκριμένες θέσεις που καταθέτει η ελληνοκυπριακή πλευρά στις διαπραγματεύσεις, εκφράζοντας αμφιβολίες για τη λειτουργικότητα και τη βιωσιμότητά τους σε περίπτωση λύσης. Η δημόσια πληροφόρηση σχετικά με την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων είναι περιορισμένη και συγκεχυμένη, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εύφορο έδαφος για προβληματικά συμπεράσματα.
Ωστόσο και παρ’ όλα αυτά, οφείλουμε να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας, ώστε η αξιολόγηση των εξελίξεων να γίνει με νηφαλιότητα και ορθολογισμό, χωρίς προκαταλήψεις και χωρίς προειλημμένες αποφάσεις. Οι πολιτικές διαφωνίες είναι δόκιμες και χρήσιμες, όμως η οπαδική προσέγγιση των πολιτικών εξελίξεων στρεβλώνει τη δημόσια συζήτηση, επειδή βασίζεται σε συνθήματα και σε υπεραπλουστεύσεις, ομολογημένα και ανομολόγητα: Εκείνοι οι οποίοι είναι εκ των προτέρων ταγμένοι υπέρ της όποιας λύσης του Κυπριακού, ορμούνται – στην καλύτερη περίπτωση – από την ελπίδα και υποστηρίζουν ότι υπό τις περιστάσεις η λύση θα λειτουργήσει αυτόματα θετικά, θα δημιουργήσει μαγικές δυναμικές, θα διορθώσει τις σημερινές παθογένειες, και θα εφαρμοστεί με καλή διάθεση, ενώ το βασικότερο εμπόδιο για τη λύση είναι οι ιδιοτροπίες ορισμένων Ελληνοκυπρίων. Εκείνοι οι οποίοι είναι εκ των προτέρων ταγμένοι εναντίον της όποιας λύσης του Κυπριακού, ορμούνται – στην καλύτερη περίπτωση – από το τον φόβο και υποστηρίζουν ότι υπό τις περιστάσεις η λύση θα λειτουργήσει κατά βάση αρνητικά, θα οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση, και θα γεννήσει μεγαλύτερα προβλήματα, ενώ οποιαδήποτε αλλαγή του σημερινού στατους κβο είναι ριψοκίνδυνη και θα μας οδηγήσει σε περιπέτειες. Όμως, τόσο η «ελπίδα» όσο και ο «φόβος» είναι συναισθήματα, τα οποία είναι ευπρόσδεκτα σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής, αλλά οι συναισθηματισμοί στην πολιτική δεν προσφέρουν καθόλου καλές υπηρεσίες.
Η πολιτική ηγεσία οφείλει να απεμπολήσει τις υπεραπλουστεύσεις, οφείλει να αποφύγει τους συναισθηματισμούς, οφείλει να περιορίσει τις ανούσιες αντιπαραθέσεις. Οφείλει να επιδιώξει την ενότητα και τη συνεργασία, οφείλει να ανταποκριθεί στο ρόλο της με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Οι επιπτώσεις μιας αρνητικής κατάληξης των διαπραγματεύσεων ή οι προκλήσεις μιας θετικής εξέλιξης των διαπραγματεύσεων δεν θα αποτελέσουν αυτοδικαίωση για κανένα πολιτικό χώρο και για κανένα πολιτικό πρόσωπο, αλλά θα επηρεάσουν τους πολίτες της χώρας μας στο παρόν και στο διηνεκές. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι κομβικής σημασίας για την εξέλιξη του Κυπριακού και οφείλουμε όλοι να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων, διαφορετικά θα επαναλάβουμε τον κακό μας εαυτό, θα επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και θα βιώσουμε επαναληπτικά τις επιπτώσεις τους.
Γράφει: Γιάννης Παναγιώτου
