Κάποιος ξένος που επισκέπτεται τη χώρα μας και παραθερίζει σε κυπριακή παραλία, μπορεί εύκολα να αναρωτηθεί γιατί οι περισσότερες ντόπιες γυναίκες φέρουν μια χαρακτηριστική οριζόντια ουλή χαμηλά στην κοιλιά.
Ίσως να υποθέσει ότι πρόκειται για ουλές από καισαρικές τομές, αλλά το πιο πιθανόν είναι απορρίψει αυτό το σενάριο, αφού σε όλο τον κόσμο, αυτή η μέθοδος τοκετού αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Ωστόσο, διερευνώντας περισσότερο το ζήτημα, θα διαπιστώσει ότι στην Κύπρο, η καισαρική τομή τείνει να καταστεί κανόνας.
Η Κύπρος συγκαταλέγεται στις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό καισαρικών τομών στο σύνολο των γεννήσεων κατά τα τελευταία χρόνια (>51%), γεγονός το οποίο ανέφερε και ο Υπουργός Υγείας, Φίλιππος Πατσαλής, σε χαιρετισμό του – που διάβασε η αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου,Χριστίνα Γιαννάκη- στην έναρξη της «Εκστρατείας Προώθησης και Υποστήριξης του Φυσιολογικού Τοκετού 2014-2015». Αναφέρθηκε επίσης ότι σύμφωνα με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας οι καισαρικές τομές δεν πρέπει να ξεπερνούν το 12 %– 15% του συνόλου των γεννήσεων σε μια χώρα.
Υπάρχουν λοιπόν δύο αδιαμφισβήτητα δεδομένα: Πρώτον, στο περασμα του χρόνου ο ρυθμός των καισαρικών τομών στην Κύπρο αυξήθηκε ραγδαία και δεύτερον, προσεγγίσαμε την πρώτη θέση σε καισαρικές τομές παγοσμίως. Αυτά τα δεδομένα, μάλλον δεν είναι τυχαία. Είναι όμως ανησυχητικά. Θεωρώ ότι οι λόγοι για τους οποίους υπάρχουν αυτά τα δεδομένα στην Κύπρο στο θέμα των καισαρικών τομών είναι δύο και συνδέονται μεταξύ τους: η επιδίωξη του υψηλότερου δυνατού κέρδους και η ελλιπής εποπτεία από τα θεσμικά όργανα του κράτους.
Ως γνωστό, στον κλάδο της υγείας υπάρχει εκ των πραγμάτων ασύμμετρη πληροφόρηση μεταξύ του πωλητή (γιατρού) και του αγοραστή (ασθενή). Ο ασθενής δεν καθορίζει τι θα αγοράσει και δεν γνωρίζει την ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας ενώ ο γιατρός είναι σε θέση να γνωρίζει. Είναι επίσης γνωστό, από την οικονομική θεωρία, ότι σε κλάδους όπου υπάρχει ασύμμετρη πληροφόρηση, η αγορά αποτυγχάνει να παράξει τα σωστά αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, απαιτείται η παρέμβαση του κράτους. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι που αναφέρονται στην οικονομική βιβλιογραφία με τους οποίους γίνεται αποτελεσματική παρέμβαση του κράτους όταν η αγορά αποτυγχάνει λόγω ασύμμετρης πληροφόρησης. Δυστυχώς, το κράτος μας δεν έχει ακόμη εστιάσει με σοβαρότητα σε αυτό το θέμα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ικανοποιητικές ρυθμίσεις με τα γνωστά αποτελέσματα: η αγορά να αφήνεται ασύδοτη να παράγει τα συγκεκριμένα αποτελέσματα, που συνεπάγονται υψηλό κόστος και αυξημένους κινδύνους.
Πιστεύω ότι το θέμα των καισαρικών τομών και τα δεδομένα που υπάρχουν πλεον στην Κύπρο (και) σε αυτό το θέμα είναι πολύ προβληματικά και θεωρώ ότι πρέπει να αρχίσει ένας σοβαρός διάλογος ώστε να αλλάξουμε αυτά τα προβληματικά δεδομένα.
Γράφει: Γιάννης Παναγιώτου
