Η πρόταση «εορτασμού» του Ενωτικού Δημοψηφίσματος ήταν μια προβοκάτσια του ΕΛΑΜ με στόχο τη δημιουργία έντασης μεταξύ των δύο κοινοτήτων και τη διακοπή των συνομιλιών για επίλυση του Κυπριακού Προβλήματος.
Η επιτυχία της προβοκάτσιας εξελίχθηκε σε τρία στάδια: Στην απόφαση της Βουλής, στην αδράνεια της Κυβέρνησης και στην αντίδραση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας. Όμως για να πετύχει μια προβοκάτσια πρέπει οι προβοκάτορες να την έχουν σχεδιάσει με τρόπο και σε χρόνο που να παρασύρει ή να βολεύει κι άλλους. Έτσι, προκύπτει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Τα πολιτικά κόμματα που τοποθετήθηκαν όπως τοποθετήθηκαν, η Κυβέρνηση που αδράνησε όπως αδράνησε, και η τουρκοκυπριακή ηγεσία που αντέδρασε όπως αντέδρασε, λειτούργησαν έτσι επειδή παρασύρθηκαν και πάτησαν την μπανανόφλουδα της προβοκάτσιας του ΕΛΑΜ ή επειδή βολεύτηκαν και τους άρεσε το αποτέλεσμα της προβοκάτσιας του ΕΛΑΜ;
Η έμπρακτη απάντηση αυτού του ερωτήματος είναι συναρτημένη με τις πραγματικές δυνατότητες επίλυσης του Κυπριακού και με τις πραγματικές δυνατότητες εφαρμογής της λύσης του Κυπριακού. Και για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα πρέπει να ακυρωθεί άμεσα και αποτελεσματικά η προβοκάτσια και πρέπει να διασαφηνιστούν οι πραγματικές προθέσεις όσων εκούσια ή ακούσια συνέβαλαν στην επιτυχία της. Αντίθετα, εάν επιδιωχθούν διορθωτικές κινήσεις που να εξυπηρετούν εσωκομματικές ισορροπίες, που να θολώνουν τα νερά και που να ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα, αργά ή γρήγορα θα βρεθούμε ξανά στον ίδιο παρονομαστή.
Η ακύρωση της προβοκάτσιας μπορεί να επιτευχθεί μέσα από το εξής κοινοβουλευτικό πλαίσιο: Το Άρθρο 29 του «Κανονισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων» ορίζει ότι επιτρέπεται η επανεξέταση «οιουδήποτε ειδικού θέματος επί του οποίου απεφάνθη η Βουλή διαρκούσης της τρεχούσης συνόδου» εάν «νέα στοιχεία ή συνθήκαι δικαιολογούσι τούτο», και στην προκειμένη περίπτωση, τόσο τα νέα στοιχεία όσο και οι νέες συνθήκες είναι προφανή. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του «Κανονισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων» και του «Περί Καταθέσεως στη Βουλή των Αντιπροσώπων των Κανονισμών που Εκδίδονται με Εξουσιοδότηση Νόμου Νόμος του 1989 (99/1989)», καθώς και σύμφωνα με την ακολουθούμενη κοινοβουλευτική πρακτική, μπορεί να γίνει κατάθεση Πρότασης Νόμου που να τροποποιεί τον «Περί Κοινοτικών Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Νόμο του 1961 (6/1961ΕΚΣ)», στη βάση του οποίου εκδίδονται οι «Περί Λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμοί». Συγκεκριμένα, μπορεί να γίνει προσθήκη Ειδικής Διάταξης η οποία υπό την πρόταξη «ανεξάρτητα με όσα διαλαμβάνονται στον παρόντα Νόμο και σε οποιοδήποτε άλλο νόμο, καθώς και στους περί Λειτουργίας των Δημοσίων Σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης Κανονισμούς», να καθορίζει «τις επετείους κατά τις οποίες γίνεται ανάγνωση μηνυμάτων ή φυλλαδίων και ολιγόλεπτη συζήτηση στην τάξη» χωρίς τη συμπερίληψη σε αυτές της επετείου του Ενωτικού Δημοψηφίσματος. Έτσι, θα επανέλθει η κατάσταση που ίσχυε πριν από την έγκριση της τροπολογίας του ΕΛΑΜ, και στα σχολεία θα «εορτάζονται» οι επέτειοι που «εορτάζονταν» προηγουμένως.
Με αυτή τη διαδικασία, όσοι παρασύρθηκαν και πάτησαν τη μπανανόφλουδα της προβοκάτσιας και όσοι βολεύτηκαν και τους άρεσε το αποτέλεσμα της προβοκάτσιας, θα έχουν τη δυνατότητα να διασαφηνίσουν την ταυτότητα τους. Πέρα από το ΕΛΑΜ που θα επιβεβαιώσει πρόθυμα ότι είναι ένα ακροδεξιό και εθνικιστικό κόμμα, ο ΔΗΣΥ θα δείξει εάν μπορεί να είναι ένα σύγχρονο φιλελεύθερο κόμμα, το ΔΗΚΟ θα δείξει εάν μπορεί να είναι ένα μετριοπαθές κεντρώο κόμμα, και η ΕΔΕΚ θα δείξει εάν μπορεί να είναι ένα ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Ιδιαίτερα όμως, οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θα δείξουν εάν μπορούν να είναι οι ηγέτες της επανενωμένης ομόσπονδης Κυπριακής Δημοκρατίας, που δεν παρασύρονται από τους προβοκάτορες σε επικίνδυνες ατραπούς αλλά μπορούν να συνομιλούν με ψυχραιμία και νηφαλιότητα, να λύνουν προβλήματα και να συνεργάζονται αρμονικά.
Η πολιτική πρακτική της προβοκάτσιας δεν αποτελεί πρωτοτυπία και η πολιτική ταυτότητα των προβοκατόρων δεν προκαλεί έκπληξη. Τα κομβικά σημεία της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας είναι διάσπαρτα από προβοκάτσιες που οδήγησαν σε παρεξηγήσεις, σε αντιπαραθέσεις, σε καταστροφές και σε τραγωδίες, με πρωταγωνιστές εξτρεμιστές, ακροδεξιούς και εθνικιστές Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους ομοϊδεάτες. Και για να μην νικήσουν ξανά οι προβοκάτορες, πρέπει αυτή η προβοκάτσια να ακυρωθεί άμεσα και αποτελεσματικά, χωρίς παλινδρομήσεις και χωρίς ασάφειες.
Γράφει: Γιάννης Παναγιώτου
